W dniu 23.02.2005r. wnioskodawca złożył w tut. Urzędzie wniosek o interpretację przepisów podatkowych w zakresie podatku od towarów i usług przedstawiając następujący stan faktyczny:

Starostwo na podstawie art. 10 ust. 1, art. 11, art. 12, art. 23 oraz art. 71 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (j.t. Dz. U. nr 46, poz. 543 z późn. zm.) gospodaruje nieruchomościami Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego. Na podstawie w/w ustawy powiat oddaje te nieruchomości w użytkowanie wieczyste oraz trwały zarząd, pobiera opłaty roczne, które użytkownik jest zobowiązany ponosić przez cały okres użytkowania w terminie do 31 marca. Zgodnie z art. 71 ust. 4 Starostwo może ustalić inny termin zapłaty opłaty rocznej nie przekraczający danego roku kalendarzowego.

Pytania:1. czy obowiązek podatkowy w podatku VAT w przypadku oddania nieruchomości w użytkowanie wieczyste powstaje dopiero od momentu ustanowienia prawa użytkowania wieczystego gruntu po 1 maja 2004r., czy dotyczy także umów zawartych przed tą datą?2. jeśli opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wszystkie opłaty roczne za użytkowanie wieczyste wnoszone po dniu 1 maja 2004r., jako:- zaległe opłaty dotyczące lat poprzednich,- zaległe opłaty dotyczące roku 2004,- opłaty, których termin płatności został prolongowany,- nadpłaty powstałe przed dniem 1 maja 2004r., które zostały zarachowane na poczet opłat za 2005r. i lata następne,- nadpłaty powstałe po 1 maja 2004r., zarachowane na poczet należności za 2005r. i lata następne to jak określić moment powstania obowiązku podatkowego? 3. na podstawie jakiego dokumentu księgowego (jeśli opodatkowane są też wpłaty dokonane w roku bieżącym a dotyczące lat ubiegłych) naliczać podatek?4. czy opłaty z tytułu trwałego zarządu są także opodatkowane?

