Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPP4/443-204/12-2/EWW
z 16 sierpnia 2012 r.
Zmieniona przez interpretację nr ILPP4/443-204/12/15-S/EWW w trakcie porządkowania
Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
|
Rodzaj dokumentu
interpretacja indywidualna
Sygnatura
ILPP4/443-204/12-2/EWW
Data
2012.08.16
Autor
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu
Temat
Podatek od towarów i usług --> Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe --> Przepisy przejściowe i końcowe --> Okresy przejściowe
Podatek od towarów i usług --> Zakres opodatkowania --> Przepisy ogólne --> Czynności opodatkowane
Podatek od towarów i usług --> Zakres opodatkowania --> Dostawa towarów i świadczenie usług --> Świadczenie usług
Podatek od towarów i usług --> Przepisy ogólne --> Definicje legalne
Podatek od towarów i usług --> Wysokość opodatkowania --> Zwolnienia --> Zwolnienie od podatku
Podatek od towarów i usług --> Wysokość opodatkowania --> Stawki --> Stawki podatku
Słowa kluczowe
import usług
świadczenie usług
zwolnienia podatkowe
Istota interpretacji
Czy po przystąpieniu do EZIG, Usługi nabywane przez Bank od EZIG będą zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy o podatku od towarów i usług, jako usługi bezpośrednio niezbędne do działalności zwolnionej z VAT realizowanej przez Bank?
Wniosek ORD-IN  2 MB
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 14 maja 2012 r. (data wpływu 16 maja 2012 r.) uzupełnionym pismem z dnia 18 lipca 2012 r. (data wpływu 24 lipca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usług nabywanych od EZIG na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy o podatku od towarów i usług – jest nieprawidłowe. UZASADNIENIE W dniu 16 maja 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usług nabywanych od EZIG. na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy o podatku od towarów i usług. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 18 lipca 2012 r. (data wpływu 24 lipca 2012 r.) o dodatkowe stanowisko własne. W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe. Bank jest instytucją finansową prowadzącą działalność bankową. Usługi świadczone przez Bank co do zasady są zwolnione od podatku od towarów i usług (dalej: VAT). W szczególności, świadczy on usługi finansowe obejmujące między innymi: prowadzenie rachunków bankowych, udzielanie kredytów i pożyczek, zakładanie lokat itp. Oprócz działalności zwolnionej z VAT, Bank prowadzi również w marginalnym zakresie działalność podlegającą opodatkowaniu VAT. Działalność ta ma marginalny charakter (w roku 2011 udział rocznego obrotu z tytułu transakcji podlegających opodatkowaniu VAT w całkowitym obrocie Banku, obliczany na podstawie art. 90 ustawy o VAT, wyniósł 0,86%). Bank należy do Grupy, która utworzyła Europejskie Zgrupowanie Interesów Gospodarczych (dalej: EZIG) w Hiszpanii, na podstawie Rozporządzenia Rady Wspólnot Europejskich nr 2137/85 (EWG) z dnia 25 lipca 1985 r. (Dz. Urz. WE Nr 199 z 31 lipca 1985 r.; dalej: Rozporządzenie). EZIG działa na podstawie umowy o utworzeniu EZIG zawartej pomiędzy członkami EZIG, zgodnej z przepisami Rozporządzenia (dalej: Umowa EZIG). EZIG zostało powołane przede wszystkim w celu wspierania działalności gospodarczej jej członków poprzez działania o charakterze pomocniczym. EZIG ma przyczyniać się do poprawy wyników finansowych swoich członków, nie zaś samo osiągać zyski. Zgodnie z Umową EZIG, w ramach swojej statutowej działalności EZIG świadczy na rzecz swoich członków usługi w zakresie następujących procesów niezbędnych Bankowi do prowadzenia działalności zwolnionej z VAT:
(dalej: Usługi). Usługi będą świadczone przez EZIG, głównie z wykorzystaniem podwykonawców z Grupy, którzy specjalizują się w świadczeniu tego typu Usług. Podwykonawcy będą świadczyli przedmiotowe Usługi przy wykorzystaniu własnych materiałów i zasobów ludzkich, zarówno w Hiszpanii jak i w oddziałach położonych w innych częściach Europy (łącznie z Polską). Przy świadczeniu Usług EZIG może także korzystać z podwykonawców będących osobami trzecimi. Zgodnie z istotą funkcjonowania EZIG, obciąża ono poszczególnych członków wyłącznie kosztami ponoszonymi w związku ze świadczeniem dla nich Usług bez zastosowania marży. Innymi słowy, EZIG ogranicza się jedynie do żądania od swoich członków zwrotu kosztów do wysokości kwoty indywidualnego udziału przypadającego na danego członka. Obecnie rozważane jest poszerzenie EZIG o Bank. W tym celu Bank stanie się stroną Umowy EZIG i na jej podstawie będzie jednym z odbiorców Usług. W związku z powyższym zadano następujące pytanie. Czy po przystąpieniu do EZIG, Usługi nabywane przez Bank od EZIG będą zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy o podatku od towarów i usług, jako usługi bezpośrednio niezbędne do działalności zwolnionej z VAT realizowanej przez Bank... Zdaniem Wnioskodawcy, po przystąpieniu do EZIG, Usługi świadczone na jego rzecz przez EZIG będą zwolnione z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy o VAT, jako usługi bezpośrednio niezbędne do działalności zwolnionej z VAT realizowanej przez Bank. Przepisy krajowe Art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy o VAT przewiduje, iż zwolnione z VAT są „usługi świadczone przez niezależne grupy osób, na rzecz swoich członków, których działalność jest zwolniona od podatku lub w zakresie której członkowie ci nie są uznawani za podatników, w celu świadczenia swoim członkom usług bezpośrednio niezbędnych do wykonywania tej działalności zwolnionej lub wyłączonej od podatku, w przypadku gdy grupy te ograniczają się do żądania od swoich członków zwrotu kosztów do wysokości kwoty indywidualnego udziału przypadającego na każdego z nich w ogólnych wydatkach tych grup, poniesionych we wspólnym interesie, jeżeli zwolnienie nie spowoduje naruszenia warunków konkurencji”. W ocenie Banku, powyższy przepis stanowi podstawę prawną zwolnienia z VAT dla importu Usług nabywanych przez Bank od EZIG po przystąpieniu do tej organizacji. Poniżej Bank wykazuje spełnienie poszczególnych warunków. EZIG jako niezależna grupa osób świadcząca usługi na rzecz swoich członków EZIG, do którego przystąpi Bank, stanowi formę ponadnarodowego współdziałania gospodarczego, której zasady funkcjonowania określa Rozporządzenie, mające bezpośredni skutek w porządkach prawnych państw członkowskich i w konsekwencji stanowiące automatycznie element ustawodawstwa wewnętrznego poszczególnych państw członkowskich, w tym Polski. Zgodnie z art. 3 Rozporządzenia, celem EZIG jest ułatwienie albo rozwijanie działalności gospodarczej jego uczestników, polepszenie albo powiększenie wyników tej działalności, nie zaś osiąganie zysków. Co więcej, działalność EZIG musi być powiązana z działalnością gospodarczą uczestników i w stosunku do niej może mieć tylko charakter pomocniczy. Art. 4 Rozporządzenia precyzuje kategorie podmiotów mogących być członkami EZIG. Zgodnie z tym przepisem, „członkami zgrupowania mogą być jedynie:
Zgodnie z art. 5 Rozporządzenia, „Umowa o utworzeniu zgrupowania zawiera przynajmniej:
