Stan faktyczny:

Pracodawca udzielił pracownikowi pożyczki z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Pracownik spłacił tylko jej część. Pracodawca spłaty zadłużenia zaczął dochodzić od dwóch pracowników, będących poręczycielami przedmiotowej pożyczki. Po uzyskaniu częściowej spłaty pracodawca zwolnił obu poręczycieli od obowiązku wykonania zobowiązania, za które odpowiadali jak współdłużnicy solidarni. Pożyczkobiorca, pomimo istniejącego zobowiązania, nie spłacił pozostałej kwoty pożyczki.

Stan prawny:

Zgodnie z treścią art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. nr 14 poz. 176 ze zm.) za przychody ze stosunku pracy (...) uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze (...)

W myśl art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Otrzymanie pożyczki przez podatnika pozostaje neutralne podatkowo. Kwota przenoszona na podatnika w wykonaniu umowy pożyczki nie stanowi dla niego przysporzenia majątkowego, gdyż podlega zwrotowi. Nie można więc pożyczki uznać za przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W przypadku jednak umorzenia pożyczki następuje zwolnienie dłużnika z całości lub części długu. W takiej sytuacji oznacza to, że pożyczkobiorca otrzymuje świadczenie nieodpłatne lub częściowo odpłatne. Wartość tego świadczenia stanowi przychód ale wyłącznie dla pożyczkobiorcy.

Umorzona pożyczka z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych jest więc przychodem ze stosunku pracy jedynie dla osoby u której nastąpiło przysporzenie majątku z tego tytułu.

Na podstawie art. 876 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał. Na mocy tej umowy poręczyciel odpowiada za zobowiązanie jak współdłużnik solidarny (art. 881 Kodeksu cywilnego). Wierzyciel może jednak zwolnić poręczyciela lub poręczycieli z zobowiązania, tak jak to miało miejsce w przedstawionym stanie faktycznym. Zatem, z chwilą zwolnienia współdłużników solidarnych (poręczycieli) z konieczności uregulowania poręczonego długu, obowiązek poręczycieli ostatecznie przestał istnieć, a pożyczka stała się wymagalna wyłącznie od dłużnika (pożyczkobiorcy).

Mając powyższe na uwadze w związku z faktem, iż w takim przypadku u poręczycieli nie nastąpiło jakiekolwiek przysporzenie majątkowe - zwolnienie ich z obowiązku spłaty pozostałej kwoty pożyczki nie spowoduje powstania u poręczycieli przychodu ze stosunku pracy podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym.