Na podstawie art. 14a § 4 w związku z art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. jedn. Dz. U. Nr 8 z 2005 r. poz. 60) Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie udzielając pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych w indywidualnej sprawie Podatnika przedstawionej w piśmie z dnia 21.01.2005 r. (data wpływu do tut. Urzędu 26.01.2005 r.)

POSTANAWIA

uznać stanowisko Podatnika w zakresie uznania za koszt uzyskania przychodu wierzytelności odpisanych jako nieściągalne za prawidłowe.

U Z A S A D N I E N I E

Zgodnie ze stanem faktycznym podanym we wniosku, Spółka po uzyskaniu od właściwego sądu wyroku, zasądzającego od jednego z kontrahentów określoną wierzytelność oraz klauzuli wykonalności od tego wyroku, zwróciła się z wnioskiem o wszczęcie postępowania egzekucyjnego do właściwego komornika. Postępowanie egzekucyjne było nieskuteczne i zostało umorzone postanowieniem organu egzekucyjnego.

Spółka prosi o wyjaśnienie, czy postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego może być uznane za postanowienie o nieściągalności wierzytelności, o którym mowa w art. 16 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz czy postanowienie takie obliguje Spółkę do zaliczenia tejże wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów, czy też Spółka ma możliwość w późniejszym terminie sprzedać przedmiotowe wierzytelności za cenę, która jest niższa od ich wartości.

Zdaniem Spółki postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego może być uznane za postanowienie o nieściągalności w rozumieniu przepisów wskazanej ustawy. Spółka zaznacza, że zgodnie z doktryną, jak i orzecznictwem, za postanowienia o nieściągalności rozumie się takie postanowienia organów egzekucyjnych, które wydane są w związku z brakiem majątku dłużnika i niemożliwością zaspokojenia przez wierzyciela z tego majątku.

Spółka uważa również, że w ujęciu generalnym, nie ma obowiązku zaliczenia pewnych wydatków, które zgodnie z ustawą są kosztami uzyskania przychodów, do tych kosztów. Tym samym zdaniem Spółki, ma ona możliwość sprzedać przedmiotowe wierzytelności w późniejszym terminie, a stratę wygenerowaną w ten sposób zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie podziela stanowisko Spółki wyrażone we wniosku.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654. z póź. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy.

I tak zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 25 nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne. Od tej zasady przepis ten przewiduje 3 wyjątki. Jednym z nich, zawartym w art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a, jest iż do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2.

Jak stanowi wskazany art. 12 ust. 3 za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Jak wynika z wniosku Spółki wymóg zarachowania wierzytelności jako przychodu należnego, co stanowi przesłankę uznania wierzytelności odpisanych jako nieściągalne za koszty uzyskania przychodów, został w przypadku przedmiotowych wierzytelności spełniony.

Drugim warunkiem, którego spełnienie jest niezbędne, aby można było wierzytelności odpisane jako nieściągalne zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, jest udokumentowanie nieściągalności w sposób określony w art. 16 ust. 2. Zgodnie z tym przepisem za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 25, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

1) postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadającym stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo

2) postanowieniem sądu o:

a) oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, lub

b) umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność wymieniona pod lit. a), lub

c) ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo

3) protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.Podkreślić przy tym należy, że nie każde postanowienie komornika o umorzeniu egzekucji będzie stanowiło podstawę do uznania wierzytelności za nieściągalną, ale tylko „postanowienie o nieściągalności” tej wierzytelności.

Normujący postępowanie egzekucyjne Kodeks postępowania cywilnego nie zna - jako odrębnego typu kategorii - postanowień o nieściągalności. Przyjmuje się jednak że "postanowienie o nieściągalności" w rozumieniu przepisów podatkowych, to takie postanowienie, z którego treści w sposób jednoznaczny wynika, że dłużnik nie ma majątku, z którego mogłaby być egzekwowana wierzytelność. Stosowne postanowienie o nieściągalności musi być również uznane przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu. Sytuacja taka zachodzi wówczas, gdy wierzyciel istotnie zgadza się, że dłużnik nie ma majątku zdatnego do wyegzekwowania z niego wierzytelności i w związku z tym nie podejmuje dalszych kroków egzekucyjnych. Po spełnieniu wyżej przedstawionych przesłanek Spółka będzie mogła zaliczyć wierzytelności odpisane jako nieściągalne do kosztów uzyskania przychodów.

Równocześnie Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie potwierdza, że podatnik nabywa prawo do zaliczania określonych wydatków do kosztów uzyskania przychodu, natomiast nie stanowi to obowiązku podatnika w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W przedstawionej we wniosku sytuacji Spółka ma również alternatywnie prawo sprzedać w późniejszym terminie w/w wierzytelność, co wynika z zasady swobodnego zawierania umów wyrażonej w art. 3531 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Stratę powstałą przy sprzedaży nieściągalnych wierzytelności Spółka będzie mogła zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, po spełnieniu warunków przewidzianych w art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Interpretacje co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie Podatnika przedstawionej we wniosku z dnia 21.01.2005 r. w części dotyczącej uznania za koszt uzyskania przychodu straty, która powstaje w wyniku sprzedaży przedawnionych wierzytelności oraz skutków podatkowych przejęcia wierzytelności spółki przejmowanej przez spółkę przejmującą zostaną zawarte w odrębnych postanowieniach.

Niniejsza interpretacja odnosi się wyłącznie do przedstawionego przez wnioskodawcę i przytoczonego w treści postanowienia stanu faktycznego oraz stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia i jest aktualna do czasu zmiany stanu prawnego lub stanu faktycznego przedstawionego przez pytającego.

Zgodnie z treścią art. 14b § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej przedmiotowa interpretacja nie jest wiążąca dla podatnika, płatnika lub inkasenta, wiąże natomiast właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej – do czasu jej zmiany lub uchylenia w drodze decyzji w trybie określonym w art. 14b § 5 w/w ustawy.

Na podstawie art. 14a § 4 Ordynacji podatkowej na niniejsze postanowienie zawierające interpretację służy zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w terminie 7 dni od doręczenia postanowienia za pośrednictwem Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie.