Stan faktyczny w sprawie

1. Podatnik świadczy usługi polegające na udostępnianiu miejsc wczasowych we własnych ośrodkach wypoczynkowych poprzez sprzedaż skierowań na wczasy.
   Część skierowań sprzedaje za pełną odpłatnością dla Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych – ZFŚS, który skierowania te przekazuje pracownikom za częściową bądź całkowitą odpłatnością. Część skierowań Podatnik sprzedaje osobom, które nie są pracownikami.
2. Podatnik zakupuje skierowania na kolonie i obozy dla dzieci pracowników, które przekazuje pracownikom za częściową odpłatnością albo nieodpłatnie. Różnicę między ceną zakupu skierowania a kwotą otrzymaną od pracownika pokrywa ZFŚS.
3. Podatnik przekazuje byłym i obecnym pracownikom upominki rzeczowe oraz organizuje festyny, przewozy osób np. na pogrzeb, itd. które to świadczenia są finansowane z ZFŚS Podatnika.

Ocena prawna stanu faktycznego.

Ad.1)

a) zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług, usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są identyfikowane za pomocą klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych.

Zaliczenie określonego wyrobu lub usługi do właściwego grupowania PKWiU należy do obowiązków producenta lub świadczącego usługę. Organy podatkowe nie są uprawnione do wydawania opinii klasyfikacyjnych.

O ile wystąpią trudności w klasyfikacji usługi lub towaru podatnik powinien zwrócić się o opinię do właściwego organu statystycznego, zaś otrzymana opinia w tej sprawie będzie wiążąca dla podatnika i organu podatkowego.

Wskazać tu należy, iż art. 41 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) stanowi, że dla towarów i usług, wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy, stawka podatku wynosi 7%, z zastrzeżeniem ust. 12 i art. 114 ust. 1.

Załącznik nr 3 do ustawy zawiera wykaz towarów i usług, opodatkowanych stawką podatku w wysokości 7%. W poz. 139 i 140 tego załącznika zostały wymienione usługi sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 55.1- usługi hoteli i PKWiU 55.2 - usługi świadczone przez obiekty noclegowe turystyki oraz inne miejsca krótkotrwałego zakwaterowania, z wyłączeniem usług zakwaterowania w bursach, internatach i domach studenckich (PKWiU 55.23.15)

O ile wskazane przez Podatnika usługi zostaną zaliczone do grupowania PKWiU 55.1 lub ex 55.2 to sprzedaż tych usług będzie podlegała opodatkowaniu według stawki 7%.

b) art. 29 ust. 1 ustawy VAT stanowi, iż podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrotem jest także otrzymana dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana z dostawa lub świadczeniem usług.

Wynika z tego, że podstawą opodatkowania jest cała wartość świadczenia należnego od nabywcy i nie ma znaczenia kto nabywa towary lub usługi albo z jakich źródeł zakup ten jest finansowany.

Zgodnie z treścią art. 106 ust. 1 ustawy o podatku VAT podatnicy o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Wystawiając fakturę Podatnik (a nie Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych) obowiązany jest do określenia m.in. całej podstawy opodatkowania, niezależnie od źródła finansowania świadczonej usługi.

Dodać tu należy, iż zgodnie z art. 106 ust. 4 ustawy o podatku VAT – podatnicy o których mowa w ust. 1-3, nie mają obowiązku wystawiania faktur, o których mowa w ust. 1 i 2, osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury.

c) stosownie do art. 15 ustawy o podatku VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalności gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych jest funduszem celowym tworzonym przez pracodawcę, przeznaczonym na finansowanie działalności socjalnej na rzecz

pracowników i innych osób uprawnionych. Komórka dysponująca ZFŚS nie jest więc podmiotem wykonującym samodzielnie działalność gospodarczą, a zatem nie spełnia definicji ustawowej podatnika.

Przekazywanie przez Fundusz Świadczeń Socjalnych pracownikom skierowań na wczasy za częściową odpłatnością albo nieodpłatnie, powoduje powstanie obowiązku wykazania obrotu z tytułu sprzedaży miejsc wczasowych przez Podatnika.

d) w kwestii opodatkowania usług świadczonych przez ośrodki wypoczynkowe Podatnika na rzecz osób nie będących pracownikami należy wskazać, iż bez znaczenia jest na czyją rzecz Podatnik świadczy usługę.

Znaczenie ma przede wszystkim prawidłowe sklasyfikowanie świadczonych usług.