Z kolei zgodnie z art. 16 ust. 1 Rozporządzenia, „Organami zgrupowania są członkowie działający wspólnie oraz zarządzający (...)”. Dodatkowo, zgodnie z art. 16 ust. 2 Rozporządzenia, „Członkowie zgrupowania, działający jako organ, mogą podejmować wszelkie decyzje zmierzające do osiągnięcia celów zgrupowania”. Aktem wykonawczym do postanowień Rozporządzenia jest w polskim prawodawstwie ustawa z dnia 4 marca 2005 r. o europejskim zgrupowaniu interesów gospodarczych i spółce europejskiej (Dz. U. 2006, Nr 62, poz. 551 ze zm.; dalej: Ustawa o EZIG). Zgodnie z art. 9 ust. 2 tej ustawy, „Ustąpienie członka ze zgrupowania oraz rozwiązanie zgrupowania w wyniku uchwały członków może zgłosić do rejestru również każdy z jego członków”. Ponadto, w oparciu o art. 12 tej ustawy, „Poza przypadkami określonymi w art. 28 ust. 1 rozporządzenia 2137/85, członkostwo w zgrupowaniu ustaje z chwilą ogłoszenia upadłości członka”. Jak wynika z powyższych przepisów Rozporządzenia i Ustawy o EZIG, regulują one status członków, ich prawa i obowiązki w EZIG, a także przypadki ustania członkostwa Powyższe przepisy jednoznacznie wskazują na członkowski charakter EZIG. Zwolnienie z VAT odnosi się do „usług świadczonych przez niezależne grupy osób, na rzecz swoich członków, których działalność jest zwolniona od podatku lub w zakresie której członkowie ci nie są uznawani za podatników (...)”. Zgodnie z zasadami wykładni językowej, odwołując się do słownikowej definicji należy wskazać, iż zgodnie ze Słownikiem języka polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN), niezależny oznacza „niepodporządkowany komuś, czemuś, decydujący o sobie”. W świetle przedstawionej definicji pojęcia „niezależny”, zdaniem Banku można uznać, iż EZIG jest niezależną grupą osób, o której mowa w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy o VAT. O faktycznej niezależności świadczy idea EZIG, jaką jest utworzenie formy ponadnarodowego współdziałania gospodarczego, której celem określonym w Rozporządzeniu jest ułatwienie albo rozwijanie działalności gospodarczej jego uczestników, polepszenie albo powiększenie wyników tej działalności, nie zaś osiąganie zysków. Ponadto EZIG to organizacja samostanowiąca o sobie, gdzie wszelkie decyzje zgodnie z Rozporządzeniem zmierzające do osiągnięcia celów zgrupowania mogą być podejmowane przez członków zgrupowania, działających jako organ. Jest to zatem kolejny argument wskazujący na niezależność EZIG. Także w doktrynie w kontekście opisu charakteru działalności EZIG akcentowana jest niezależność tej organizacji. Wskazuje się bowiem, iż „celem EZIGu jest promocja długotrwałej współpracy przedsiębiorców oraz pomoc przy przezwyciężaniu barier prawnych, podatkowych i psychologicznych powstałych przy tego rodzaju współpracy” (K. Opustu, Umowy według standardów UE, A. Kidyba (red.), Warszawa 2004, Rozdz. 3, s. 1.). W tym celu, jak wskazuje doktryna „Uczestnicy EZIG przy wskazanych powyżej działaniach zachowują prawną i gospodarczą niezależność” (A. Kidyba, Prawo handlowe, Warszawa 2009, str. 543). W świetle powyższego, mając na względzie:
należy uznać, że EZIG spełnia kryteria uznania go za niezależną grupę osób świadczącą usługi na rzecz swoich członków, co stanowi spełnienie kluczowego warunku zwolnienia z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy o VAT. Marginalna działalność opodatkowana Jak zaznaczono w opisie sprawy, oprócz zasadniczej działalności finansowej Banku, objętej zakresem zwolnienia z VAT, prowadzi on również w marginalnym zakresie działalność opodatkowaną (w roku 2011 udział rocznego obrotu z tytułu transakcji podlegających opodatkowaniu VAT w całkowitym obrocie Banku, obliczany na podstawie art. 90 ustawy o VAT, wyniósł 0,86%). W opinii Banku, prowadzenie przez niego w marginalnym zakresie działalności opodatkowanej nie stanowi przeszkody do skorzystania ze zwolnienia z VAT w odniesieniu do nabywanych Usług. Prawidłowość stanowiska Banku potwierdza między innymi opinia Komitetu VAT - organu doradczego działającego przy Komisji Europejskiej, którego zadaniem jest opiniowanie kwestii związanych ze stosowaniem wspólnotowych przepisów o VAT. Zgodnie z Wyjaśnieniami Komitetu VAT (Working Paper No. 654 z dnia 3 marca 2010 r.), prowadzenie przez członka EZIG marginalnej działalności podlegającej opodatkowaniu VAT nie pozbawia go prawa do skorzystania ze zwolnienia. Brak jest bowiem podstaw do wprowadzania ograniczeń w zakresie możliwości uczestniczenia w niezależnej grupie osób mających zarówno działalność zwolnioną jak i opodatkowaną. Komitet VAT zwrócił uwagę, iż powinno się wymagać, aby działalność zwolniona z VAT, wykonywana przez członka niezależnej grupy stanowiła element bieżącej działalności tego podmiotu, a nie miała charakteru sporadycznego. W ocenie Komitetu VAT, zwolnienie dla usług wspólnych znajduje zastosowanie również w odniesieniu do podmiotów posiadających udział sprzedaży opodatkowanej w całkowitej sprzedaży, pod warunkiem, że podmiot ten prowadzi działalność co do zasady zwolnioną. Por. Wyjaśnienia Komitetu VAT: „In the absence of any indication that the exemption is for the use only of groups whose members carry on exclusively exempt or non - taxable activities, the Commission is of the opinion that there is no basis for such a restriction. (...) For practical reasons and in order to facilitate the correct and straightforward application of the exemption, it appears legitimate to require that the exempt activities of the member be carried on in a consistent manner rather than merely sporadically, and represent a significant (that is, not de minimis) part of the taxpayer’s business. This is left to the Member States to regulate by way of their discretion under Article 131”. Powyższe zostało również potwierdzone przez Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu (dalej: WSA) w wyroku z dnia 5 grudnia 2011 r. (sygn. akt I SA/Wr 1409/11), w którym WSA, wypowiadając się w zakresie rozumienia art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy o VAT uznał, iż „Wykonywanie przez członków niezależnej grupy osób, o której mowa we wskazanym przepisie, czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w niewielkim zakresie, poza głównym nurtem działalności tych osób, nie powinno pozbawiać możliwości zastosowania omawianego zwolnienia podatkowego”. Bezpośrednia niezbędność nabywanych usług do wykonywania działalności zwolnionej z VAT Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy o VAT, zwalnia się z VAT „usługi świadczone przez niezależne grupy osób, na rzecz swoich członków, których działalność jest zwolniona od podatku lub w zakresie której członkowie ci nie są uznawani za podatników, w celu świadczenia swoim członkom usług bezpośrednio niezbędnych do wykonywania tej działalności zwolnionej lub wyłączonej od podatku, w przypadku gdy grupy te ograniczają się do żądania od swoich członków zwrotu kosztów do wysokości kwoty indywidualnego udziału przypadającego na każdego z nich w ogólnych wydatkach tych grup, poniesionych we wspólnym interesie, jeżeli zwolnienie nie spowoduje naruszenia warunków