Stan faktyczny w sprawie:

Spółdzielnia wybudowała budynek i zawarła z członkami umowę, w której zobowiązała się po wybudowaniu lokali do zawarcia umów o ustanowieniu odrębnej własności. Spółdzielnia po ustanowieniu tych praw nie będzie właścicielem nieruchomości a będzie nią jedynie administrować. Jednakże jeżeli wszyscy właściciele zrezygnują z członkostwa w tej spółdzielni przestanie ona istnieć, a właściciele nieruchomości utworzą wspólnotę mieszkaniową. Członkowie spółdzielni wnoszą zaliczki na wkład budowlany na rachunek bankowy spółdzielni.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Zgodnie z art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535), obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, z wyjątkiem przypadków, gdy brak możliwości zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów pozostaje w bezpośrednim związku ze zwolnieniem od podatku dochodowego.

W art. 88 ust. 3 powołanej ustawy określono przypadki, kiedy, pomimo że dany wydatek nie mógłby zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, odstąpiono od pozbawienia podatnika prawa do odliczenia podatku poniesionego w związku z takim wydatkiem (art. 88 ust. 1 pkt 2). W przepisie art. 88 ust. 3 pkt 2 w/w ustawy stwierdzono, że poniesienie, m.in. wydatków związanych z nabyciem towarów i usług zaliczanych u podatnika do środków trwałych nie podlegających amortyzacji, zgodnie z przepisami o podatku dochodowym, jeżeli fakt ten pozostaje w ścisłym związku ze zwolnieniem od tego podatku, daje prawo do dokonywania odliczeń podatku.

Ponieważ zgodnie z art. 16c pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), amortyzacji nie podlegają budynki, lokale, budowle i urządzenia zaliczane do spółdzielczych zasobów mieszkaniowych, zwane środkami trwałymi, zatem do wyżej wskazanych środków trwałych znajduje zastosowanie wyłączenie z zakazu odliczania podatku naliczonego wyrażone w art. 88 ust. 3 pkt 2 ww. ustawy o podatku od towarów i usług.

Środkami trwałymi są stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia m.in. do używania budowle, budynki oraz lokale, będące odrębną własnością o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu.

Budowany przez spółdzielnię budynek mieszkalny, może być traktowany jako środek trwały, jeżeli spełnione zostaną warunki określone w art. 16c pkt 2 ustawy z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Jeżeli więc spełnione zostaną powyższe warunki, określone ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych, spółdzielnia będzie mogła uznać wznoszone budynki za środki trwałe, pomimo braku możliwości amortyzacji budynków, lokali, budowli i urządzeń zaliczanych do spółdzielczych zasobów mieszkaniowych, który to zakaz wynika z art. 16c pkt 2 updop.

W takiej sytuacji podatek naliczony do odliczenia należy wykazać w deklaracji VAT-7 w pozycjach 41 i 42, jako nabycie towarów i usług zaliczanych u podatnika do środków trwałych. Dopiero, gdy warunki owe nie zostaną spełnione, zakup robót budowanych na wybudowanie budynku mieszkalnego należy wykazać w pozycjach 43 i 44, jako nabycie towarów i usług pozostałych.

Jak wynika z treści zapytania wybudowany dom mieszkalny ma zostać przeznaczony do sprzedaży członkom spółdzielni, zatem nie będzie stanowić dla spółdzielni środka trwałego, gdyż nie będzie wykorzystywany na potrzeby spółdzielni a będzie przeznaczony do sprzedaży. Zatem podatnik dokonane zakupy związane z przedmiotową inwestycją winien traktować jako nabycie towarów i usług pozostałych, nie zaś jako środki trwałe, gdyż nie spełniają one definicji środka trwałego.

W zakresie obowiązku ewidencjonowania z zastosowaniem kasy rejestrującej stwierdzić należy, iż stosownie do treści art. 165 ustawy o podatku od towarów i usług, do czasu wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 111 ust. 7 i 9 zachowują moc przepisy dotychczasowe wydane na podstawie art. 29 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 8 stycznia 1993r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.

Stosownie do treści § 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2002r. w sprawie kas rejestrujących, wydanego na podstawie delegacji zawartej w art. 29 ust. 3 pkt 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, z obowiązku ewidencjonowania do dnia 31 grudnia 2004r. zwolniono czynności wymienione w załączniku nr 1 do rozporządzenia. Pod pozycją 49 załącznika nr 1 do rozporządzenia, wymieniono sprzedaż nieruchomości, sprzedaż towarów w systemie wysyłkowym oraz świadczenie usług, za które to czynności zapłata w całości następuje za pośrednictwem poczty lub banku na rachunek bankowy podatnika, z wyłączeniem płatności dokonywanych czekiem, bankową kartą płatniczą lub kredytową, przy czym z dowodów tych jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła. Nie dotyczy to jednak podatników, którzy rozpoczęli ewidencjonowanie tych usług przed dniem 1 stycznia 2003r.

Zatem jeśli zapłata za sprzedaż nieruchomości następować będzie za pośrednictwem poczty lub banku i jednocześnie z dowodów jednoznacznie wynikać będzie jakiej transakcji zapłata dotyczy, podatnik zwolniony jest z obowiązku ewidencjonowania tych czynności z zastosowaniem kasy rejestrującej (pod warunkiem iż do dnia 1 stycznia 2003r. nie rozpoczął czynności tych ewidencjonować).