Pytanie 1

Zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535) obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminu płatności, jeżeli został on kreślony w umowie właściwej dla rozliczeń z tytułu świadczenia usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych, z zastrzeżeniem ust.18. Nie ma tutaj znaczenia sposób wystawienia faktury. Istotny więc według powyższego przepisu dla ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego jest termin płatności wynikający z faktury. Sposób przeliczenia kwot wykazanych w fakturze w walucie obcej reguluje § 37 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970). Z przepisu tego wynika, że przeliczenia na złote należy dokonać według wyliczonego i ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski bieżącego kursu średniego waluty obcej na dzień wystawienia faktury, jeżeli faktura ta jest wystawiona w terminie, w którym podatnik obowiązany jest do jej wystawienia. Zgodnie z przepisem ust. 3 cyt. przepisu, w przypadku niewystawienia faktury w terminie, w którym podatnik obowiązany jest do jej wystawienia, kwoty wyrażone w walucie obcej przelicza się na złote według wyliczonego i ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski bieżącego kursu średniego waluty obcej na dzień powstania obowiązku podatkowego. Przytoczone zasady stosuje się odpowiednio do przeliczania kwot wykazanych na fakturze wystawionej przez podatnika podatku od wartości dodanej. W związku z powyższymi przepisami należy więc stosować kurs z dnia wystawienia faktury przez operatora usługi, a nie z dnia wystawienia faktury wewnętrznej.

Pytanie 2

Stosownie do art. 19 ust. 11 ustawy o VAT, jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części. Zasada ta odnosi się również do sytuacji, kiedy przedpłata, zaliczka itp. otrzymana przed wykonaniem usługi wynosi 100 % należności. W myśl art. 19 ust. 19 w/w ustawy powyższa reguła znajduje odpowiednie zastosowanie w przypadku importu usług. A zatem w sytuacji opisanej przez podatnika obowiązek podatkowy powstanie z chwilą dokonania zapłaty na rzecz zagranicznego kontrahenta niezależnie od tego czy podatnik wystawi fakturę wewnętrzną.

W przypadku importu usług podatnik wystawia fakturę wewnętrzną, co reguluje art. 106 ust. 7 w/w ustawy. Zgodnie z § 28 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dn. 27 kwietnia 2004 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów usług (Dz. U. Nr 97 poz. 971) ogólne zasady wystawia faktur, określone w § 12, 16-20, 22, 23, i 26 stosuje się odpowiednio do wystawiania faktur wewnętrznych. Stąd też mają tu zastosowanie także reguły określone w § 17 ust. 1 rozporządzenia, w myśl których otrzymanie przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi części lub całości należności rodzi obowiązek wystawienia faktury nie później niż siódmego dnia od dnia, w którym otrzymano część lub całość należności od nabywcy. W związku z tym należy uznać że faktura wewnętrzna winna być wystawiona przez podatnika nie później niż siódmego dnia od dokonania zapłaty na rzecz zagranicznego kontrahenta, to w opisanym przypadku należy stosować - z uwagi na regulacje § 37 ust. 3 i 4 rozporządzenia z dn. 27 kwietnia 2004 r. - kurs z dnia powstania obowiązku podatkowego tj. z dnia płatności. W przypadku m. in. importu usług podatek należny z tytułu tych czynności jest jednocześnie podatkiem naliczonym – art. 86 ust. 2 pkt 4 ustawy o VAT. Odliczenie tego podatku od kwoty podatku naliczonego następuje – zgodnie z ust. 10 pkt 2 tego przepisu – w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy w podatku należnym u nabywcy z tytuły importu usług.

Pytanie 3

Z przedstawionego przez podatnika stanu rzeczy wynika, że jest on nabywcą gwarancji dodatkowej od kontrahenta zagranicznego. W związku z tym powyższa usługa mieści się w zakresie regulacji art. 27 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Jednocześnie należy wskazać, że do usług wskazanych w powyższym przepisie (sprzedaż praw lub udzielenie licencji i sublicencji, przeniesienie lub cesja praw autorskich, patentów, praw do znaków fabrycznych, handlowych, oddanie do użytkowania wspólnego znaku towarowego albo wspólnego znaku gwarancyjnego, albo innych pokrewnych praw) stosuje się art. 27 ust. ust. 3 pkt 2, który stanowi, że do usług, o których mowa w ust. 4 jeśli są świadczone na rzecz podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności, stały adres miejsca zamieszkania. Tak więc w związku z powyższymi regulacjami przedmiotowa usługa będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce

Jeżeli natomiast chodzi o ustalenie kursu niezbędnego do wyliczenia podstawy opodatkowania to należy to uczynić według § 37 powołanego już wyżej rozporządzenia Ministra Finansów. Tak więc i w tym przypadku należy stosować kurs z dnia wystawienia faktury przez kontrahenta zagranicznego.

Obowiązek podatkowy w stosunku do przedstawionej przez podatnika sytuacji powstaje z chwila otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak, niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze – z tytułu świadczenia na terytorium kraju usług, o których mowa w art. 27 ust. 4 pkt 1 (art. 19 ust. 13 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług).

Jeżeli natomiast chodzi o podnoszony przez podatnika problem dokonania korekty to należy stwierdzić, że zgodnie z art. 19 ust. 3 pkt. 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.) w przypadku importu usług obniżenie kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego następuje w rozliczeniu za miesiąc następujący po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy w podatku należnym od importu usług, z tym że u podatników o których mowa w art. 14a - w miesiącu w którym powstał obowiązek podatkowy w podatku należnym od importu tych usług. Odmiennie powyższy problem jest rozwiązany w “nowej” ustawie o VAT, gdyż zgodnie z art. 86 ust. 10 pkt 2 prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 4 - w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy w podatku należnym u nabywcy odpowiednio od importu usług lub wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest nabywca. W związku z odmiennie określonym w “nowej” ustawie o VAT terminem obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony z tytułu importu usług, ustawodawca w tym zakresie wprowadził przepis przejściowy – art. 162 ust. 4 ustawy z 11 marca 2004 r. Zgodnie z nim jeżeli w ostatnim okresie rozliczeniowym występującym przed dniem 1 maja 2004 r. u podatnika powstał obowiązek podatkowy z tytułu importu usług i podatnik miał prawo – zgodnie z ustawą z dn. 08.01.1993 r. - do obniżenia kwoty podatku należnego w następnym okresie rozliczeniowym, oraz nie dokonał wcześniej obniżenia kwoty podatku należnego, może tego dokonać w rozliczeniu za pierwszy okres rozliczeniowy następujący po 30 kwietnia 2004 r.