konkurencji”. W ocenie Banku, należy uznać, iż wszystkie Usługi wskazane w opisie sprawy, które będą świadczone na jego rzecz przez EZIG, należy uznać za bezpośrednio niezbędne dla realizowania działalności zwolnionej przez Bank. Poniżej Bank przedstawił szczegółowy opis charakteru Usług, które będą przez niego nabywane, wraz ze wskazaniem na bezpośrednią niezbędność przedmiotowych Usług do świadczenia przez Bank usług zwolnionych z VAT. 1. Centralna Obsługa Reklamacji, która obejmuje trzy podprocesy, tj.: 1.1. Obsługa reklamacji transakcji kartowych, bankomatowych i płatności Proces ten polega na rozpatrywaniu zgłoszeń klientów dotyczących niezadowolenia lub nieprawidłowego funkcjonowania produktu, w zakresie: płatności krajowych i zagranicznych, transakcji wykonywanych kartami płatniczymi w terminalach bezgotówkowych (POS) oraz bankomatach i wpłatomatach, jak również usług elektronicznych. Po szczegółowej analizie przyczyn i okoliczności powstania reklamacji pracownik zespołu udziela pisemnej odpowiedzi do klienta. Proces analizy powstania reklamacji wymaga kontaktów z pracownikami Banku z zespołów biznesowych lub operacyjnych jak również wymaga kontaktów lub korespondencji z innymi jednostkami zewnętrznymi, które mogą udzielić informacji lub są uczestnikami reklamowanego procesu (np. Bank korespondent przy płatnościach zagranicznych, V. M. przy procesach odwoławczych dla płatności kartowych). Dodatkowym procesem jest raportowanie do właścicieli procesów przyczyn i ilości reklamacji klientów oraz wspólnie z nimi podejmowanie działań mających na celu usuwanie przyczyn niezadowolenia klientów. Proces obsługi reklamacji jest wspierany przez wewnętrzne systemy Banku. 1.2. Centralna obsługa reklamacji kredytów detalicznych Proces polega na rozpatrywaniu reklamacji dotyczących kredytu hipotecznego, gotówkowego i limitu w koncie osobistym od momentu zarejestrowania w aplikacji bankowej do ostatecznego jej rozwiązania i wysłania odpowiedzi do klienta. Czynności związane z obsługą procesu polegają na merytorycznej weryfikacji zasadności zgłoszonych reklamacji klienta, w tym roszczeń finansowych. Proces rozpatrywania reklamacji zawsze kończy się udzieleniem pisemnej odpowiedzi klientom. 1.3. Centralna obsługa reklamacji depozytów Proces reklamacji/skarg dotyczący depozytów bieżących polega na rozpatrywaniu zgłoszonych przez klientów Banku uwag dotyczących prowadzenia rachunków bieżących i lokat. Obsługiwane są wszystkie prawidłowo zarejestrowane reklamacje klientów - osób fizycznych i firm złożone w Oddziałach (reklamacje rejestrowane są w aplikacji bankowej) oraz za pośrednictwem strony internetowej, a dotyczące zagadnień związanych z ceną (opłaty, prowizje, oprocentowanie) rachunków bieżących i depozytów terminowych (z wyłączeniem lokat overnight i lokat subskrypcyjnych). Po rozpatrzeniu reklamacji przekazywana jest informacja zwrotna do klienta/oddziału. Odpowiedzi na złożone przez klienta reklamacje/skargi przekazywane są w formie pisemnej (list zwykły) lub poprzez sms. W ocenie Banku, powyższe kategorie Usług są bezpośrednio niezbędne do prowadzenia przez Bank działalności finansowej, zwolnionej z VAT. Mianowicie, opisane powyżej procesy dotyczą obsługi reklamacji związanych z produktami bankowymi oferowanymi przez Bank. Bez zapewnienia przez niego możliwości zgłoszenia i rozpatrzenia reklamacji w odniesieniu do jego klientów, nie byłoby możliwe zarówno oferowanie produktów bankowych, jak i ich prawidłowe funkcjonowanie. 2. Personalizacja kart Proces polega na nanoszeniu na kartę plastikową oraz kodowanie na nośnikach informacji na karcie (pasek magnetyczny, chip) o cechach karty płatniczej oraz informacji o posiadaczu karty. Dodatkowym procesem jest nadawanie numeru PIN (Personal Identification Number) do wydawanej karty płatniczej oraz drukowanie tego numeru na dedykowanej do tego celu kopercie (tzw. PIN mailer). Proces personalizacji kart oraz druków PIN odbywa się w specjalnie wydzielonej i zabezpieczonej strefie HSA (High Security Area). Ze względów bezpieczeństwa i ochrony danych, dostęp do tej strefy jest szczególnie chroniony. Proces personalizacji kart oraz identyfikatorów PIN odbywa się przy wykorzystaniu specjalistycznych urządzeń (maszyny do kodowania kart, tzw. embossery, maszyny pakujące, drukarki do nanoszenia zdjęć na karty, urządzenia szyfrujące) oraz specjalistycznego oprogramowania. Informacje do personalizacji są dostarczane do Centrum Personalizacji Kart z obsługiwanych instytucji poprzez dedykowane i szyfrowane do tego celu łącza teleinformatyczne. Tą samą drogą wysyłane są informacje potwierdzające wykonanie usługi. Spersonalizowane karty oraz druki PIN są dostarczane do klientów poprzez przesyłki kurierskie lub listowe, na adres bezpośrednio klienta - użytkownika karty lub adres oddziału banku, który obsługuje tego klienta. W ramach personalizacji kart, Bank współpracuje z organizacjami V. i M. Proces personalizacji kart płatniczych jest modelowany przez wytyczne tych organizacji w zakresie bezpieczeństwa fizycznego i logicznego całego procesu. Proces ten podlega ponadto corocznym audytom mającym na celu zbadanie stosowania i przestrzegania standardów. Bank wskazuje, że proces personalizacji kart jest immanentnie związany ze świadczonymi przez niego usługami w zakresie prowadzenia rachunków bankowych i realizowania płatności bezgotówkowych. Proces personalizacji ma zagwarantować bezpieczeństwo tych płatności oraz umożliwić identyfikację posiadacza karty, bez których dokonywanie transakcji bezgotówkowych przez klientów Banku byłoby praktycznie niemożliwe. W związku z tym, powyższe Usługi należy bez wątpienia uznać za bezpośrednio niezbędne dla działalności finansowej Banku, podlegającej zwolnieniu z VAT. 3. Centrum Bezpieczeństwa Płatności Elektronicznych Proces ten związany jest z prewencją i wykrywaniem nadużyć dokonywanych z wykorzystaniem kart płatniczych, bankomatów oraz usług bankowości elektronicznej. Czynności operacyjne w tym zakresie polegają na monitorowaniu transakcji i innych zdarzeń w celu wykrycia działań mających charakter oszustwa finansowego na szkodę klientów lub Banku. Proces ten odbywa się przy wykorzystaniu zaawansowanych narzędzi informatycznych, których zadaniem jest wykrycie zachowań, stanowiących odchylenie od typowej aktywności klienta Banku. Jedną z metod weryfikacji transakcji jest bezpośredni kontakt z klientem w celu potwierdzenia złożonej dyspozycji płatności. W przypadku identyfikacji zdarzeń oszukańczych, podejmowane są działania mające na celu ograniczenie strat, takie jak: blokada karty, odmowa dokonania transakcji, blokada usług bankowości elektronicznej, zlecenie wydania nowej karty w miejsce utraconej lub takiej, której dane zostały wykorzystane w sposób oszukańczy lub istnieje ryzyko wystąpienia takiego zagrożenia w przyszłości. W ramach działań prewencyjnych, realizowana jest współpraca z innymi bankami (na podstawie art. 106d prawa bankowego) i organami ścigania (na podstawie art. 106a ust. 1 prawa bankowego) w zakresie identyfikacji i ujęcia sprawców przestępstw