Stan faktyczny w sprawie.

W dniu 05.07.2004r. zmarł małżonek Wnioskodawczyni, który prowadził działalność gospodarczą – Firmę Usługowo – Handlową. Przedmiotem działalności były usługi transportowe.

Poza Wnioskodawczynią spadkobiercami jest czworo małoletnich dzieci. Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku nie zostało dotychczas wydane. Pomiędzy Wnioskodawczynią a małżonkiem istniała wspólność majątkowa.

Wnioskodawczyni zamierza kontynuować działalność zmarłego małżonka.

Ocena prawna stanu faktycznego.

Zdolność administracyjno – prawną osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie podatku VAT określa ustawa z dnia 11.03.2004r. o podatku od towarów i usług /Dz. U. Nr 54, poz. 535./ zgodnie, z którą podatnikami VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Istotnym dla określenia zakresu podmiotowego pojęcia „podatnik” jest zdefiniowanie terminu „działalność gospodarcza”, skoro podatnikiem jest tylko podmiot prowadzący taką działalność.

Działalność gospodarcza w ujęciu ustawy o VAT obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Takie ujęcie działalności gospodarczej wskazuje, że podatnikami VAT są jedynie podmioty zajmujące się obrotem gospodarczym realizujące czynności mieszczące się w pojęciu dostawy towarów i świadczenia usług.

Zatem ustawa o podatku od towarów i usług w art. 15 ust. 1 i ust. 2 nadała podmiotowość prawno-podatkową również osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą, które jako podmiot tego podatku dokonują stosownie do treści art. 99 i art. 103 ustawy takich czynności jak rozliczeń podatku od towarów i usług za okresy miesięczne. Kwestia owej podmiotowości musi być przestrzegana w sposób szczególny jeżeli chodzi o rozliczenia podatku od towarów i usług.

Rozważając powyższy problem stwierdzić należy, iż przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie mogą modyfikować pojęcia podatnika, a zdolność prawna osoby fizycznej ustaje z chwilą jej śmierci.

Wobec powyższego rozliczenia podatku od towarów i usług mogą być dokonywane jedynie z podatnikiem podatku od towarów i usług.

Realizacja obowiązków wynikających z norm prawnych zawartych w postanowieniach art. 14 ustawy ciąży na podatniku.

Zatem następca prawny nie jest obowiązany do sporządzenia spisu z natury towarów na dzień zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, zawiadomienia o dokonanym spisie z natury o ustalonej wartości i o kwocie podatku należnego naczelnika urzędu skarbowego.

Stosownie do postanowień art. 99 ust. 1 ustawy podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, z zastrzeżeniem ust. 2-10 i art. 133.

Zatem również następca prawny nie jest obowiązany do złożenia deklaracji dla podatku od towarów i usług VAT-7 za m-c czerwiec i za m-c lipiec 2004r.

Kwestia sukcesji praw i obowiązków spadkobiercy w zakresie podatku od towarów i usług nie została wprost uregulowana w przepisach ustawy o VAT. Jedynym przepisem odnoszącym się wprost do sytuacji śmierci podatnika prowadzącego działalność gospodarczą jest art. 96 ust. 6 i 7 ustawy o VAT, w myśl którego podatnicy, którzy z różnych przyczyn zaprzestali wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu mają obowiązek zgłoszenia tego faktu urzędowi skarbowemu, który dokonał ich rejestracji.

W przypadku gdy zaprzestanie prowadzenia działalności jest wynikiem śmierci podatnika, obowiązek złożenia formularza VAT-Z informującego o zaprzestaniu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, spoczywa na następcach prawnych podatnika.

Odpowiedzialność spadkobierców za zobowiązania podatkowe zmarłego podatnika określona została w ustawie z dnia 29.08.1997r. Ordynacja podatkowa /Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm./.

Zgodnie z art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej, spadkobiercy podatnika przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy. Natomiast zgodnie z art. 98 Ordynacji podatkowej, do odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązanie podatkowe spadkodawcy stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o przyjęciu lub odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe.

Przedmiotem przysługującej spadkobiercom sukcesji wynikającej z powyżej cytowanego art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej są wyłącznie prawa i obowiązki wynikające z norm prawa podatkowego.

Prawa majątkowe mają przede wszystkim swój materialny i wymierny kształt. Przejawiają się one w szczególności w obowiązku zapłaty podatku, prawie do zwrotu nadpłaconego podatku, czy też prawie do ulgi podatkowej.

Natomiast prawa niemajątkowe, o których mowa w art. 97 § 2 Ordynacji podatkowej, mogą być przedmiotem sukcesji podatkowej jedynie w przypadku gdy są związane z prowadzoną działalnością. Ich sukcesja może mieć miejsce jedynie w stosunku do spadkobiercy, który prowadzi działalność gospodarczą. Mogą to być prawa związane z uzyskanymi przez spadkodawcę patentami, licencjami, czy też uprawnieniami do znaków towarowych. Do praw niemajątkowych zalicza się także wszelkiego rodzaju prawa wynikające z postępowania podatkowego np. prawo do złożenia odwołania czy też skargi do sądu.

Jeżeli następca prawny zamierza kontynuować działalność, to w świetle norm prawnych zawartych w postanowieniach cytowanej ustawy o podatku od towarów i usług powstanie nowy podmiot gospodarczy, który w związku z prowadzoną działalnością winien dopełnić obowiązku rejestracji przed dniem wykonania pierwszej czynności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług.

Uregulowania prawne w powyższym zakresie ustawodawca zawarł w Dziale X – Rejestracja. Deklaracje i informacje podsumowujące. Zapłata podatku - ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług /Dz. U. Nr 54, poz. 535/.

W ramach przysługującej spadkobiercom sukcesji prawa wynikającej z powyżej cytowanego art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej następca prawny kontynuujący działalność gospodarczą ma możliwość kontynuowania rozliczenia rat leasingowych od środków transportu na zasadach jak zmarły Podatnik jeżeli spełnia warunki przewidziane w przepisach cytowanej ustawy o podatku od towarów i usług.