INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 20 lutego 2012 r. (data wpływu do Biura - 22 lutego 2012 r.), uzupełnionym w dniu 10 maja 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych:

• w zakresie opodatkowania otrzymanego odszkodowania - jest nieprawidłowe,
• w zakresie opodatkowania wypłaconych odsetek – jest prawidłowe,
• w zakresie możliwości odliczenia kosztów postępowania sądowego – jest prawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 22 lutego 2012 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanego odszkodowania wraz z odsetkami.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych pismem z dnia 18 kwietnia 2012 r. znak: IBPB II/1/415-175/12/ASz wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 10 maja 2012 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Od pokoleń w posiadaniu rodziny Wnioskodawczyni, a obecnie Wnioskodawczyni była i jest działka rolna o powierzchni ok. 41 a (uprzednio 50a – w 2001 r. sprzedano 9a).

W latach 60-tych i 80-tych ubiegłego wieku na ww. nieruchomości Spółka X (wówczas firma państwowa) bez zgody ówczesnych właścicieli, oraz bez jakichkolwiek obowiązujących wtedy decyzji administracyjnych posadowiła słupy z napowietrzną linią telekomunikacyjną, oraz podziemną linię teletechniczną; łącznie ta teletechniczna infrastruktura zajmowała powierzchnię ok. 9a, obecnie po sprzedaży części działki jest to ok. 4 a powierzchni.

Właściciele już od lat 80-tych ubiegłego wieku zwracali się pisemnie, osobiście i telefonicznie do Spółki X o wykupienie zajętej na te urządzenia części działki, lub usunięcie ww. infrastruktury. Na te propozycje właściciele nie uzyskiwali żadnych odpowiedzi, lub odmowę a nawet wręcz odpowiedzi zastraszające właścicieli zasiedzeniem działki itp.

Właściciele ze względu na fakt, że Spółka X była wówczas firmą państwową, a biegnąca przez nieruchomość linia telekomunikacyjna stanowiła główny ciąg zasilający północne tereny miasta Y, szczególnie jednostkę wojskową w (…), zwracali się też w tej sprawie do Wydziału Skarbu miasta Y o wykupienie tej części nieruchomości, uzyskując przez cały czas odpowiedzi, że miasto nie przewiduje wykupienia tych terenów.

Ze względu na usytuowanie działki w bezpośrednim sąsiedztwie drogi krajowej o ogromnym natężeniu ruchu samochodowego, nie była ona wykorzystywana rolniczo, jedynie część wykorzystywano do celów rekreacyjnych. Działka stanowiła zabezpieczenie majątkowe rodziny. Posadowienie urządzeń teletechnicznych spowodowało powstanie wbrew woli właścicieli rzeczywistej szkody, wynikłej z faktu pomniejszenia majątku i zmniejszenia jego wartości, oraz niemożności dysponowania nim. Spowodowało to wyraźną różnicę między pierwotnym stanem majątkowym, a stanem po posadowieniu infrastruktury. Skutkowało to m.in. faktem uzyskania znacznie niższej ceny właśnie ze względu na ww. infrastrukturę przy sprzedaży części działki (9 a) w 2001 r. oraz licznymi szkodami związanymi z eksploatacją tej sieci, np. uszkodzeniami ogrodzenia.

Pertraktacje ze Spółką X trwały dziesiątki lat, a właściciele byli cały czas traktowani lekceważąco lub ignorowani, a w ostatnich latach zbywani obiecankami polubownego załatwienia sprawy, co było tylko wybiegiem powodującym przedłużanie w nieskończoność pertraktacji i chęcią narzucenia właścicielom nierealnych warunków.

Ponieważ pertraktacje nie doprowadziły do polubownego załatwienia sprawy, w dniu 10 marca 2009 r. został skierowany przez właścicieli do Sądu Rejonowego pozew o wypłatę odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości przez okres 10 lat.

Właściciele zmuszeni zostali do poniesienia znacznych kosztów postępowania sądowego (opłata sądowa, opłata za sporządzenie opinii przez biegłego, opłata adwokacka, oraz koszty sporządzania odpisów, wyciągów itp.).

Postępowanie sądowe trwało do 20 lipca 2011 r. (czyli ponad 2 lata - przedłużane cały czas przez Spółkę X) i zakończyło się ugodą sądową zobowiązującą Spółkę X do zapłaty na rzecz właścicieli:

• odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości przez okres od 30 marca 1999 r. do 30 marca 2009 r.,
• połowy kwoty odsetek ustawowych za okres od momentu złożenia wniosku do zakończenia postępowania,
• zwrotu połowy kwoty poniesionych kosztów postępowania.
  
  

Wszystkie ww. kwoty zostały wypłacone w 2011 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy do otrzymanego odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości, uzyskanego w drodze ugody sądowej (na które to odszkodowanie Wnioskodawczyni nie otrzymała od Spółki X druku PIT-8C), można zastosować zwolnienie wynikające z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych...
2. Czy od wpłaconych odsetek należy zapłacić podatek dochodowy...
3. Czy można odliczyć jako koszty opłaty wniesione podczas postępowania sądowego...
   
   

Wnioskodawczyni wskazała, że jest emerytką, nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej, nie prowadzi żadnych upraw rolnych na działce, działka jest jej zabezpieczeniem majątkowym. Posadowienie na znacznym obszarze działki infrastruktury teletechnicznej spowodowało znaczne rzeczywiste obniżenie wartości ww. nieruchomości, oraz ograniczenie praw własności, tzn. ograniczenie dysponowania własną nieruchomością. Czyli wbrew woli właścicieli spowodowało to rzeczywistą szkodę wynikłą z faktu pomniejszenia majątku i zmniejszenia jego wartości, powodując wyraźną różnicę między pierwotnym stanem majątkowym, a stanem jaki zaistniałby gdyby szkoda nie nastąpiła. Istotą tego odszkodowania jest więc naprawienie rzeczywistej szkody.

W związku z tym Wnioskodawczyni uważa, że odszkodowanie to w całości spełnia wymogi art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Zdaniem Wnioskodawczyni od wypłaconych w wyniku ugody odsetek należy zapłacić podatek dochodowy.

Wnioskodawczyni uważa, że ma prawo odliczyć od dochodu połowę kosztów postępowania sądowego (tą, którą nie zwrócono jej w wyniku ugody), tym bardziej że Wnioskodawczyni posiada potwierdzone przez sąd dokumenty wpłat.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Odszkodowanie stanowi co do zasady przychód w rozumieniu powołanego powyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, iż korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Stosownie do regulacji zawartej w art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Natomiast w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Należy zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 objęte są tylko odszkodowania (zadośćuczynienia), których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. To oznacza, że zwolnieniem nie są objęte wszystkie odszkodowania, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa, z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych kategorii odszkodowań. Zwolnieniu podlegają także inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, z wyjątkami wskazanymi w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a)-b).

Zagadnienia dotyczące bezumownego korzystania z nieruchomości zostały uregulowane w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

Zgodnie z art. 222 § 1 ww. ustawy właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.

Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń (art. 222 § 2 Kodeksu cywilnego).

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż właściciele działki, na której w latach 60-tych i 80-tych ubiegłego wieku Spółka X posadowiła słupy z napowietrzną linią telekomunikacyjną oraz podziemną linię teletechniczną, skierowali do Sądu Rejonowego pozew o wypłatę odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości przez okres 10 lat. Właściciele zmuszeni zostali do poniesienia znacznych kosztów postępowania sądowego (opłata sądowa, opłata za sporządzenie opinii przez biegłego, opłata adwokacka, oraz koszty sporządzania odpisów, wyciągów itp.). Postępowanie sądowe zakończyło się ugodą sądową zobowiązującą Spółkę X do zapłaty na rzecz właścicieli odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości przez okres od 30 marca 1999 r. do 30 marca 2009 r., połowy kwoty odsetek ustawowych za okres od momentu złożenia wniosku do zakończenia postępowania oraz zwrotu połowy kwoty poniesionych kosztów postępowania. Wszystkie ww. kwoty zostały wypłacone w 2011 r.

Wskazać należy, iż odszkodowanie jest świadczeniem, którego celem jest naprawienie wyrządzonej szkody. W praktyce szkoda może obejmować stratę polegającą na ubytku w majątku – wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas lub może dotyczyć utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono – wówczas poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się.

Zgodnie z art. 224 § 1 Kodeksu cywilnego samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie lub utratę. Nabywa własność pożytków naturalnych, które zostały od rzeczy odłączone w czasie jego posiadania, oraz zachowuje pobrane pożytki cywilne, jeżeli stały się w tym czasie wymagalne.

Jednakże od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył (art. 224 § 2 Kodeksu cywilnego).

W myśl postanowień art. 225 Kodeksu cywilnego obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy. Jednakże samoistny posiadacz w złej wierze obowiązany jest nadto zwrócić wartość pożytków, których z powodu złej gospodarki nie uzyskał, oraz jest odpowiedzialny za pogorszenie i utratę rzeczy, chyba że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego.

Zgodnie z art. 230 Kodeksu cywilnego przepisy dotyczące roszczeń właściciela przeciwko samoistnemu posiadaczowi o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy, o zwrot pożytków lub o zapłatę ich wartości oraz o naprawienie szkody z powodu pogorszenia lub utraty rzeczy, jak również przepisy dotyczące roszczeń samoistnego posiadacza o zwrot nakładów na rzecz, stosuje się odpowiednio do stosunku między właścicielem rzeczy a posiadaczem zależnym, o ile z przepisów regulujących ten stosunek nie wynika nic innego.

Stosownie do treści powołanych wyżej przepisów art. 224 § 2 i art. 225 Kodeksu cywilnego, w przypadku zaistnienia wymienionych tam okoliczności samoistny posiadacz obowiązany jest względem właściciela m.in. do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy (bezumowne). Przy czym trzeba wyraźnie zaznaczyć, że wynagrodzenie to nie stanowi, jak twierdzi Wnioskodawczyni, odszkodowania lecz jest skutkiem regulowania stosunków między właścicielem a nieuprawnionym posiadaczem, ochronę interesów właściciela i przywracania zakłóconej równowagi między tymi podmiotami. Wynagrodzenie z art. 224 § 1 i art. 255 Kodeksu. cywilnego ułatwia właścicielowi osiągnięcie celu gospodarczego polegającego na zrównaniu jego stanu majątkowego (w zakresie ograniczonym jednak do skutków wynikających z prawa własności określonej rzeczy) do poziomu, który można byłoby osiągnąć, gdyby właściciel z niej mógł korzystać. Przepisy art. 224 § 2 i art. 225 Kodeksu cywilnego w zakresie wymienionych w nich roszczeń wyłączają inne podstawy odpowiedzialności posiadacza wobec właściciela (wyrok SN z dnia 9 czerwca 2000 r. sygn. akt IV CKN 1159/00).

Zarówno powstanie roszczenia o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy, jak i wysokość wynagrodzenia nie zależy od tego, czy właściciel w rzeczywistości poniósł jakiś uszczerbek, a posiadacz uzyskał jakąś korzyść. O wysokości należnego właścicielowi wynagrodzenia decydują stawki rynkowe za korzystanie z danego rodzaju rzeczy i czas posiadania rzeczy przez adresata roszczenia (wyrok SN z dnia 15 kwietnia 2004 r. sygn. akt IV CK 273/03).

Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie nie jest i nie może być odszkodowaniem z tytułu pozbawienia posiadania rzeczy, wiąże się bowiem z faktem wykonywania posiadania samoistnego (art. 225 Kodeksu cywilnego), a nie wyrządzenia szkody w jakiejkolwiek postaci. Roszczenie to łączy wprawdzie w sobie pierwiastki roszczenia odszkodowawczego i o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia. Jednakże pomimo pełnienia podobnych funkcji roszczenie o wynagrodzenie jest odrębnym roszczeniem, niezależnym od przesłanek roszczeń o naprawienie szkody i zwrot bezpodstawnego wzbogacenia.

Tak więc, w świetle powołanych wyżej przepisów ustawy Kodeks cywilny, przysługujące, na mocy art. 224 § 2 i art. 225 tej ustawy, od samoistnego posiadacza wynagrodzenie – wbrew twierdzeniom Wnioskodawczyni - nie jest naprawieniem szkody wyrządzonej właścicielowi lecz wynagrodzeniem (zapłatą) za korzystanie z jego rzeczy, które posiadacz musiałby uiścić właścicielowi, gdyby jego posiadanie oparte było na istniejącej podstawie prawnej; a więc tym co uzyskałby właściciel, gdyby rzecz oddał w odpłatne korzystanie na podstawie ważnego stosunku prawnego. Tym samym tak wypłacone świadczenie nie jest odszkodowaniem, do którego miałyby zastosowanie przepisy prawa cywilnego regulujące wysokość lub zasady ustalania roszczeń odszkodowawczych.

Skoro zatem wymienione w art. 224 § 2 i art. 225 Kodeksu cywilnego wynagrodzenie nie jest odszkodowaniem to jego otrzymanie nie uzasadnia zastosowania przepisów art. 21 ust. 1 pkt 3 lub pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Co prawda ustawa podatkowa nie zawiera definicji szkody czy odszkodowania, tym niemniej rozumienie tych pojęć nie może odbiegać od przyjętego w systemie prawa cywilnego ich znaczenia. O tym co stanowi szkodę oraz jakie są zasady i sposoby jej naprawienia decydują (generalnie) przepisy art. 361 i art. 363 Kodeksu cywilnego.

Jak stanowi przepis art. 361 § 1 Kodeksu cywilnego zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego).

Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości obejmuje zatem spodziewane korzyści z tytułu umowy najmu lub dzierżawy, która zostałaby zawarta, gdyby nieruchomość nie została zajęta bezumownie. Przepisy prawa cywilnego dają więc właścicielowi rzeczy prawo do roszczenia o wynagrodzenie, które obejmuje kompensatę utraconych korzyści, jakie właściciel uzyskałby, gdyby nieruchomość wynajął. Utrata korzyści w szczególności polega na nieuzyskaniu pożytków cywilnych (czynsz z najmu), które nieruchomość przynosi.