finansowych, dokonywanych przy wykorzystaniu elektronicznych instrumentów płatniczych lub usług bankowości elektronicznej. Bank podkreśla, że powyższe czynności mają na celu zapobieżenie nadużyciom i przestępstwom związanym z transakcjami płatniczymi. Kontrola sprawowana przez Bank jest dostosowana do specyfiki działalności bankowej oraz wykorzystuje także typowe dla niej narzędzia (np. blokada kart). Nie ulega zatem wątpliwości, iż Usługi te są bezpośrednio niezbędne do działalności finansowej Banku, zwolnionej z VAT. 4. Kredyty hipoteczne - obsługa dokumentacji, w tym dwa podprocesy, tj.: 4.1. Obsługa dokumentacji kredytowej klientów Bankowości Oddziałowej Proces polega na obsłudze dokumentów dotyczących wniosków o kredyt hipoteczny składanych przez klientów w Oddziałach Banku. Czynności operacyjne w procesie to: przyjęcie elektronicznych paczek dokumentów z oddziałów Banku, klasyfikacja i publikacja poszczególnych dokumentów w elektronicznym repozytorium, weryfikacja kompletności dokumentów, weryfikacja poprawności danych w systemach informatycznych z dokumentacją źródłową, przekazanie wniosków/dyspozycji do podjęcia decyzji kredytowej, pobieranie plików z operatami szacunkowymi przygotowanymi przez rzeczoznawców oraz ich publikowanie w repozytorium elektronicznym Banku, łączenie oryginałów dokumentów i ich archiwizacja po zakończeniu procesu sprzedaży. Digitalizacja dokumentów wykorzystywana w tym procesie poprawia efektywność procesu, skraca czas obsługi klientów, jak również przyspiesza i usprawnia obsługę procesów sprzedażowych. 4.2. Obsługa dokumentacji kredytowej klientów Pośredników Sieciowych Proces ten polega na obsłudze dokumentów klienta, dotyczących wniosków o kredyt hipoteczny składanych przez Pośredników Sieciowych. Czynności operacyjne w procesie to: przyjęcie papierowej dokumentacji od pośredników sieciowych, weryfikacja i analiza merytoryczna dokumentów (w tym badanie Księgi Wieczystej, sporządzenie oceny finansowej dla osób prowadzących działalność gospodarczą), sporządzenie Aktywnego Arkusza Kompletności, zlecenie wyceny nieruchomości, pobieranie plików z operatami szacunkowymi przygotowanymi przez rzeczoznawców oraz ich publikowanie w repozytorium elektronicznym Banku, digitalizacja dokumentów, badanie zdolności kredytowej (kalkulator kredytowy), wprowadzenie danych do systemów informatycznych (założenie/aktualizacja rekordu klienta, uzyskanie decyzji wstępnej/właściwej), przekazanie informacji o decyzji kredytowej do pośrednika i oddziału, w którym podpisywana jest umowa. Digitalizacja dokumentów wykorzystywana w tym procesie poprawia jego efektywność oraz skraca czas obsługi klienta. Realizacja procesu w oparciu o jednostkę centralną przyspiesza i usprawnia obsługę procesów sprzedażowych, zmniejsza pracochłonność po stronie Bankowości Oddziałowej. Obsługa dokumentacji w zakresie kredytów hipotecznych to także kategoria Usług ściśle związanych z działalnością bankową i bezpośrednio niezbędnych do jej realizacji. Kredyty hipoteczne stanowią bowiem jeden z podstawowych produktów bankowych. Tym samym, również Usługi w tym zakresie, wspierające bezpośrednio proces udzielenia kredytu, należy uznać za bezpośrednio niezbędne dla działalności Banku, zwolnionej z VAT. 5. Kredyty hipoteczne - obsługa zabezpieczeń Proces ten polega na analizie stanu nieruchomości, która jest przedstawiona przez klienta jako zabezpieczenie dla kredytu hipotecznego, na etapie sprzedaży oraz posprzedaży kredytu. Zakres analizy obejmuje szereg aspektów, takich jak:
Wynikiem analizy jest decyzja o akceptacji lub braku akceptacji zabezpieczenia. Decyzja podejmowana jest w oparciu o ustalone kryteria/zasady oceny zabezpieczenia, określone w procedurach wewnętrznych Banku. Podjęta decyzja ma wpływ na udzielenie klientowi kredytu hipotecznego i wysokość tego kredytu (tzw. wskaźnik LTV). Badanie jakości i wartości przyjmowanych zabezpieczeń jest wymagane przez Komisję Nadzoru Finansowego jako mające przełożenie na poziom realnych odzysków z zabezpieczeń, a w konsekwencji także na dopuszczalny poziom wskaźnika LTV w ofercie Banku. Powyższa kategoria Usług jest z jednej strony ściśle związana w wymaganiami Komisji Nadzoru Finansowego, a jednocześnie jest jednym z podstawowych i niezbędnych elementów procesu decyzyjnego związanego z udzielaniem kredytów hipotecznych. W związku z tym, nie ulega najmniejszej wątpliwości, iż powyższe procesy należy uznać za bezpośrednio niezbędne dla działalności bankowej prowadzonej przez Bank, podlegającej zwolnieniu z VAT. 6. Kredyty hipoteczne - obsługa ewidencyjna Proces ten obejmuje kompleksową obsługę operacyjno-ewidencyjną kredytów hipotecznych w zakresie realizacji czynności sprzedażowych i posprzedażowych oraz pełną parametryzację rachunków kredytowych i zabezpieczeń prawnych w systemie informatycznym Banku. Proces obejmuje również kontrole rachunków kredytów hipotecznych. Obsługa procesu sprzedaży kredytów hipotecznych polega na otwarciu i parametryzacji rachunku kredytowego oraz ewidencji zabezpieczeń prawnych w systemie informatycznym Banku, uruchomieniu kredytu i realizacji przelewu środków na wskazany w umowie kredytowej rachunek bankowy. Czynności w zakresie procesu obsługi posprzedażowej kredytów hipotecznych obejmują: przedterminowe spłaty kredytów, spłaty przeterminowań, restrukturyzacje, konwersje kredytu, korekty operacji księgowych oraz zmiany parametryczne rachunków kredytowych i zabezpieczeń prawnych. Ponadto przygotowywane są zaświadczenia kredytowe dla klientów Banku oraz dokumentacja związana ze zwolnieniem zabezpieczeń po dokonanej spłacie całkowitej kredytu hipotecznego. Realizacja zadań odbywa się na podstawie dyspozycji klienta, aneksu do umowy kredytowej, decyzji analityka kredytowego, polisy ubezpieczeniowej oraz dokumentacji związanej z zabezpieczeniami. Procesy kontrolne polegają na weryfikacji poprawności i zasadności realizowanych czynności księgowych i parametrycznych na rachunkach kredytów hipotecznych, na podstawie generowanych z systemów informatycznych Banku raportów kontrolnych. Powyższe Usługi są niezbędne w procesie udzielania kredytów hipotecznych - stanowią one bowiem immanentną część całego procesu udzielenia oraz obsługi kredytu. Stanowią więc one bez wątpienia czynności bezpośrednio niezbędne do realizowania przez Bank usług zwolnionych z VAT w zakresie udzielania kredytów hipotecznych. 7. Kredyty hipoteczne - przygotowywanie dokumentacji - umów Proces ten polega na przygotowaniu kompletu dokumentacji kredytowej (umowa kredytu, dokumentacja zabezpieczeń) dla kredytu hipotecznego na etapie sprzedaży i posprzedaży kredytu oraz obejmuje weryfikację dokumentacji kredytowej przed uruchomieniem kredytu. Proces ten obejmuje następujące czynności:
