Naczelnik Urzędu Skarbowego w Staszowie, działając na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), na złożone w dniu 13.10.2004 r. zapytanie dotyczące opodatkowania dochodów pracowników oddelegowanych do pracy w Irlandii informuje:

Zgodnie z ogólną zasadą sformułowaną w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. 14 poz. 176 ze zm.) – osoby fizyczne, mające miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). Nałożenie takiego obowiązku oznacza, że każdy podatnik mający miejsce zamieszkania w Polsce obowiązany jest uwzględnić w rozliczeniu podatkowym zarówno dochody uzyskane w kraju, jak i za granicą. Jednocześnie zasadę tę należy stosować z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 4a w/w ustawy).

Zatem mają tu zastosowanie przepisy umowy między Rządem Rzeczpospolitej Polskiej a Rządem Irlandii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylenia się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu zawartej w Madrycie dnia 13 listopada 1995 r. (Dz. U. z 1996 r. Nr 29, poz. 129 ze zm.).

Dochody polskiego pracownika zatrudnionego przez polską firmę w Irlandii podlegają opodatkowaniu tylko w Polsce w przypadku łącznego spełnienia warunków określonych w art. 15 ust. 2 w/w umowy; tj. jeżeli:
a) jego pobyt w Irlandii podczas jednego lub kilku okresów nie przekracza łącznie 183 dni w danym roku podatkowym,
b) wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę (lub w imieniu pracodawcy), który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w Irlandii,
c) wynagrodzenie nie jest ponoszone przez zakład lub stałą placówkę, którą pracodawca posiada w Irlandii (definicję zakładu określa art. 5 umowy).

Z treści zapytania wynika, iż pobyt polskich pracowników zatrudnionych w polskiej firmie oddelegowanych do pracy w Irlandii, na podstawie delegacji służbowych zagranicznych przekroczy w 2004 r. 183 dni. Zatem z uwagi na fakt, iż nie zostały spełnione łącznie w/w warunki, na podstawie art. 15 ust. 1 powołanej wyżej umowy dochody z pracy najemnej wykonywanej w Irlandii przez pracowników, których pobyt w Irlandii przekracza 183 dni winny być opodatkowane także w Irlandii.

Jednakże w celu uniknięcia podwójnego opodatkowania, jak wynika z art. 24 ust. 1 lit. a i ust. 3 w/w umowy, wprowadzono zasadę, zgodnie z którą, jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce osiąga dochód, który w myśl postanowień tej umowy może być opodatkowany w Irlandii, to Polska zwolni od podatku taki dochód. Jednakże przy ustalaniu podatku od pozostałych dochodów (uzyskanych w kraju) należy zastosować stawkę podatkową, która zostałaby zastosowana, gdyby dochody te nie zostały wyłączone spod opodatkowania (metoda wyłączenia z progresją – art. 27 ust. 8 w/w ustawy o podatku dochodowym).

W świetle powyższych przepisów mogą zaistnieć dwie sytuacje:

I przypadek: Pracownik oprócz dochodu uzyskanego i opodatkowanego w Irlandii (w Polsce zwolnionego z opodatkowania) nie uzyska w kraju innych dochodów podlegających opodatkowaniu zgodnie z art. 27 ust. 1 w/w ustawy - wówczas nie będzie podlegał obowiązkowi podatkowemu w Polsce, a co za tym idzie nie będzie również zobowiązany do złożenia zeznania rocznego w Polsce.

II przypadek: Pracownik oprócz dochodu uzyskanego i opodatkowanego w Irlandii (w Polsce zwolnionego z opodatkowania) uzyska w kraju inne dochody podlegające opodatkowaniu zgodnie z art. 27 ust. 1 w/w ustawy - wówczas podatek w Polsce w zeznaniu rocznym określa się w myśl art. 27 ust. 8 w/w ustawy o podatku dochodowym w następujący sposób:
1) do dochodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym dodaje się dochody zwolnione od tego podatku i od sumy tych dochodów oblicza się podatek według skali określonej w art. 27 ust. 1 ustawy,
2) ustala się stopę procentową tego podatku do tak obliczonej sumy dochodów,
3) ustaloną zgodnie z pkt 2 stopę procentową stosuje się do dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Należy pokreślić, iż część dochodów korzysta ze zwolnienia przedmiotowego, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a lub art. 21 ust. 1 pkt 20 w/w ustawy. Rozstrzygnięcie kwestii dotyczącej sytuacji, kiedy należy stosować zwolnienie przedmiotowe, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a w/w ustawy dotyczące diet i innych należności za czas podróży służbowej poza granicami kraju, a kiedy zwolnienie od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 20 w/w ustawy zależy od tego czy wyjazd pracownika za granicę może być uznany za podróż służbową, bowiem nie każdy wyjazd pracownika jest podróżą służbową.

