Naczelnik Urzędu Skarbowego Kraków - Stare Miasto działając na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) w odpowiedzi na Państwa pismo z dnia 30.01.2004 r., nr 302/31/04 uprzejmie informuje.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm.), opodatkowaniu tym podatkiem podlega sprzedaż towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zakres podmiotowy ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym - krąg podmiotów do których ustawę tę się stosuje, określony został w art. 5.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 podatnikami są m.in. osoby prawne i jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, mające siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli wykonują we własnym imieniu i na własny rachunek czynności podlegające opodatkowaniu, w okolicznościach wskazujących na zamiar ich wykonywania w sposób częstotliwy (...).

Tak więc ustawa przewiduje, oprócz wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, także szereg dodatkowych wymogów związanych z podmiotem te czynności wykonującym. W szczególności czynności te muszą być wykonane "we własnym imieniu i na własny rachunek". Jest to bezpośrednie odwołanie się do interesu podmiotu dokonującego czynności opodatkowanych.

Będąc wykonawcą testamentu, Podatnik wykonuje wprawdzie czynności opodatkowane - określone w art. 2 ustawy, jednakże czynności te podejmuje w interesie spadkobierców. Tak więc wykonawca testamentu nie podlega opodatkowaniu z tytułu wykonywania (i ewentualnie uzyskiwania wynagrodzenia) czynności w tym zakresie, podatnikiem w opisanym przez Państwa stanie faktycznym jest spadkobierca. O tym, na czyj rachunek czynności są wykonywane przesądza nie kto je wykonuje, lecz kto ponosić będzie ich konsekwencje majątkowe, tj. zarachuje skutki majątkowe (zysk lub stratę) tych czynności na swoją rzecz. Skoro więc wykonawca testamentu nie działa na własny rachunek, to tym samym z tytułu sprawowanej funkcji nie może być uznany za podatnika podatku od towarów i usług.

Wykonawca testamentu w oparciu o regulacje kodeksu cywilnego uprawniony jest do dokonywania czynności, które uzna za niezbędne do racjonalnego gospodarowania nieruchomością. Ma on prawo także do pobierania wszelkich pożytków z nieruchomości, w tym również należnego czynszu. Zarazem ma obowiązek ponoszenia z uzyskanych przychodów różnych wydatków związanych z tą nieruchomością, w tym zaspokojenia wierzytelności publicznych. Dopiero powstała nadwyżka podlega wypłacie spadkobiercom, proporcjonalnie do przypadających im udziałów.

Jednocześnie, zgodnie z orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego (sygn. akt III SA 2339-2340/00) spadkobierca staje się podatnikiem podatku VAT z chwilą otwarcia spadku, czyli z chwilą śmierci spadkodawcy. Podatnikami pozostają więc przez cały czas spadkobiercy, a nie wykonawca testamentu. Wykonanie testamentu obejmuje czynności związane z prawidłowym prowadzeniem spraw dotyczących powierzonego majątku, z uwzględnieniem m. in. przepisów prawa podatkowego. Jeżeli wykonawca testamentu dokonuje czynności (np. usługi wynajmu) podlegających opodatkowaniu, to zobowiązany jest do rozliczenia podatku od towarów i usług. Jednakże rozliczenia tego dokonuje w imieniu spadkobierców, oni bowiem są podatnikami podatku od towarów i usług.

Oznacza to, że Państwo będąc spadkobiercą testamentowym Pani XXX, jesteście zobowiązani do dokonywania rozliczeń w podatku od towarów i usług z tytułu wynajmu lokali w kamienicy przy ul. XXX.

Odpowiedzi udzielono w oparciu o stan prawny obowiązujący w dniu 13.02.2004 r.