Bank podkreśla, iż sporządzanie umów kredytowych i zabezpieczeń stanowi kluczowy element procesu udzielania kredytów hipotecznych. Bez niego nie byłoby możliwe podpisanie umowy kredytowej, a więc również udzielenie kredytu, a w konsekwencji świadczenie usług zwolnionych z VAT. Ponadto, w związku z faktem, iż jakość umów kredytowych ma również wpływ na prawidłowe ustanowienie zabezpieczenia i w konsekwencji na potencjalny odzysk Banku, Usługi te są również kluczowe dla działalności Banku w zakresie udzielania kredytów. 8. Centralna obsługa posprzedażowa kredytów gotówkowych i limitów kredytowych Proces ten obejmuje obsługę operacyjno-księgową kredytów gotówkowych i limitów kredytowych wynikającą z aneksów lub dyspozycji klientów. Czynności w zakresie procesu obsługi posprzedażowej kredytów obejmują: sporządzanie aneksów, dokonywanie zmian parametrycznych na rachunkach kredytowych w systemie informatycznym, spłaty, obsługę odstąpień od umowy oraz rezygnacje z odnowienia limitu w koncie, zamknięcie limitu w koncie, korekty operacji księgowych, zmianę oprocentowania wynikającą z rezygnacji z ubezpieczenia, konwersję kredytu gotówkowego na kredyt na zakup samochodu, analizę bezpośrednich wpłat klienta na konto kredytowe oraz dokonywanie właściwych księgowań. W przypadku zmian powodujących modyfikację harmonogramu spłaty kredytu, generowany i wysyłany jest do klienta nowy harmonogram. Ponadto dokonywana jest kontrola polegająca na weryfikacji poprawności i zasadności realizowanych czynności księgowych i parametrycznych na rachunkach kredytów gotówkowych, na podstawie generowanych z systemów informatycznych Banku raportów kontrolnych. W związku z faktem, iż Usługi te są ściśle związane z obsługą i funkcjonowaniem podstawowych produktów bankowych, jakimi są kredyty oraz limity kredytowe, należy je uznać za bezpośrednio niezbędne w działalności Banku, podlegającej zwolnieniu z VAT. 9. Centralna obsługa operacyjna kredytów gotówkowych, limitów w koncie osobistym oraz kart kredytowych pozyskanych przez placówki Bank Partner Proces ten obejmuje obsługę sprzedaży i posprzedaży kredytów gotówkowych, limitów kredytowych oraz kart kredytowych pozyskanych przez Placówki Banku Partner. Obsługa procesu sprzedaży kredytów polega na: telefonicznej weryfikacji zatrudnienia i zarobków, sprawdzeniu danych klienta w systemach informatycznych, potwierdzeniu w niezależnym źródle istnienia pracodawcy, sprawdzeniu kompletności dokumentacji kredytowej, uruchomieniu kredytu, a w przypadku kredytu gotówkowego wysyłaniu do klienta harmonogramu spłat. Czynności w zakresie procesu obsługi posprzedażowej kredytów obejmują: sporządzanie aneksów, dokonywanie zmian parametrycznych na rachunkach kredytowych w systemie informatycznym, spłaty, obsługę odstąpień od umowy oraz rezygnacje z odnowienia limitu w koncie, zamknięcie limitu w koncie, korekty operacji księgowych. W przypadku zmian powodujących modyfikację harmonogramu spłaty kredytu, generowany i wysyłany jest do klienta nowy harmonogram. Ponadto realizowane są zadania kontrolne polegające na weryfikacji poprawności i zasadności realizowanych czynności księgowych i parametrycznych na rachunkach kredytów gotówkowych, na podstawie generowanych z systemów informatycznych Banku raportów kontrolnych. Tym samym, analogicznie jak w przypadku pozostałych opisanych Usług, również powyższe czynności nierozerwalnie wpisują się w proces świadczenia usług finansowych przez Bank, zwolnionych z VAT. Należy je więc uznać za usługi bezpośrednio niezbędne dla tej działalności. Podsumowując Bank podkreślił, iż - w przedstawionej sprawie - Usługi, które będą świadczone na jego rzecz przez EZIG, mają charakter wysoce specjalistyczny i dostosowany do charakteru operacji w zakresie finansów i bankowości. Są to procesy, które służą realizacji usług finansowych Banku na każdym etapie, tj. zarówno na etapie sprzedażowym, jak również na etapie obsługi posprzedażowej. Są one nierozerwalnie związane ze świadczonymi przez Bank usługami i niejednokrotnie warunkują możliwość ich realizacji, zarówno w świetle konstrukcji danych produktów bankowych, obowiązujących praktyk rynkowych, jak również uregulowań prawnych związanych z sektorem bankowym. W świetle powyższego, nie ulega wątpliwości, iż należy je uznać za bezpośrednio niezbędne w działalności Banku korzystającej ze zwolnienia z VAT, a więc spełniające jeden z podstawowych warunków niezbędnych do objęcia ich zakresem zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy o VAT. Pozostałe warunki EZIG utworzone przez Grupę S. spełnia także pozostałe warunki przewidziane dla zwolnienia świadczenia usług z opodatkowania VAT, bowiem:
W konsekwencji, w opinii Banku, nabywanie przez niego Usług świadczonych przez EZIG będzie stanowiło import usług zwolnionych z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy o VAT. W związku z tym Bank wniósł o potwierdzenie prawidłowości swojego stanowiska. W uzupełnieniu do wniosku Bank wskazał, iż w dniu 27 czerwca 2012 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu (dalej: Organ) wydał interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego, w której przedstawiony stan faktyczny dotyczył analogicznych przepisów do tych powołanych przez niego. W przywołanej interpretacji Organ uznał stanowisko przedstawione przez wnioskodawcę za nieprawidłowe. Zgodnie z uzasadnieniem zaprezentowanym przez Organ w przedmiotowej Interpretacji, zastosowanie zwolnienia z VAT usług nabywanych od EUIG może spowodować realne zagrożenie konkurencji i nierówne traktowanie podmiotów świadczących takie usługi. W ocenie Banku, zastosowanie przedmiotowego zwolnienia nie spowoduje zakłócenia konkurencji - celem wprowadzenia omawianego przepisu było bowiem zagwarantowanie, iż outsourcing wewnętrznych procesów przez podmioty, prowadzące co do zasady działalność zwolnioną, nie wpłynie negatywnie na ich konkurencyjność. Jednocześnie, należy zauważyć, iż Bank nabywający usługi związane z wydzielonymi wcześniej na zewnątrz procesami, nie uzyska z tytułu ich zwolnienia z VAT jakiejkolwiek przewagi konkurencyjnej względem innych banków, które nie zdecydowały się na outsourcing swoich procesów (dalej: Inne Banki). Pozwoli mu to bowiem na uniknięcie generowania dodatkowego kosztu nieodliczonego VAT na nabyciu przedmiotowych usług, który to koszt i tak nie powstanie u Innych Banków. Należy również podkreślić, iż nieuzasadnioną jest wykładnia art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy o VAT, która prowadzi do sytuacji, kiedy przepis przewidujący zwolnienie pozbawiony byłby praktycznego zastosowania i w konsekwencji byłby przepisem martwym. W szczególności, przyjęcie, iż samo zastosowanie zwolnienia z VAT może spowodować realne zagrożenie konkurencji, prowadzi do konkluzji, iż konieczne jest opodatkowanie usług nabywanych od EUIG, aby do takiego zagrożenia konkurencji nie doszło. Takie rozumowanie czyni analizowany przepis art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy o VAT niemożliwym do zastosowania w praktyce. W ocenie Banku, pojęcia używane do opisania zwolnień z VAT powinny być interpretowane w sposób ścisły, ponieważ stanowią one odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatkiem VAT objęta jest każda dostawa towarów i usługa świadczona odpłatnie przez podatnika. Jednocześnie jednak w swoich rozstrzygnięciach ETS podkreślał, iż zasada ścisłej interpretacji nie oznacza, by pojęcia użyte w