Pan X wykonuje czynności syndyka w postępowaniu upadłościowym Sp. z o.o. od lipca 2003r. oraz w postępowaniu upadłościowym Sp. z o.o. od listopada 2003r. Do sprawowania funkcji syndyka został wyznaczony przez Sąd Rejonowy w Częstochowie, który działając na podstawie przepisów Prawa upadłościowego w postępowaniu upadłościowym oraz Prawa upadłościowego i naprawczego w postępowaniu upadłościowym, określił wstępnie wynagrodzenie Syndyka, odpowiednio postanowieniem z dnia 31.10.2003r. w wys. 200.000 zł. i postanowieniem z dnia 20.01.2004r. w wysokości 99.000 zł. Ostateczną wysokość wynagrodzenia Syndyka Sąd ustali po zakończeniu postępowania upadłościowego, a do tego czasu przyznaje zaliczki na poczet tego wynagrodzenia.Pan X otrzymał następujące zaliczki:1) przed dniem 01.05.2004r. - w postępowaniu upadłościowym : w 2003r. w wysokości 28.000 zł. w 2004r. w wysokości 15.000 zł. łącznie 43.000 zł. - w postępowaniu upadłościowym : w 2004 - w wysokości 24.000 zł. 2) w okresie od dnia 01.05.2004r: - w dniu 11.05.2004r. - 15.000 zł.- w dniu 30.07.2004r. - 15.000 zł.- w dniu 01.10.2004r. - 15.000 zł.- w dniu 16.12.2004r. - 15.000 zł.Podatnik stwierdził, że w okresie do 30.04.2004r. tj. pod rządami ustawy z dnia 08.01.1993r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, obowiązek podatkowy powstawał zgodnie z art. 6 ust. 1 lub 8 tj. z chwilą wykonania usługi lub z chwilą otrzymania zaliczki, jeżeli wynosiła co najmniej połowę ceny, a ponadto na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 6 czynności syndyka, zaliczane do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 pkt 2-8 ustawy z dnia 26.07.1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, były zwolnione od podatku. Po wejściu w życie ustawy z dnia 11.03.2004r. o podatku od towarów i usług, niejasny zapis art. 15 ust. 3 pkt 3 w stosunku do czynności syndyka został wyjaśniony dopiero interpretacją Ministra Finansów zawartą w piśmie z dnia 30.12.2004r. w którym stwierdzono, że czynności syndyka wykonującego powierzone funkcje w postępowaniu upadłościowym na podstawie postanowienia sądu upadłościowego wypełniają dyspozycje art. 8 ust. 1 pkt 3 oraz art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11.03.2004r. o podatku od towarów i usług i jako takie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem według zasad ogólnych. Wnioskodawca zwrócił się o zajęcie stanowiska, jak ustalić w Jego przypadku moment powstania obowiązku podatkowego i czy mając na uwadze niejasność przepisów ustawy, wymagających interpretacji Ministra Finansów, można przyjąć, że obowiązek podatkowy powstał z dniem jej opublikowania w Dzienniku Urzędowym Ministerstwa Finansów Nr 1, tj. 14.01.2005r.

Strona ostatecznie zajęła stanowisko, że obowiązek podatkowy powstał z chwilą utraty zwolnienia od podatku na skutek przekroczenia kwoty obrotu zwolnionego od podatku, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy. Obrót podlegający opodatkowaniu Podatnik wyliczył uwzględniając zaliczki otrzymane po 01.05.2004r. (w łącznej kwocie 60.000 zł.), przy czym każdą z nich obniżył o kwotę podatku (z kwoty 15.000 zł. do kwoty 12.295,09 zł.) a ich sumę przyjął za obrót (49.180,35 zł.). Ustalił, że przekroczenie limitu obrotu zwolnionego od podatku tj. kwoty 45.700 zł. nastąpiło z chwilą otrzymania zaliczki w dniu 16.12.2004r. Od nadwyżki, którą przyjął za podstawę opodatkowania wyliczył podatek należny (3.480,35 zł. x 22% + 765,68 zł.).

Czynności świadczone przez syndyka sprawującego funkcje w postępowaniu upadłościowym na podstawie postanowienia sądu upadłościowego wypełniają dyspozycję art. 8 ust. 1 pkt 3 oraz art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11.03.2004. o podatku od towarów i usług, obowiązującej od dnia 01.05.2004r. wobec tego stanowią czynności podlegające opodatkowaniu tym podatkiem. Czynności syndyka, z tytułu których przychody kwalifikowane są do przychodów wymienionych w art. 13 pkt 6 ustawy z dnia 26.07.1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, na mocy art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 08.01.1993r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. z 1993r. Nr 11 poz. 50 z późn. zm.) korzystały ze zwolnienia od podatku od towarów i usług do dnia 30.04.2004r. natomiast w ustawie z dnia 11.03.2004r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2004r. Nr 54 poz. 535 z późn. zm.) brak jest dla nich odrębnych uregulowań, zatem od dnia 01.05.2004r. podlegają opodatkowaniu według zasad ogólnych określonych tą ustawą. Na mocy art. 19 ust. 1 w/w ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi. Ust. 4 stanowi, że jeżeli wydanie towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak, niż w 7 dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi, a ust. 5, że przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio do faktur za częściowe wykonanie usługi. W ust. 11 postanowiono, że jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części. Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 11.03.2004r. zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 10.000 euro. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku. Jednakże zgodnie z ust. 5 jeżeli wartość sprzedaży u podatników zwolnionych od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc w momencie przekroczenia tej kwoty. Obowiązek podatkowy powstaje z momentem przekroczenia tej kwoty, a opodatkowaniu podlega nadwyżka sprzedaży ponad tę kwotę. Limit obrotu zwolnionego od podatku w 2004r. - stosownie do postanowienia zawartego w art. 168 ust. 1 ustawy - wynosił 45.700 zł. Zgodnie z art. 168 ust. 3 ustawy, do obliczenia wartości sprzedaży opodatkowanej, o której mowa w art. 113 za okres od dnia 01.01.2004r. do dnia 30.04.2004r. przyjmuje się wartość sprzedaży towarów w rozumieniu art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 08.01.1993r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, co oznacza, że wlicza się do niej również sprzedaż przedmiotowo zwolnioną od podatku oraz towarów zaliczanych na podstawie przepisów o podatku dochodowym do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, tj. sprzedaż, której po dniu 01.05.2004r. nie wlicza się do kwoty obrotu, o której mowa w art. 113 ust. 1 w związku z ust. 2 tego artykułu. Obrotem, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 08.01.1993r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, z zastrzeżeniem art. 16 i 17, jest kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę należnego podatku, a w przypadku, gdy pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty, o których mowa w art. 6 ust. 8, obrotem jest również kwota otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat, pomniejszona o przypadającą od nich kwotę należnego podatku. Art. 6 ust. 8 stanowi natomiast, że jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi pobrano co najmniej połowę ceny, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia zapłaty. W rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 11.03.2004r. obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrotem jest także otrzymana dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana z dostawą lub świadczeniem usług. Zgodnie z ust. 2 w przypadku, gdy pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty, obrotem jest również ich kwota, pomniejszona o przypadającą od nich kwotę podatku. Dotyczy to również otrzymanych zaliczek na dotacje, subwencje i na inne dopłaty o podobnym charakterze. Skoro wynagrodzenie otrzymywane przez syndyka w trakcie postępowania upadłościowego ma charakter zaliczek, a suma zaliczek wypłaconych w poszczególnych postępowaniach w okresie do 30.04.2004r. nie osiągnęła połowy wstępnie określonego przez sąd wynagrodzenia Strony, to w myśl przytoczonych wyżej przepisów zaliczki te nie stanowią obrotu, zatem w okresie do 30.04.2004r. nie wystąpiła sprzedaż, natomiast obrotem są zaliczki otrzymane po dniu 01.05.2004r. Z chwilą otrzymania zaliczki w dniu 16.12.2004r. nastąpiło przekroczenie limitu obrotu zwolnionego dla Podatnika w 2004r. tj. kwoty 45.700 zł. Wraz z utratą zwolnienia powstał obowiązek podatkowy. Nadwyżka obrotu ponad tę kwotę podlega opodatkowaniu (60.000 zł.- 45.700 zł.). Podstawę opodatkowania stanowi zatem kwota należnego wynagrodzenia nie podlegająca zwolnieniu, pomniejszona o kwotę należnego podatku (14.300 zł. - /14.300 zł. : 1,22/ x 22%).

Strona zaprezentowała nieprawidłowe wyliczenia, gdyż brak jest podstaw do pomniejszania obrotów o kwoty podatku, jeżeli podatnik korzysta z podmiotowego zwolnienia. Sprzedaż w granicach limitu nie rodzi obowiązku podatkowego, zatem podatek należny nie występuje. Kwoty podatku, o której mowa w art. 113 ust. 1, czy art. 29 ust. 1, nie wlicza się do obrotu wówczas, gdy nie obejmuje go obowiązek podatkowy. We wniosku zaniżono podstawę opodatkowania i kwotę podatku należnego za miesiąc XII 2004r.Odnosząc się do zapytania Strony, organ podatkowy wyjaśnia, że nie jest dopuszczalne przyjęcie za moment powstania obowiązku podatkowego dnia, w którym została opublikowana interpretacja Ministra Finansów, ponieważ nie stanowi ona źródła prawa; nie jest wiążąca dla podatników.