Aby dochody pracownika, który odbywa podróż służbową korzystały ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) w/w ustawy o podatku dochodowym musi on faktycznie przebywać w podróży. Podróż służbową odbywa ten pracownik, który wyjeżdża w celu załatwienia konkretnej sprawy służbowej, poza granice kraju, na wyraźne polecenie pracodawcy poza miejscowość, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza miejsce ustalone w umowie o pracę jako miejsce jej wykonywania (art. 775 Kodeksu pracy). Z treści art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a wynika, że wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas podróży służbowej pracownika poza granicami kraju - do wysokości określonej w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1991 ze zm.).

Natomiast pracownik, który udaje się do miejsca ustalonego w umowie o pracę, jako stałe miejsce jej wykonywania i jego miejsce wykonywania pracy jest usytuowane poza granicami Polski, wówczas ma zastosowanie art. 21 ust. 1 pkt 20 ustawy o podatku dochodowym, bowiem taki wyjazd nie stanowi podróży służbowej. Z przepisu tego wynika, że wolna od podatku dochodowego jest część dochodów osób przebywających czasowo za granicą i uzyskujących tam dochody ze stosunku pracy – w wysokości odpowiadającej równowartości diet z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, określonych w w/w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, obliczonych za okres, w którym była wykonywana praca. Zwolnienie z tego tytułu ograniczone jest limitem. Rocznie można odliczyć najwyżej równowartość trzydziestu diet.

Reasumując powyższe, jeżeli w umowie o pracę pracodawca jako miejsce wykonywania pracy wskazał Irlandię wówczas ma zastosowanie art. 21 ust. 1 pkt 20, w innej sytuacji zastosować należy art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a w/w ustawy o podatku dochodowym.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny i prawny sprawy dochody osiągane z tytułu stosunku pracy wykonywanej na terenie Irlandii przez pracowników, których pobyt za granicą przekracza 183 dni winny być w całości opodatkowane w Irlandii, natomiast w Polsce korzystają one ze zwolnienia, chyba że zachodzą przesłanki, o których mowa w art. 27 ust. 8 w/w ustawy o podatku dochodowym.

Pracownik powinien otrzymać od pracodawcy informację o uzyskanych dochodach oraz pobranych zaliczkach na podatek dochodowy.

W związku z brakiem uregulowań w zakresie wzoru informacji o dochodach uzyskanych za granicą, jak i braku obowiązków wynikających z polskich przepisów, forma ewentualnego sporządzenia informacji jest dobrowolna.

Należy jednak pamiętać, że sporządzenie takiej informacji umożliwi pracownikowi (podatnikowi) prawidłowe obliczenie podatku dochodowego.

Spółka ma obowiązek naliczenia i poboru zaliczek od wynagrodzeń wypłacanych pracownikom za pracę wykonywaną w Irlandii za okres do 183 dni pobytu podatników w tym państwie, z uwzględnieniem regulacji art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a lub pkt 20 ustawy podatkowej.

Natomiast po przekroczeniu przez te osoby okresu pobytu za granicą 183 dni w danym roku kalendarzowym, na Spółce wypłacającej wynagrodzenia oddelegowanym pracownikom za pracę wykonywaną w Irlandii, nie ciąży obowiązek poboru miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Jeżeli pracodawca jako płatnik pobierał pracownikom zaliczki na podatek wg zasad polskiego prawa podatkowego, a dochody, z uwagi na pobyt pracowników w Irlandii przekraczający 183 dni w roku, ostatecznie winny być opodatkowane w miejscu ich wykonywania, tj. w Irlandii, wówczas może złożyć w tut. organie podatkowym wniosek o stwierdzenie nadpłaty w pobranych zaliczkach, bądź pracownik może złożyć zeznanie, w którym sam uwzględni powyższą, nienależnie potrąconą kwotę zaliczek na podatek dochodowy.