celu opisania zwolnień powinny być interpretowane w sposób, który uniemożliwiałby osiągnięcie zakładanych przez nie skutków (np. wyrok w sprawie C-434/05 Honzon College). Orzecznictwo Trybunału nie ma bowiem na celu narzucenia wykładni, która czyniłaby wskazane zwolnienia prawie niepodlegającymi stosowaniu w praktyce (zob. wyrok w sprawie C-8/01 Taksatorringen). Bank podkreśla, iż przepisy dotyczące zwolnień nie powinny być interpretowane rozszerzająco, tym niemniej nie można przyjąć a contrario, iż przepisy te powinny być interpretowane zawężająco. W praktyce prowadziłoby to do sytuacji, w której przepis przewidujący zwolnienie nie byłby stosowany. Taka sytuacja byłaby z kolei niewątpliwie sprzeczna z celem niniejszego zwolnienia i przepisami Dyrektywy VAT. Niezależnie od powyższego, kwestia naruszenia warunków konkurencji została również omówiona w dokumencie towarzyszącym do projektu zmieniającego postanowienia Dyrektywy VAT, z dnia 28 listopada 2008 r. przygotowanym przez Komisję Europejską. Komisja Europejska wskazuje w nim, iż niejasna jest zasadność wskazania przez ustawodawcę na warunek nienaruszania konkurencji w odniesieniu do zwolnienia usług wspólnych, które to świadczone są wyłącznie w ramach zamkniętego grona członków niezależnej grupy, podczas gdy wszelkie usługi świadczone na rzecz podmiotów zewnętrznych (spoza grupy) z samej już definicji zwolnienia podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Zdaniem Komisji, z uwagi na samą konstrukcję zwolnienia możliwość naruszenia konkurencji wydaje się być mało prawdopodobna. W świetle powyższego oraz stanowiska Banku zaprezentowanego we wniosku wnosi on o uznanie jego stanowiska za prawidłowe. W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Z postanowień art. 8 ust. 1 ustawy wynika, iż przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca jako instytucja finansowa prowadzi działalność bankową. Usługi świadczone przez niego co do zasady są zwolnione z VAT. Spółka należy do Grupy S., która utworzyła Europejskie Zgrupowanie Interesów Gospodarczych w Hiszpanii, na podstawie rozporządzenia Rady Wspólnot Europejskich nr 2137/85 (EWG) z dnia 25 lipca 1985 r. (Dz. Urz. WE Nr 199 z 31 lipca 1985 r.). Obecnie rozważane jest poszerzenie EZIG o Zainteresowanego, który w tym celu stanie się stroną Umowy EZIG i na jej podstawie będzie jednym z odbiorców usług świadczonych przez EZIG w zakresie następujących procesów: Centralna Obsługa Reklamacji; Personalizacja kart; Centrum Bezpieczeństwa Płatności Elektronicznych; Obsługa dokumentacyjna kredytów hipotecznych; Obsługa zabezpieczeń kredytów hipotecznych; Obsługa ewidencyjna kredytów hipotecznych; Przygotowywanie dokumentacji w zakresie umów dotyczących kredytów hipotecznych; Centralna obsługa posprzedażowa kredytów gotówkowych i limitów kredytowych; Centralna obsługa operacyjna kredytów gotówkowych, limitów w koncie osobistym oraz kart kredytowych pozyskanych przez placówki Bank Partner. Jak wskazała Spółka, w związku z powyższym będzie dokonywała importu usług świadczonych przez EZIG. Podkreślić należy, że zasady funkcjonowania Europejskiego Zgrupowania Interesów Gospodarczych (dalej: EZIG) zostały uregulowane w rozporządzeniu Rady Wspólnot Europejskich z dnia 25 lipca 1985 r., nr 2137/85/EWG w sprawie europejskiego ugrupowania interesów gospodarczych (EZIG) (Dz. Urz. WE L 199 z 31.07.1985), które weszło w życie dnia 1 lipca 1989 r. – dalej rozporządzenie. Rozporządzenie to zawiera delegację dla ustawodawców krajowych do ustanowienia przepisów odnoszących się do poszczególnych zagadnień. W wykonaniu powyższej delegacji polski ustawodawca uchwalił dnia 4 marca 2005 r. ustawę o europejskim zgrupowaniu interesów gospodarczych i spółce europejskiej (Dz. U. z 2005 r. Nr 62, poz. 551 ze zm.) – dalej ustawa o EZIG. Przepis art. 2 pkt 10 ustawy o EZIG, reguluje katalog zawierający definicję najważniejszych pojęć, dotyczących m.in. europejskiego ugrupowania interesów gospodarczych. Wg tego przepisu, zgrupowanie to europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych określone w rozporządzeniu 2137/85. Zwrócić w tym miejscu należy uwagę, że polska urzędowa wersja rozporządzenia Rady (EWG) nr 2137/85 posługuje się terminem „europejskie ugrupowanie interesów gospodarczych” i odpowiednim skrótem EUIG. Tymczasem akt wykonawczy ustawy z dnia 4 marca 2005 r. o europejskim zgrupowaniu interesów gospodarczych i spółce europejskiej używa określenia "zgrupowanie". Ponadto polska wersja rozporządzenia przy użyciu tego ostatniego terminu w art. 1 pkt 1 ustawy o EUIG, powołuje akt wykonawczy, w którym jest mowa o rozporządzeniu Rady nr 2137/85 EWG z dnia 25 lipca 1985 r. w sprawie europejskiego zgrupowania interesów gospodarczych (EZIG). Rozporządzenie normuje umowę założycielską, ustrój wewnętrzny, publikację ogłoszeń związanych z działalnością EZIG i jego statut organizacyjny. W kwestiach nieuregulowanych rozporządzeniem UE stosuje się prawo państwa członkowskiego właściwego ze względu na umiejscowienie siedziby administracyjnej EZIG, rozumianej jako siedziba organizacji jako całości lub siedziba jednego z jego członków. Konstrukcja prawna EZIG zbliżona jest do przyjętej w Kodeksie spółek handlowych (Ksh) konstrukcji prawnej spółki jawnej. Zgodnie zatem z przepisami rozporządzenia UE (art. 1 ust. 3) i ustawy o europejskim zgrupowaniu interesów gospodarczych i spółce europejskiej (art. 7), do EZIG z siedzibą w Polsce mają zastosowanie przepisy o spółce jawnej. Na mocy tych przepisów EZIG jest ułomną osobą prawną. Do EZIG mają zastosowanie przepisy dotyczące spółki jawnej zawarte zarówno w Ksh, jak i innych ustawach. Cele EZIG zostały określone wprost w przepisie samego rozporządzenia. Stosownie do art. 3 ust. 1 rozporządzenia, celem zgrupowania jest ułatwianie lub rozwój działalności gospodarczej jego członków oraz poprawa lub intensyfikacja wyników tej działalności. Celem zgrupowania nie jest osiąganie zysków dla siebie. Działalność zgrupowania odnosi się do działalności gospodarczej jego członków i nie może mieć bardziej znaczącego charakteru od jedynie pomocniczego dla tej działalności. W przedmiotowej sprawie, wątpliwości Zainteresowanego dotyczą zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy dla importu usług nabywanych przez niego od EZIG. Stosownie do art. 2 pkt 9 ustawy, przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4. Podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju (art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy). Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%. Jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, zastosowanie obniżonej stawki podatku lub zwolnienia od podatku od towarów i usług możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie, oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia. W treści art. 43 ustawy, prawodawca zawarł katalog czynności, które korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. I tak, w myśl przepisu art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy, zwalnia się od podatku usługi świadczone przez niezależne grupy osób, na rzecz swoich członków, których działalność jest zwolniona od podatku lub w zakresie której członkowie ci nie są uznawani za podatników, w celu świadczenia swoim członkom usług bezpośrednio niezbędnych do wykonywania tej działalności zwolnionej lub wyłączonej od podatku, w przypadku gdy grupy te ograniczają się do żądania od swoich członków zwrotu kosztów do wysokości kwoty indywidualnego udziału przypadającego na każdego z nich w ogólnych wydatkach tych grup, poniesionych we wspólnym interesie, jeżeli zwolnienie nie spowoduje naruszenia warunków konkurencji. Powyższy przepis jest odzwierciedleniem art. 132 ust. 1 lit. f) Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. Nr 347, str. 1 ze zm.) (dalej zwanej Dyrektywą), na mocy którego, państwa członkowskie zwalniają (…) usługi świadczone przez niezależne grupy osób, których działalność jest zwolniona z VAT lub w związku z którą nie są one uznawane za podatników, w celach świadczenia swoim członkom usług bezpośrednio niezbędnych do wykonywania tej działalności, gdy grupy te ograniczają się do żądania od swoich członków całkowitego zwrotu przypadającej im części we wspólnie poniesionych wydatkach, pod warunkiem że zwolnienie to nie spowoduje zakłóceń konkurencji. Ww. zwolnienie stanowi odrębną regulację odnoszącą się do usług świadczonych przez niezależne grupy osób, których działalność jest zwolniona z VAT lub nieobjęta tym podatkiem na rzecz członków tych grup, o ile wynagrodzenie za te usługi stanowi wyłącznie zwrot poniesionych kosztów, a cel ich świadczenia jest ściśle związany z działalnością tych osób. Dodatkowym warunkiem zastosowania tego zwolnienia jest brak ryzyka pogorszenia warunków konkurencji. Z powołanego powyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy wynika zatem, że warunkami koniecznymi do zastosowania zwolnienia od podatku usług na jego podstawie są następujące przesłanki:
Zatem w celu skorzystania ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy, należy przeanalizować, czy w przedmiotowej sprawie będą spełnione powyższe warunki. Jak wskazał Wnioskodawca w opisie sprawy, EZIG (którego członkiem on będzie), działa na podstawie zgodnej z przepisami rozporządzenia Rady Wspólnot Europejskich nr 2137/85 (EWG) z dnia 25 lipca 1985 r. (Dz. Urz. WE Nr 199 z 31 lipca 1985 r.), umowy o utworzeniu EZIG, zawartej pomiędzy niektórymi podmiotami Grupy. EZIG zostało powołane przede wszystkim w celu wspierania działalności gospodarczej jej członków, poprzez działania o charakterze pomocniczym. EZIG ma przyczyniać się do poprawy wyników finansowych swoich członków, nie zaś samo osiągać zyski. Zgodnie z Umową EZIG, w ramach swojej statutowej działalności świadczy na rzecz swoich członków usługi w zakresie następujących procesów:
Takie usługi będą świadczone przez EZIG, głównie przez podwykonawców z Grupy, którzy specjalizują się w świadczeniu tego typu usług. Podwykonawcy będą świadczyli przedmiotowe usługi przy wykorzystaniu własnych materiałów i zasobów ludzkich, zarówno w Hiszpanii, jak i w oddziałach położonych w innych częściach Europy (łącznie z Polską). Przy świadczeniu usług EZIG może także korzystać z podwykonawców będących osobami trzecimi. Zgodnie z istotą funkcjonowania EZIG, obciąża ono poszczególnych członków wyłącznie kosztami ponoszonymi w związku ze świadczeniem usług bez zastosowania marży. Spółka poinformowała, iż w ramach prowadzonej działalności wykonuje przede wszystkim transakcje zwolnione z VAT. Wartość sprzedaży opodatkowanej w stosunku do wartości sprzedaży zwolnionej jest znikoma. Z informacji przedstawionych przez nią wynika, iż współczynnik proporcji, w jakiej transakcje świadczone przez nią, podlegające opodatkowaniu VAT pozostają do transakcji zwolnionych z VAT, wynosi 0,86%. Należy wskazać, iż zastosowanie w tym przypadku bardzo ścisłej interpretacji warunku, że członkowie grupy aby skorzystać ze zwolnienia mogą wykonywać wyłącznie czynności zwolnione od podatku VAT, prowadziłoby do tego, że przepis ten miałby zastosowanie w bardzo ograniczonym zakresie, bowiem wykonanie chociażby jednej usługi opodatkowanej przez któregokolwiek członka takiej grupy pozbawiałoby całą grupę możliwości skorzystania z tego przepisu, chociaż pozostałe warunki zastosowania tego zwolnienia zostałyby spełnione. Wykonywanie zatem przez członków niezależnej grupy osób zasadniczo czynności zwolnionych, a tylko w niewielkim zakresie czynności opodatkowanych, nie powinno wyłączać takiej grupy z możliwości zastosowania zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy. Odnosząc powyższe do niniejszej sprawy stwierdzić należy, że w przedmiotowym przypadku niezależna grupa osób świadczyć będzie usługi na rzecz swoich członków, działalność których jest zwolniona od podatku lub, w zakresie której członkowie ci nie są uznawani za podatników. Jak wynika z opisu sprawy, w przedmiotowej sprawie będzie również spełniony warunek, zgodnie z którym, usługi będą świadczone po kosztach własnych, bowiem jak wskazał Zainteresowany, wynagrodzeniem grupy za usługi świadczone na rzecz jej członków będzie wyłącznie zwrot kosztów w kwocie odpowiadającej udziałowi poszczególnych członków w łącznych wydatkach. Ponadto, mając na uwadze opis sprawy stwierdzić należy, że usługi świadczone przez EZIG spełniać będą warunek usług bezpośrednio niezbędnych do wykonywania działalności zwolnionej. Jak dodatkowo wyjaśniono, Wnioskodawca będzie nabywał od EZIG następujące usługi:
W ocenie tut. Organu, dokonanej na podstawie analizy przedstawionego we wniosku o interpretację indywidualną opisu charakteru usług, które będą nabywane przez Zainteresowanego, usługi te mają charakter bezpośrednio niezbędnych do wykonywania przez niego usług finansowych. Przykładowo: obsługa dokumentacji kredytowej w przypadku kredytów hipotecznych polegająca m.in.: na zgromadzeniu odpowiednich dokumentów dotyczących np. wyciągów z Księgi wieczystej, wyceny nieruchomości, dokumentów potwierdzających zdolność kredytową kredytobiorców, weryfikacji i analizie tych dokumentów, szacowanie zdolności kredytowej itp., są niewątpliwie niezbędne do podjęcia decyzji o udzieleniu tego kredytu, a więc niezbędne do wykonywania działalności Banku w zakresie udzielania kredytów. Pozostałe opisane we wniosku usługi, jak już wspomniano, również wypełnią warunek bycia bezpośrednio koniecznymi do świadczenia działalności w zakresie m.in.: prowadzenia rachunków bankowych, udzielania kredytów i pożyczek, transakcji płatniczych, czyli działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług. Pojęcie usług „bezpośrednio niezbędnych” należy, w opinii tut. Organu, odnieść do konkretnej działalności, na co zresztą wskazuje sformułowanie zawarte w art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy, tj. „(…) bezpośrednio niezbędnych do wykonywania tej działalności (…)”. Należy więc analizować charakter i zakres działalności podmiotów tworzących niezależne grupy osób (w tym przypadku EZIG). Odnosząc się konkretnie do sprawy Spółki należy zauważyć, iż szczegółowo wskazała ona jakie usługi EZIG będzie świadczyć na jej rzecz. Trudno odmówić tym usługom biorąc pod uwagę realia i standardy usług świadczonych w zakresie działalności bankowej przymiotu bezpośredniej niezbędności w odniesieniu do działalności Wnioskodawcy. Warto w tym miejscu dodatkowo sięgnąć do przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 z późn. zm.), a konkretnie do art. 5 wymienionej ustawy, który zawiera katalog czynności bankowych. Analiza tych czynności wskazuje na to, iż usługi nabywane przez Zainteresowanego będą bezpośrednio niezbędne do wykonywania tych czynności (wykonywania działalności bankowej). Natomiast w ocenie tut. Organu, w przedmiotowej sprawie nie zostanie spełniona przesłanka dotycząca warunku, że zwolnienie od podatku VAT importu usług nie może naruszać zasad konkurencji. Kwestia powstania bądź niepowstania zakłóceń konkurencji podlega w każdym przypadku indywidualnej ocenie. Jednakże pewne wskazówki zaczerpnąć można z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku TSUE z dnia 20 listopada 2003 r. w sprawie Taksatorringen (C-8/01), Trybunał orzekł, iż zwolnienie usług wykonywanych przez niezależne grupy osób nie może być przyznane, jeżeli istnieje realne ryzyko, że zwolnienie może bezzwłocznie lub w przyszłości doprowadzić do naruszenia zasad konkurencji (pkt 64 wyroku). Dodatkowo TSUE wskazał, iż określenie „takie zwolnienie nie może stwarzać prawdopodobieństwa naruszenia konkurencji” nie dotyczy wyłącznie naruszeń zasad konkurencji, do których zwolnienie od podatku może niezwłocznie doprowadzić, ale także tych, które mogą pojawić się w przyszłości, ryzyko, że takie zwolnienie samo w sobie nie doprowadzi do naruszenia zasad konkurencji musi być jednak realne (pkt 63 wyroku). W świetle powyższego, w opinii tut. Organu, w przedmiotowej sprawie istnieje realne ryzyko wystąpienia naruszenia zasad konkurencji. Zastosowanie bowiem zwolnienia dla niezależnych grup osób stawia je w uprzywilejowanej sytuacji na rynku w stosunku do innych podmiotów wykonujących takie same czynności. Usługi wymienione w opisie sprawy, które zamierza nabywać Wnioskodawca mogą być (i w praktyce są) oferowane przez inne podmioty. Na zagadnienie zakłóceń konkurencji należy, zdaniem tut. Organu, również spojrzeć na poziomie rynku podmiotów świadczących usługi, o których mowa we wniosku. Takie konkluzje wynikają również z opinii Rzecznika Generalnego do sprawy C-8/01 (pkt 123 opinii). I na tym poziomie, w opinii tut. Organu, może dochodzić do naruszenia zasad konkurencji w przedmiotowym sektorze usług oferowanych dla Zainteresowanego. Jak bowiem stwierdził Rzecznik Generalny w opinii do wyroku w sprawie C-369/04 Hutchison 3G (dotyczącej działalności organów władzy publicznej): „Jeżeli nawet w danym okresie żaden z konkurentów nie oferuje konkurencyjnych świadczeń podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, ryzyko wystąpienia zakłóceń konkurencji może być realne, bowiem sama niekorzystna sytuacja wyjściowa (czyli w tym konkretnym przypadku - zwolnienie dla niezależnych grup osób) może powstrzymywać potencjalnych konkurentów od aktywności na rynku” (pkt 131 opinii). Ponadto dla ustalenia czy w danej sytuacji wystąpi naruszenie zasad konkurencji, należy wziąć pod uwagę, jak wskazał Rzecznik Generalny w opinii w sprawie C-8/01, że „celem właściwego podejścia jest ustalenie na podstawie rzeczywistych okoliczności sprawy, czy zwolnienie jednej grupy podmiotów i nałożenie obowiązku opodatkowania podatkiem na inną grupę podmiotów jest decydującym powodem wykluczenia z rynku niezależnych operatorów. Jeśli tak jest w sprawie, zwolnienie musi być odmówione, jeśli ono ma, samo z siebie, powodować zakłócanie konkurencji. Jeśli tak nie jest w sprawie, nie ma powodu, aby go odmówić jeśli w rzeczywistości nie wpływa na modyfikację warunków rynkowych” (pkt 134, 135 opinii). W świetle powyższego, w opinii tut. Organu, w sytuacji gdy na rynku funkcjonują podmioty nienależące do tej grupy, które wykonują podobną działalność, która jest opodatkowana, wówczas należałoby odmówić zwolnienia niezależnej grupie osób z uwagi na możliwość naruszenia zasad konkurencji. Wystarczy bowiem, że podmioty nienależące do tej grupy mają utrudniony dostęp do świadczenia tych usług. Nie powinna mieć tutaj również znaczenia skala tego zakłócenia. W przepisie art. 132 ust. 1 lit. f) Dyrektywy nie ma bowiem, w przeciwieństwie do przepisu art. 13 Dyrektywy wskazania, że przepis ten dotyczy „znaczącego zakłócenia konkurencji”. Nie jest zdaniem tut. Organu, także prawidłowe twierdzenie Spółki, że istotny jest brak zakłóceń konkurencyjności podmiotów korzystających z przedmiotowych usług (czyli banków nabywających takie usługi od podmiotów zewnętrznych oraz banków wykonujących je w ramach własnych struktur), gdyż nie chodzi tutaj o zakłócenie konkurencji między bankami ale o zakłócenie konkurencji między niezależną grupą osób a podmiotami, które świadczą lub zamierzają świadczyć podobne do oferowanych przez niezależne grupy osób usługi. Reasumując, stwierdzić należy, że zastosowanie zwolnienia może spowodować realne zagrożenie konkurencji na rynku i nierówne traktowanie podmiotów świadczących takie usługi. EZIG stosując bowiem ww. zwolnienie, stawia siebie w uprzywilejowanej sytuacji na rynku, w stosunku do innych podmiotów działających w podobnym zakresie i niestosujących preferencji podatkowej w postaci zwolnienia usług, o których mowa w opisie sprawy. Tym samym stwierdzić należy, że usługi nabywane przez Wnioskodawcę nie będą podlegały zwolnieniu od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy. Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzić należy, iż usługi nabywane przez Bank od EZIG nie będą zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy pomimo, iż opisane przez Zainteresowanego usługi będące przedmiotem pytania, będą usługami bezpośrednio niezbędnymi do działalności zwolnionej od podatku, realizowanej przez niego. Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji. Podkreślić należy, iż Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) w swoim rozdziale III określa zamknięty katalog źródeł prawa powszechnie obowiązującego. Nie przewiduje on takiej mocy dla orzecznictwa sądowego, w tym orzecznictwa sądów administracyjnych. W związku z powyższym, nie negując orzeczenia powołanego przez Zainteresowanego, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy zauważyć, że moc obowiązująca wyroku zamyka się w obrębie sprawy, w której została wydana. Wynika to również z treści art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270), który przesądza, że ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia. Ponadto wskazać należy, że zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). W związku z powyższym, powołana przez Spółkę interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, stanowi rozstrzygnięcie w konkretnej sprawie, osadzonej w określonym stanie faktycznym i tylko do niego się zawęża, a zatem nie ma mocy powszechnie obowiązującego prawa. Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno. |
doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.