Własne stanowisko starostwa w sprawie:Ad. 1 - opłaty z tytułu użytkowania wieczystego gruntów oddanych w użytkowanie przed dniem 1 maja 2004r. (dniem wejścia w życie ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług – Dz. U. nr 54, poz. 535 ze zm.) nie powinny podlegać opodatkowaniu tym podatkiem, ponieważ w stosunku do dostawców tych gruntów do dnia ich dostawy (przeniesienia prawa użytkowania wieczystego) nie zaktualizował się obowiązek podatkowy wynikający z ustawy o VAT. Tak więc, jeśli w umowie o oddaniu nieruchomości w użytkowanie wieczyste zawartej po 1 maja 2004r. określono termin płatności opłaty na 31 marca każdego roku, począwszy od roku 2005, to obowiązek podatkowy powstaje:- z chwilą upływu terminu płatności, tj. 31 marca 2005r., gdy opłata za 2005r. została uiszczona pomiędzy 1.01.2005r. a 14.02.2005r. – zgodnie z § 2 nowelizacji rozporządzenia,- z chwilą uiszczenia opłaty, gdy opłata za 2005r. i kolejne zostaną uiszczone po 14.02.2005r. Ad.2 – jeżeli opodatkowaniu podlega każda wpłata dokonana po 1.05.2004r., bez względu na to kiedy nastąpiło oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste, to zdaniem starostwa moment powstania obowiązku podatkowego należy określić następująco:- gdy zaległa opłata za 2004r. i lata wcześniejsze została uiszczona przed 1 maja 2004r – nie podlega w ogóle opodatkowaniu,- gdy opłata została uiszczona między 1.05.2004r. a 23.06.2004r. – w tym okresie § 3a rozporządzenia wykonawczego do ustawy o VAT ( z dnia 23. 06. 2004r.) jeszcze nie obowiązywał, należało więc stosować ustawę i obowiązek podatkowy powstawał z chwilą uiszczenia opłaty,- gdy opłata za 2004r. została uiszczona między 24.06.2004r. a 14.02.2005r. – w tym okresie § 3a rozporządzenia już obowiązywał, jednak nie może mieć zastosowania do opłat zaległych, gdyż w tym przypadku termin płatności już minął, należy więc zastosować ustawę i obowiązek podatkowy powstawał z chwilą uiszczenia opłaty. Ta sytuacja odnosi się również do opłat wnoszonych po dniu 14.02.2005r., a dot. należności z lat ubiegłych.- gdy opłata za 2005r. została uiszczona między 1.01 a 14.02.2005r. – zgodnie z § 2 nowelizacji rozporządzenia obowiązek podatkowy powstanie z chwilą upływu terminu płatności, tj. 31.03.2005r.,- gdy opłata za 2005r. i kolejne zostaną uiszczone po 14.02.2005r. – obowiązek podatkowy powstanie zawsze z chwilą uiszczenia opłaty.Tak samo należy postąpić w przypadku nadpłat i opłat, których termin płatności został przesunięty:- nadpłaty powstałe przed dniem wejścia w życie ustawy o podatku VAT od użytkowania wieczystego – nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT,- nadpłaty powstałe po 1.05.2004r. – podlegają podatkowi VAT, przy czym moment powstania obowiązku podatkowego należy ustalić kierując się takimi samymi regułami jak przy wpłatach dotyczących 2005r.Ad. 3 – zgodnie z art. 106 ustawy o VAT podatnicy są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą dokonanie sprzedaży lub świadczenie usługi. W związku z tym, w momencie dokonania wpłaty należności zaległych, użytkownik powinien otrzymać fakturę dokumentującą dokonanie tej czynności.Ad. 4 – Zgodnie z art. 43 ust. 1 i 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami trwały zarząd jest formą prawną władania nieruchomością przez jednostkę administracyjną. Nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa oddaje się w trwały zarząd państwowej jednostce organizacyjnej, a nieruchomości stanowiące własność jednostki samorządu terytorialnego – odpowiedniej samorządowej jednostce organizacyjnej. W myśl art. 45 ust. 1 cyt. ustawy trwały zarząd na rzecz jednostki organizacyjnej ustanawia właściwy organ w drodze decyzji. Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 6 ustawy o podatku VAT nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Tak więc starostwo stoi na stanowisku, iż nie powstaje obowiązek podatkowy w podatku VAT z tytułu ustanowienia przez właściwy organ trwałego zarządu.

Odpowiadając na powyższe pytania Naczelnik tut. Urzędu Skarbowego stwierdza:

