Decyzja

Na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60), po rozpatrzeniu zażalenia Pani ... na postanowienie Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gdańsku z dnia 2 lutego 2005r. Nr BW-1/415-004/05 w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego

• uznając, że zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie utrzymuje się w mocy postanowienie organu pierwszej instancji.

U z a s a d n i e n i e

Pismem z dnia 7 stycznia 2005r. Podatniczka zwróciła się do Naczelnika Urzędu Skarbowego o udzielenie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w sprawie opodatkowania świadczenia pieniężnego otrzymanego od towarzystwa ubezpieczeniowego w drodze kulancji.

Postanowieniem z dnia 2 lutego 2005r. Nr BW-1/415-004/05 Naczelnik Urzędu Skarbowego stwierdził, że stanowisko przedstawione w przedmiotowym wniosku jest nieprawidłowe w odniesieniu do opisanego w nim stanu faktycznego. W uzasadnieniu postanowienia Naczelnik powołał się na treść art. 21 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych i stwierdził, że przyznane wyjątkowo w drodze kulancji świadczenie nie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Podatniczka, korzystając z przysługującego jej prawa, wniosła zażalenie na powyższe postanowienie zarzucając mu brak konsekwencji i obrazę przepisów prawa materialnego. Mając powyższe na uwadze wniosła o zmianę postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego i uznanie, ze przedmiotowe świadczenie wolne jest od podatku dochodowego.

Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku po rozpatrzeniu zarzutów tego zażalenia stwierdza, co następuje:

Stosownie do treści art.9 ust.1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r.o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000r. Nr 14, poz.176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie zaś z brzmieniem art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

1. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
2. dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15,

Powołane uregulowania prawne wyraźnie wskazują, iż ze zwolnienia z opodatkowania korzystają z pewnymi wyjątkami kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych nie zaś wszelkie kwoty wypłacone przez towarzystwa ubezpieczeniowe.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w dniu 6 października 2003r. Podatniczka uległa wypadkowi na terenie Uniwersytetu Gdańskiego, w związku z czym zwróciła się do Uniwersytetu Gdańskiego o wypłatę z jego polisy ubezpieczeniowej OC odszkodowania za poniesione obrażenia ciała. W odpowiedzi na zawiadomienie o szkodzie towarzystwo ubezpieczeniowe wydało decyzję oddalającą wszelkie roszczenia związane z przedmiotowym zdarzeniem i po złożeniu odwołania biuro zarządu towarzystwa ubezpieczeniowego decyzję tą podtrzymało. Następnie w dniu 24 sierpnia 2004r. poinformowano poszkodowaną, że towarzystwo ubezpieczeniowe nie ponosi odpowiedzialności za zaistniałą szkodę, mając jednak na względzie dobrą współpracę z Uniwersytetem Gdańskim, który również nie ponosi odpowiedzialności za zaistniałe zdarzenie jednakże wyraził wolę takiego zakończenia sprawy kierując się względami społecznymi, przyznaje niniejszym wyjątkowo w drodze kulancji świadczenie w wysokości 8000zł.

Uregulowania zawarte w kodeksie cywilnym wskazują, że ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) są zaliczane do grupy ubezpieczeń majątkowych. Ubezpieczenie OC zapewnia ochronę osobom, które spowodowały szkodę przed roszczeniami odszkodowawczymi osób poszkodowanych. Odpowiedzialność cywilna to obowiązek ponoszenia konsekwencji pewnych zdarzeń lub zachowań, przy czym zachowanie może polegać również na bezczynności. Jednak o odpowiedzialności cywilnej można mówić tylko wtedy, gdy zostanie wykazane powiązanie między zachowaniami lub zdarzeniami a ich określonymi skutkami. Przez umowę odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający, lub osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczeniowa. Istnieje pewien zakres ryzyka, za które towarzystwa nie biorą odpowiedzialności za szkody i tak np. towarzystwa nie biorą odpowiedzialności za szkody wykraczające poza zakres ustawowej odpowiedzialności cywilnej ubezpieczonego.

Mając powyższe na uwadze w przedstawionym stanie faktycznym kwotą otrzymaną z tytułu ubezpieczenia majątkowego OC Uniwersytetu Gdańskiego korzystającą ze zwolnienia z opodatkowania byłoby odszkodowanie tj. zapłata za wyrządzoną szkodę. Jednak wypłata takiego odszkodowania mogłaby nastąpić w sytuacji jeśli odpowiedzialnym za wyrządzaną szkodę byłby ubezpieczający w tym przypadku Uniwersytet Gdański. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika zaś, że ubezpieczający nie ponosił w tym przypadku odpowiedzialności za zaistniałą szkodę. Towarzystwo ubezpieczeniowe kierując się zatem względami społecznymi przyznało w drodze kulancji świadczenie pieniężne.

Zakład ubezpieczeń może wypłacić świadczenie ubezpieczeniowe w pełnej lub częściowej wysokości również w sytuacji, gdy nie istnieje po jego stronie obowiązek wypłaty lub świadczenie ma charakter sporny. Tego rodzaju świadczenie nosi nazwę kulancji lub płatności ex gratia. Wypłata świadczenia tego rodzaju jest dobrowolną decyzją zakładu ubezpieczeń, który może opierać ją zarówno na stosowanych przez siebie normach moralnych, jak i na własnym interesie rynkowym. Wypłacie świadczenia tego rodzaju towarzyszy równocześnie zakwestionowanie prawnego obowiązku jego spełnienia. Przy czym świadczenie tego rodzaju jest z reguły niższe od tego, które przysługiwałoby z tytułu umowy (cyt. z „Podstawy ubezpieczeń” T.II str. 61 pod red. Jana Monkiewicza).

Zatem świadczenie pieniężne wypłacone w drodze kulancji nie było odszkodowaniem – tj. kwotą wypłaconą z tytułu umowy ubezpieczenia OC Uniwersytetu Gdańskiego odzwierciedlającą wielkość poniesionej szkody lecz płatnością ex gratia wypłaconą ze względów społecznych i opartą na własnym interesie rynkowym towarzystwa ubezpieczeniowego (mającego na względzie dobrą współpracę z UG).

Reasumując powyższe w tym stanie faktycznym i prawnym świadczenie pieniężne otrzymane od towarzystwa ubezpieczeniowego w drodze kulancji nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. i w myśl generalnej zasady, że wszelkie dochody podlegają opodatkowaniu - jako przychód z innych źródeł podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Wszelkie zwolnienia podatkowe są bowiem wyjątkiem od konstytucyjnej (art.84) zasady powszechności opodatkowania i dlatego wykładnia przepisów ustanawiających te zwolnienia, musi być wykładnią ścisłą.