Działając na podstawie art. 14 b § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.- Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 1997r. Nr 137, poz.926 z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2004 r., (zmieniam stanowisko wyrażone w piśmie z dnia 15.12.2004 r. Nr PDF/E/005-1-112/04 w związku z wnioskiem złożonym do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Bartoszycach z dnia 20 kwietnia 2004 r. w sprawie opodatkowania podatkiem dochodowym zwrotu kosztów przejazdu ucznia niepełnosprawnego dojeżdżającego do Ośrodka Szkolno-Wychowawczego oraz jego opiekuna.

Z treści pisma Urzędu Gminy wynika, że Urząd ten zwrócił się z prośbą o

udzielenie odpowiedzi na pytanie czy dokonywany przez Urząd Gminy zwrot kosztów przejazdu ucznia niepełnosprawnego dojeżdżającego do Ośrodka Szkolno-Wychowawczego lub zamieszkałego w internacie Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego oraz jego opiekuna podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Według Urzędu Gminy koszty te nie stanowią przychodu w myśl ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż są to koszty Urzędu Gminy w myśl ustawy o systemie oświaty.

Z przedstawionego w piśmie stanu faktycznego wynika, iż Urząd Gminy jako jednostka samorządu terytorialnego realizuje obowiązki wynikające z art. 17 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z I996 r. Nr 67, poz. 329 z póżn. zm.). Przepis ten w określonych okolicznościach nakłada na gminy obowiązek zapewnienia uczniom niepełnosprawnym bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższej szkoły podstawowej, gimnazjum lub Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego albo zwrotu kosztów przejazdu ucznia i opiekuna środkami komunikacji publicznej, jeżeli dowożenie zapewniają rodzice. Zwrotu powyższych kosztów, jak wynika z pisma, Urząd Gminy dokonuje na podstawie okresowych biletów przejazdu oraz na podstawie umowy na usługi transportowe zawartej z rodzicem niepełnosprawnego dziecka na używanie własnego samochodu osobowego, który zobowiązał się do dowozu dziecka do szkoły, po przedstawieniu rachunku przez rodzica.

W przypadku zwrotu kosztów przejazdu ucznia niepełnosprawnego i jego opiekuna na podstawie okresowych biletów przejazdu zastosowanie znajduje art. 21 ust. l pkt 40 powołanej wyżej ustawy, który stanowi, że wolne od podatku dochodowego są świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, studentów, uczestników studiów doktoranckich i osób uczestniczących w innych formach kształcenia, pochodzące z budżetu państwa, budżetu jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół i uczelni - przyznane na podstawie odrębnych przepisów o systemie oświaty, o szkolnictwie wyższym, o wyższych szkołach zawodowych oraz o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki. Aby zwolnienie to mogło być zastosowane konieczne jest łączne spełnienie następujących warunków:

• świadczenie pomocy materialnej musi być przyznane uczniowi,
• świadczenie musi być sfinansowane ze środków budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego lub środków własnych szkoły,
• prawo do przyznania danego świadczenia musi wynikać z przepisów o systemie oświaty.

Obowiązek zapewnienia bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu lub zwrotu kosztów przejazdu środkami komunikacji publicznej uczniom niepełnosprawnym nakłada na gminy art. 17 ust. 3a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 z późn. zm.). Przepis ten stanowi, że obowiązkiem gminy jest zapewnienie uczniom niepełnosprawnym, których kształcenie i wychowanie odbywa się na podstawie art. 71b w/w ustawy:

• bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższej szkoły podstawowej,gimnazjum lub ośrodka umożliwiającego realizację obowiązku szkolnego i obowiązku nauki dzieciom i młodzieży, o których mowa w art. 16 ust.7 ustawy, a także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym ze sprzężonymi niepełnosprawnościami albo
• zwrotu kosztów przejazdu ucznia i opiekuna środkami komunikacji publicznej, jeżeli dowożenie zapewniają rodzice.

Natomiast w przypadku, gdy Urząd Gminy dokonuje zwrotu wydatków poniesionych z w/w tytułu na podstawie umowy na usługi transportowe zawartej na używanie własnego samochodu osobowego, po przedstawieniu rachunku przez rodzica - zwolnieniu od podatku dochodowego podlega jedynie kwota stanowiąca równowartość biletu okresowego uprawniającego ucznia niepełnosprawnego i jego opiekuna do przejazdu środkami komunikacji publicznej.

Jeżeli zaś kwota wydatków poniesionych z w/w tytułu zwróconych przez Urząd Gminy na podstawie w/w umowy, po przedstawieniu rachunku przez rodzica, przewyższa wartość biletu, to kwota przekraczająca wartość biletu okresowego jest dla rodzica przychodem z innych źródeł w rozumieniu art. 10 ust. l pkt 9 w związku z art. 20 ust. l powołanej wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - podlegającym opodatkowaniu na zasadach ogólnych, bowiem zakres zwolnień przedmiotowych zawarty w art. 21 i 52 w/w ustawy jest wyczerpujący i nie obejmuje zwolnienia od podatku dochodowego powyższych dochodów.

Przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zobowiązują płatnika do poboru zaliczek na podatek dochodowy od wypłaty kwot przewyższających wartość biletów okresowych, natomiast nakładają na niego obowiązek sporządzenia w trzech egzemplarzach, odrębnie dla każdego podatnika, informacji według ustalonego wzoru (PIT-8C) o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazania jednego egzemplarza podatnikowi, a drugiego - urzędowi skarbowemu właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika, co wynika z art.42 a tej wspomnianej wyżej ustawy. Informację PIT-8C płatnik jest zobowiązany wystawić bez względu na wysokość uzyskanego przez podatnika przychodu.

Jednocześnie podatnicy uzyskujący przychody z tego tytułu są obowiązani do ich uwzględnienia w rocznym zeznaniu podatkowym łącznie z innymi dochodami uzyskanymi w tymże roku, zgodnie z art. 45 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Olsztynie zawarte w piśmie z dnia 15.12.2004 r. Nr PDF/E/005-1-112/04 jest nieaktualne.