Jeżeli usługi zostaną zaliczone do grupowania PKWiU 55.1 „usługi hoteli” albo PKWiU ex 55.2 „usługi świadczone przez obiekty noclegowe turystyki oraz inne miejsca krótkotrwałego zakwaterowania z wyłączeniem usług zakwaterowania w bursach, internatach i domach studenckich PKWiU ex 55.23.15”, wówczas na podstawie art. 41 ust. 2 ustawy o podatku VAT jako wymienione w poz. 139 i 140 załącznika nr 3 do ustawy, usługi te będą podlegały opodatkowaniu wg stawki 7%.

Ad 2.

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt. 1 ustawy o podatku VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Art. 8 ust. 2 tej ustawy stanowi, iż nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jak odpłatne świadczenie usług.

Art. 88 ustawy o podatku VAT wymienia sytuacje w których podatnikowi nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty lub zwrotu podatku należnego.

W ust. 1 pkt. 2 tego przepisu wskazano, że obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, z wyjątkiem przypadków, gdy brak możliwości zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów pozostaje w bezpośrednim związku ze zwolnieniem z podatku dochodowego.

Zaś art. 16 ust. 1 pkt. 45 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. Nr 54, poz. 654 z 2000r. ze zm.) stanowi, iż za koszt uzyskania przychodu nie uważa się wydatków pracodawcy na działalność socjalną, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych,

kosztem uzyskania przychodów są jednak świadczenia urlopowe wypłacone zgodnie z przepisami o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.

Oznacza to, że w odniesieniu do nieodpłatnego przekazania pracownikom skierowań na kolonie i obozy nabywanych w całości z ZFŚS, Podatnikowi nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Wynika z tego, że gdy nabywane od podmiotów zewnętrznych skierowania na obozy i kolonie są zakupione ze środków będących w dyspozycji Podatnika innych niż pochodzących z ZFŚS zaś środki pochodzące z ZFŚS posłużą jedynie do częściowej refundacji poniesionego przez Podatnika wydatku, wówczas wartość świadczonej usługi będzie podlegała opodatkowaniu na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy o podatku VAT – w części przewyższającej kwotę dokonanej dopłaty z ZFŚS. W tej części kwota to powinna zostać udokumentowana fakturą wewnętrzną wystawioną zgodnie z zasadą określoną w art. 106 ust. 7 ustawy o podatku VAT i w tej części będzie przysługiwało Podatnikowi prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z zakupionymi usługami.

Natomiast nieodpłatne świadczenie usług w części sfinansowanej z ZFŚS nie będzie powodowało obowiązku opodatkowania podatkiem należnym, jak również nie będzie Podatnikowi przysługiwało prawo do obniżki podatku należnego.

Ad. 3.

W kwestii przekazywania przez Podatnika obecnym i byłym pracownikom upominków oraz świadczenia usług finansowanych z ZFŚS należy wskazać na przepisy art. 7 ust. 2 pkt. 1 i art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku VAT które stanowią, iż:

• przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt.1, rozumie się również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, a w szczególności:
  1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia
  • jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności w całości lub części.
  • nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jak odpłatne świadczenie usług.

  Cyt. wyżej art. 88 ust. 1 pkt. 2 ustawy o podatku VAT wskazuje, że obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, z wyjątkiem przypadków, gdy brak możliwości zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów pozostaje w bezpośrednim związku ze zwolnieniem z podatku dochodowego.

  Treść art. 16 ust. 1 pkt. 45 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych wskazuje, że za koszt uzyskania przychodu nie uważa się wydatków pracodawcy na działalność socjalną, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych,...(...).

  Oznacza to, że w odniesieniu do nieodpłatnego przekazania pracownikom towarów zakupionych ze środków ZFŚS oraz świadczenia usług finansowanych z tego Funduszu nie przysługuje Podatnikowi prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

  Zaznaczyć tu należy, że zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt. 9 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztem uzyskania przychodu są odpisy i zwiększenia, które w rozumieniu przepisów o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych obciążają koszty działalności pracodawcy, jeżeli środki pieniężne stanowiące równowartość tych odpisów zostały wpłacone na rachunek funduszu.

  Zatem kosztem uzyskania przychodu są odpisy i zwiększenia na ZFŚS a nie wydatki pokrywane z tego Funduszu.

  W świetle powyższego przekazywanie towarów i świadczenie usług dla byłych i obecnych pracowników i ich rodzin finansowanych z ZFŚS nie spełnienia warunku wymienionego w art. 7 ust. 2 pkt. 1 i art. 8 ust. 2 ustawy o podatku VAT – ponieważ Podatnikowi nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, a w konsekwencji czynności te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.