Zgodnie z brzmieniem art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 14 z 2000 poz. 176 ze zm.) za przychód z działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.
W myśl art. 14 ust. 1c ww. ustawy podstawową przesłanką powstania przychodu z działalności gospodarczej jest dzień wystawienia faktury. Jeżeli jednak nie wystawiono faktury w danym miesiącu, przychód należny powstaje nie później jednak niż w ostatnim dniu miesiąca, w którym:
1. wydano rzecz, zbyto prawo majątkowe lub,
2. wykonano usługę, w tym częściowo wykonano usługę, jeżeli jej częściowe wykonanie stanowi wynikający z umowy lub z odrębnych przepisów tytuł do zapłaty, lub
3. otrzymano zapłatę za wykonanie świadczenia – w pozostałych przypadkach.
Zasadę tą obowiązani są stosować podatnicy prowadzący działalność gospodarczą, jeżeli nie mają do nich zastosowania szczególne uregulowania zawarte w art. 14 ust. 1e-1g ustawy.
Art. 14 ust. 1f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych określa szczególny moment powstania przychodu należnego u podatników, którzy spełniają łącznie następujące przesłanki:
1. są podatnikami podatku od towarów i usług i nie korzystają ze zwolnienia od tego podatku,
2. prowadzą podatkową księgę przychodów i rozchodów, oraz
3. ewidencjonują przychody w dacie wystawienia faktury, zgodnie z § 22 rozporządzenia Min. Fin. z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2003 r. Nr 152, poz. 1475 ze zm.).
- za datę powstania przychodu uważa się dzień wystawienia faktury a jeżeli faktura nie została wystawiona w terminie określonym w odrębnych przepisach, za datę powstania przychodu uważa się dzień w którym faktura powinna być wystawiona. Zasada powyższa nie dotyczy zdarzeń zaistniałych w miesiącu grudniu danego roku podatkowego, na które zgodnie z odrębnymi przepisami faktury zostaną wystawione w roku następnym. W takim przypadku istnieje obowiązek wpisania do księgi kwoty przychodów w ostatnim dniu roku podatkowego, w którym miało miejsce zdarzenie.
A zatem stosownie do brzmienia ww. przepisów obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych co do zasady powstanie w dniu wystawienia faktury nie później jednak niż w ostatnim dniu miesiąca w którym wydano towar (złom). Jeżeli prowadząc księgę przychodów i rozchodów podatnik nie korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług oraz ewidencjonuje przychody zgodnie z art. 22 cyt. rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów to przychód powstaje w dniu wystawienia faktury a w przypadku nie wystawienia faktury w ustawowym terminie w dniu w którym faktura powinna być wystawiona z wyjątkiem miesiąca grudnia gdzie przychód wynikający z faktury wystawionej w roku następnym należy zaewidencjonować w ostatnim dniu roku podatkowego w którym nastąpiło zdarzenie.