Przysługujące na mocy art. 224 § 2 i art. 225 Kodeksu cywilnego wynagrodzenie nie jest zatem naprawieniem szkody wyrządzonej właścicielowi, lecz wynagrodzeniem zapłaty za korzystanie z jego rzeczy. Wynagrodzenie to jest należne bez względu na uszczerbek majątkowy jaki poniósł lub mógłby ponieść właściciel pozbawiony możliwości korzystania z rzeczy (wyrok WSA w Gliwicach z dnia 27 marca 2008 r., sygn. akt ISA/G11076/07, LEX nr 468775).

Ponadto w art. 224 Kodeksu cywilnego ustawodawca wyraźnie odróżnił odszkodowanie (za zużycie, utratę lub pogorszenie rzeczy) od wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy. Skoro sam ustawodawca rozgraniczył te dwa pojęcia, to nie można przyjmować, że w pojęciu odszkodowanie mieści się również wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z rzeczy (nieruchomości).

Analiza przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wskazuje, iż wypłacone na mocy ugody sądowej świadczenie ma na celu wyrównanie utraconych korzyści, które uzyskałaby Wnioskodawczyni, gdyby nieruchomość nie została zajęta w sposób bezumowny. W związku z tym świadczenie to nie może korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zakres zwolnienia wynikający z tego przepisu obejmuje tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli poniesione straty, a nie dotyczy utraconych korzyści. Specyfika prawa podatkowego nakazuje inaczej traktować odszkodowanie z tytułu poniesionych przez poszkodowanego strat i odszkodowanie z tytułu utraconego zysku. Odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógł się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy zatem stwierdzić, iż otrzymane przez Wnioskodawczynię na podstawie ugody sądowej świadczenie pieniężne - mimo, że zostało przez strony sporu nazwane odszkodowaniem - podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jako nie objęte katalogiem zwolnień przedmiotowych od tego podatku.

Zatem w tym zakresie stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Natomiast instytucję prawną odsetek reguluje art. 481 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Odsetki wypłacone za okres pomiędzy datą zasądzenia i datą wypłaty odszkodowania nie są wliczane do wartości odszkodowania.

Analizując treść powyższych przepisów należy zauważyć, iż nie można utożsamiać odsetek za zwłokę z odszkodowaniem. Wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego – są skutkiem nie wykonania zobowiązań.

W przypadku dochodów z tytułu odsetek, wolne od podatku są odsetki wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 52, 95, 119 i 130 oraz w art. 52a ust. 1 pkt 5 ustawy.

Zatem o zastosowaniu tego zwolnienia decyduje spełnienie łącznie dwóch przesłanek, tj. pierwszej dotyczącej źródła przychodu, do którego kwalifikowane jest ww. świadczenie, odpowiednio drugiej dotyczącej nieterminowości jego wypłaty.

Uwzględniając powyższe, wypłacone odsetki nie korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w związku z tym również stanowią dla Wnioskodawczyni przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12–14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności”, definicja źródeł przychodów ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie. Z przychodem z innych źródeł mamy zatem do czynienia w każdym przypadku, kiedy podatnik osiąga korzyść majątkową.

Wobec powyższego w tym zakresie stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Przechodząc do poruszonych we wniosku kosztów uzyskania przychodu należy wskazać na uregulowania art. 22 ust. 1 ww. ustawy. Zgodnie z tym przepisem kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Kosztami uzyskania przychodu są zatem wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z uzyskanymi przychodami. Z oceny związku z uzyskanym przychodem winno wynikać, iż poniesiony wydatek obiektywnie mógł się przyczynić do osiągnięcia przychodów z danego źródła.

Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu winien, w myśl powołanego przepisu spełniać łącznie następujące warunki:

• pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• być właściwie udokumentowany.
  
  

W świetle przytoczonych przepisów należy wskazać, iż do kosztów uzyskania przychodów Wnioskodawczyni może zaliczyć połowę poniesionych i udokumentowanych kosztów postępowania sądowego, tj. kwotę, która nie została jej zwrócona w wyniku ugody, a które zostały poniesione w związku z otrzymanym świadczeniem pieniężnym.

Zatem i w tym zakresie stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Reasumując, wypłacone na podstawie ugody sądowej wynagrodzenie za bezumowne korzystanie nie może korzystać ze zwolnienia od podatku zarówno na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3, jak i art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ze zwolnienia nie korzystają także odsetki zasądzone od ww. wynagrodzenia. W związku z tym świadczenia te stanowią dla Wnioskodawczyni przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Do kosztów uzyskania tegoż przychodu Wnioskodawczyni może zaliczyć połowę poniesionych i udokumentowanych kosztów postępowania sądowego, które zostały poniesione w związku z otrzymanym świadczeniem pieniężnym.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.