Stan faktyczny :

Podatnik jest firma developerską, która buduje budynki mieszkalno-usługowe i następnie po ustanowieniu odrębnej własności sprzedaje lokale klientom wraz z przynależnym gruntem do tych lokali. W trakcie procesu inwestycyjnego klienci zgodnie z zawartą umową wnoszą przedpłaty na zakup w/w nieruchomości.

Ocena prawna stanu faktycznego :

Zgodnie z art. 6 ust. 8 obowiązującej do 30 kwietnia 2004 r. ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm.) - jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi pobrano co najmniej połowę ceny (przedpłata, zaliczka, zadatek, rata), obowiązek podatkowy powstał z chwilą przyjęcia zapłaty, z zastrzeżeniem ust. 7b, ust. 8b pkt 2-4, 7 i 9-13 oraz ust. 8c i 8d. W przypadku sprzedaży lokali i budynków, obowiązek podatkowy powstawał z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30 dnia od dnia ich wydania (art. 6 ust. 7b).

Zgodnie z definicją towaru zawartą w art. 4 pkt 1 w/w ustawy, pod pojęciem towaru rozumiało się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki, budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności określonych w art. 2, które wymienione są w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej. Zgodnie więc z w/w definicją grunty nie były towarem i ich sprzedaż nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, czego potwierdzeniem jest również treść art. 15 ust. 2a w/w ustawy, zgodnie z którym w przypadku sprzedaży budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli, z podstawy opodatkowania wyłączało się wartość gruntu.

Zgodnie z obowiązującą od dnia 1 maja 2004 r. nową ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) , zwaną dalej ustawą o VAT - pod pojęciem towaru rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty (art. 4 pkt 6 w/w ustawy).

Zgodnie z art.19 ust.10 nowej ustawy o VAT w przypadku dostawy towarów, której przedmiotem są lokale i budynki, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30 dnia licząc od dnia wydania, z zastrzeżeniem ust. 13 pkt 10 i 11. Jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części (art. 19 ust. 11), zaś w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu - art. 29 ust. 5 ustawy o VAT.

Z przedstawionego stanu prawnego wynika, że powstanie obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług w obu ustawach zostało uregulowane podobnie, z tym że w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o VAT dla powstania obowiązku podatkowego w przypadku zaliczek (przedpłat) zniesiono limit uzyskania co najmniej połowy ceny. W obu ustawach również przepisy art. 6 ust. 1 starej ustawy i odpowiednio art. 19 ust. 1 nowej ustawy o VAT stanowią zasadę ogólną powstania obowiązku podatkowego , zaś przepisy art. 6 ust. 7b starej ustawy i art. 19 ust. 10 nowej ustawy są przepisami szczególnymi w zakresie opodatkowania dostawy towarów, której przedmiotem są lokale i budynki.

W świetle przedstawionego stanu prawnego dla rozstrzygnięcia kwestii opodatkowania lub nieopodatkowania podatkiem od towarów i usług dostawy gruntu w przedstawionych przez Podatnika prawno-podatkowych stanach faktycznych - rozstrzygającym będzie, kiedy powstał obowiązek podatkowy z tytułu wydania przedmiotowych nieruchomości. Jeżeli wydanie lokali mieszkalnych i usługowych nastąpiło przed 1 maja 2004 r. - to grunt przynależny do w/w lokali nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem VAT. Natomiast w przypadku, gdy wydanie przedmiotowych lokali nastąpiło po 1 maja 2004 r. – to dostawa przynależnego do w/w lokali gruntu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Bez znaczenia w opisanej sytuacji jest, że całość lub część należności za grunt została przyjęta przed 1 maja 2004 r., bowiem czynność wydania i dostawy lokali wraz z przynależnym gruntem zostanie dokonana po 1 maja i podlegać będzie opodatkowaniu według zasad określonych cyt. ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

A zatem odnosząc powyższe ustalenia do przedstawionych przez Podatnika prawno-podatkowych stanów faktycznych należy stwierdzić co następuje :

Ad. 1. W przedstawionej sytuacji wydanie lokali i sporządzenie umów w formie aktu notarialnego przenoszących własność lokali i udział we współwłasności przynależnego gruntu nastąpi po 1 maja 2004 r. A zatem w tej dacie powstanie obowiązek podatkowy z tytułu dostawy/wydania lokali, jednakże developer nie będzie musiał wystawiać faktury VAT na równowartość opodatkowanej już wcześniej przedpłaty na zakup w/w lokalu, a wystawia jedynie fakturę na równowartość nie opodatkowanego wcześniej a podlegającego podatkiem VAT gruntu.

Ad. 2. Również w tym przypadku obowiązek podatkowy z tytułu wydania (dostawy) przedmiotowych lokali nastąpi po 1 maja 2004 r., a zatem wartość przynależnego do nich gruntu będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w całości – niezależnie od uiszczenia przez niektórych klientów częściowych przedpłat na zakup gruntu do końca kwietnia 2004 r., gdyż w dacie wniesienia owe przedpłaty nie wywołały obowiązku podatkowego w podatku VAT.

Ad. 3. W przedstawionej sytuacji wydanie klientom miejsc postojowych w odrębnym lokalu użytkowym nazwanym „hala garażowa” nastąpiło w miesiącu marcu 2004 r. A zatem obowiązek podatkowy w podatku VAT, zgodnie z przepisem art. 6 ust. 7 b starej ustawy o VAT wystąpił 30 dnia od dnia wydania, a więc w kwietniu 2004 r. Skoro przynależny do w/w lokalu grunt w stanie prawnym obowiązującym do końca kwietnia 2004 r. nie podlegał opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, to samo uiszczenie z tego tytułu zapłaty po maja 2004 r. nie skutkuje opodatkowania podatkiem od towarów i usług.