Pobieranie pierwszej opłaty rocznej za oddanie nieruchomości gruntowej w wieczyste użytkowanie oraz kolejnych opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego na podstawie art. 71 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (j.t. Dz. U. z 2004r. Nr 261, poz.2603 ze zm.) należy zakwalifikować jako odpłatne świadczenie usług. Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 54, poz. 535 ze zm.) przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy. Ponieważ oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste jest świadczeniem na rzecz innego podmiotu i nie jest dostawą towarów, uznać należy, że jest ono świadczeniem usług, w rozumieniu przepisu art. 8 ust.1 ustawy o VAT. Usługa ta podlega opodatkowaniu podatkiem VAT w wysokości 22% zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT. Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze - z tytułu świadczenia na terytorium kraju usługi najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze – zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy o VAT. Od opłat rocznych wnoszonych do dnia 31 marca danego roku kalendarzowego przez użytkowników wieczystych, podatek należny należy rozliczyć w deklaracji za miesiąc marzec danego roku podatkowego. Ponadto tut. Urząd Skarbowy informuje, że przepis § 3a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz.970 ze zm.), na który Starostwo powołuje się we wniosku został rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 28 stycznia 2005r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 17, poz.150) uchylony. Opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego gruntu, które zostały ustalone przed dniem 1 maja 2004r., obowiązujące w kolejnych latach oraz nowe wysokości opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego gruntu, zaproponowane przy aktualizacji opłat podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT wg stawki 22% zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT. Dla opłat za wieczyste użytkowanie nieruchomości gruntowej, dla których ustalono, zgodnie z art.71 ust.4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami inny termin zapłaty dot. rocznej opłaty obowiązującej w 2004r. płatnej po dniu 30 kwietnia 2004r. na podstawie umowy, w której został przesunięty termin płatności obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze na podstawie art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy o VAT. Zatem w przypadku przesunięcia terminu płatności rocznej opłaty z tytułu oddania w wieczyste użytkowanie nieruchomości gruntowej na termin po dniu 01 maja 2004r. obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego w umowie. Opłaty wniesione po dniu 01 maja 2004r. podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT wg stawki 22 % zgodnie z art. 41 ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług. W § 2 rozporządzenia w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 17, poz. 150) zawarty został przepis przejściowy, odnoszący się do sytuacji, gdy opłaty z tytułu użytkowania wieczystego wniesione zostały po dniu 24 czerwca 2004r. (czyli po wprowadzeniu uchylonego obecnie przepisu § 3a, a przed dniem wejścia w życie przedmiotowego rozporządzenia (tj. 15.02.2005r.) i przed upływem terminu płatności tych opłat - w takim przypadku obowiązek podatkowy nadal powstawał będzie z chwilą upływu terminu płatności poszczególnych opłat. W przypadku opłat za wieczyste użytkowanie nieruchomości gruntowej, w stosunku do których został ustawowo ustalony termin płatności do dnia 31 marca 2004r. i użytkownik gruntu nie wywiązał się w tym terminie z obowiązku zapłaty lub zapłaty dokonał po dniu 01.05.2004r. obowiązek podatkowy powstaje w terminie ustalonym w ustawie /fakturze/ zgodnie z wyżej podanym art.19 ust.13 pkt 4 ustawy o podatku VAT. Opłaty wniesione przed 01 maja 2004r. nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż obowiązek podatkowy w myśl art.19 ust.13 pkt 4 ustawy VAT powinien powstać z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty . Ponieważ zapłata nie nastąpiła obowiązek podatkowy powstał z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze, który jak wynika z opisanego stanu faktycznego ustalono na 31 marca 2004r. czyli przed wejściem w życie ustawy o VAT. Ponadto informuje się, że zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT podatnicy podatku od towarów i usług są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży z zastrzeżeniem ust. 4, który mówi, że podatnicy ci nie mają obowiązku wystawiania faktur osobom fizycznym nie prowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury. W myśl przepisów art. 43 ust. 1 i 5, art. 44 ust. 1 oraz art. 45 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (j.t. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.) nieruchomości stanowiące przedmiot własności lub przedmiot użytkowania wieczystego jednostki samorządu terytorialnego oddaje się w trwały zarząd (będący formą prawną władania nieruchomością) odpowiedniej samorządowej jednostce organizacyjnej za opłatą na czas oznaczony lub nieoznaczony, przy czym trwały zarząd ustanawia właściwy organ w drodze decyzji. Starostwo zaprezentowało stanowisko, że trwały zarząd dla nieruchomości powiatu i Skarbu Państwa został wyłączony z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art.15 ust.6 ustawy o podatku od towarów i usług. Zdaniem tut. Urzędu Skarbowego stanowisko starostwa w tej kwestii jest słuszne. Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. W związku z tym, że oddanie w trwały zarząd przez starostwo nieruchomości na rzecz swoich jednostek organizacyjnych oraz jednostek organizacyjnych stanowiących powiatową administrację zespoloną w oparciu o przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami jest czynnością, o której mowa w cytowanym wyżej art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług, to do tych czynności ma miejsce wyłączenie spod opodatkowania określone w/w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT.