Stan faktyczny :

Kupujący dokonał w marcu 2004 r. 100 % wpłaty na zakup od Gminy w trybie bezprzetargowym działki budowlanej.

Wydanie nieruchomości i przeniesienie jej własności w formie aktu notarialnego ma nastąpić w miesiącu sierpniu lub wrześniu 2004 r.

Ocena prawna stanu faktycznego :

Zgodnie z art. 6 ust. 8. obowiązującej do 30 kwietnia 2004 r. ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm.) - jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi pobrano co najmniej połowę ceny (przedpłata, zaliczka, zadatek, rata), obowiązek podatkowy powstał z chwilą przyjęcia zapłaty, z zastrzeżeniem ust. 7b, ust. 8b pkt 2-4, 7 i 9-13 oraz ust. 8c i 8d.

Zgodnie z definicją towaru zawartą w art. 4 pkt 1 w/w ustawy, pod pojęciem towaru rozumiało się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki, budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności określonych w art. 2, które wymienione są w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej. Zgodnie więc z w/w definicją grunty nie były towarem i czynności cywilnoprawne dotyczące gruntów nie powodowały powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług. Potwierdzeniem powyższego jest również treść art. 15 ust. 2a w/w ustawy, zgodnie z którym w przypadku sprzedaży budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli, z podstawy opodatkowania wyłączało się wartość gruntu.

Zgodnie z obowiązującą od dnia 1 maja 2004 r. ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) , zwaną dalej ustawą o VAT - pod pojęciem towaru rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty (art. 4 pkt 6 w/w ustawy).

Zgodnie z art.19 ust.1 „nowej ustawy” o VAT Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1. Jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy, jak wynika z zapisu w ust. 4 powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7 dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części (art. 19 ust. 11), zaś w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu - art. 29 ust. 5 ustawy o VAT. Oznacza to, że w przypadku dostawy zabudowanej nieruchomości gruntowej obowiązuje stawka podatku VAT w wysokości właściwej dla znajdujących się na niej budynków i budowli.

Z przedstawionego stanu prawnego wynika, że powstanie obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług w obu ustawach zostało uregulowane podobnie, z tym że w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o VAT dla powstania obowiązku podatkowego zniesiono limit uzyskania co najmniej połowy ceny (przedpłata, zaliczka, zadatek). W obu ustawach również przepisy art. 6 ust. 1 starej ustawy i art. 19 ust. 1 nowej ustawy o VAT stanowią zasadę ogólną powstania obowiązku podatkowego, a art. 6 ust. 8 starej ustawy i odpowiednio art. 19 ust. 11 nowej ustawy są przepisami szczególnymi w tym zakresie.

W przedstawionym stanie faktycznym nabywca w marcu 2004 r. dokonał 100 % wpłaty ceny na poczet zakupu działki budowlanej. Wydanie działki i podpisanie umowy notarialnej przenoszącej własność przewidziane jest na miesiąc sierpień lub wrzesień 2004 r.

W świetle przedstawionego stanu prawnego, w dacie zapłaty przez Kupującego 100 % przedpłaty na zakup gruntu czynność ta nie wywołała powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług, gdyż zgodnie z obowiązującym wówczas prawem grunty pod budowę nie podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT. A zatem wydając po 1 maja 2004 r. działkę nabywcy i przenosząc jej własność na Kupującego (aktem notarialnym) - Sprzedawca będzie zobowiązany opodatkować powyższą transakcję 22 % stawką podatku VAT - zgodnie z art. 41 ust. 1 w/w ustawy.

Bez znaczenia w opisanej sytuacji jest, że całość należności za grunt została przyjęta przed 1 maja 2004 r., bowiem czynność wydania i dostawy gruntu zostanie dokonana po 1 maja i podlegać będzie opodatkowaniu według zasad określonych cyt. ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.