Podatnik zamierza zawrzeć umowę dzierżawy maszyny rolniczej jako wydzierżawiający. Zabezpieczeniem wykonania ww. umowy ma być kaucja zwrotna, wpłacona przez dzierżawcę na początku obowiązywania umowy i zwrócona z chwilą jej wygaśnięcia. W przypadku powstania zaległości w zapłacie czynszu z tytułu dzierżawy wydzierżawiający będzie mógł zaliczyć z wpłaconej kaucji stosowną kwotę na poczet powstałych zaległości. Podobna sytuacja będzie miała miejsce w przypadku powstania po stronie dzierżawcy obowiązku zapłaty kary umownej - wówczas wydzierżawiający będzie mógł zaliczyć na poczet kary umownej czy odszkodowania stosowną kwotę z wpłaconej kaucji.

Zdaniem podatnika pobranie kaucji zwrotnej, będącej zabezpieczeniem wykonania umowy nie jest obrotem w rozumieniu art. 29 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 54 poz.535 ze zm.) i w związku z tym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Pobranie kaucji nie jest też czynnością mającą charakter zadatku, zaliczki, przedpłaty czy płatności w ratach, bowiem różni się ona od ww. instytucji zarówno celem jak i sposobem wpłaty oraz skutkami jej ustanowienia.

Organ podatkowy stwierdza, iż zgadza się z przedstawionym stanowiskiem, o ile stan faktyczny przedstawiony w piśmie jest zgodny ze stanem rzeczywistym.Zgodnie z art. 29 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 54 poz. 535 ze zm.) podstawą opodatkowania jest obrót (...). Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrotem jest także otrzymana dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana z dostawą lub świadczeniem usług. W przypadku gdy pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty, obrotem jest również kwota otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat, pomniejszona o przypadającą od nich kwotę podatku (...).

W przypadku świadczenia usług dzierżawy, zgodnie z art. 19 ust.13 pkt. 4 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze. Z powyższego wynika więc, iż w przypadku świadczenia usług dzierżawy, która zgodnie z art. 693§1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. - Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz.93 ze zm.), polega na zobowiązaniu się wydzierżawiającego do oddania dzierżawcy rzeczy do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nie oznaczony w zamian za zapłatę przez dzierżawcę umówionego czynszu - podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług jest wynikający z umowy czynsz, pomniejszony o kwotę należnego podatku. W tej sytuacji stwierdzić należy, iż pobierana przez wydzierżawiającego kaucja - w celu zabezpieczenia ewentualnej utraty należności od dzierżawcy - nie jest obrotem - w rozumieniu art. 29 ust.1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług.

Również otrzymanie kaucji nie jest otrzymaniem całości lub części zapłaty powodującym powstanie obowiązku podatkowego.Zabezpieczenie wykonania umowy, poprzez ustanowienie kaucji ma charakter gwarancyjny, zabezpieczający, co oznacza, iż ustanowiona jest ona na wypadek, gdyby strona umowy, która złożyła kaucję nie wywiązała się z niej. Wówczas druga strona umowy może zaspokoić się ze złożonej kaucji. Po zakończeniu umowy zabezpieczonej kaucją powstają dwie wierzytelności - dzierżawcy o zwrot kaucji oraz wydzierżawiającego o zapłatę zaległego czynszu dzierżawnego. Obie wierzytelności są wymagalne, pieniężne i podlegają potrąceniu. Terminem potrącenia jest termin wymagalności wierzytelności późniejszej, tzn. termin zwrotu kaucji.Także zaliczenie kaucji na poczet zaległości z umowy, kary umownej czy odszkodowania nie jest obrotem w rozumieniu art. 29 ust.1 i 2 ww. ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie bowiem z cyt. wyżej przepisem art. 19 ust.13 pkt.4 ww. ustawy czynsz dzierżawny jest opodatkowany podatkiem VAT w momencie otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze. Jeżeli więc dojdzie do sytuacji, iż dzierżawca nie dokona zapłaty należności w terminie i w związku z tym wydzierżawiający zaliczy część czy całość kaucji na zaległy czynsz, to automatycznie z tej sumy zostanie potrącony podatek VAT.

Instytucji kaucji nie można też utożsamiać z instytucjami zadatku, zaliczki, przedpłaty czy płatności w ratach. Zadatek, w myśl art. 394§1 k.c. jest to bowiem kwota pieniężna dawana przez jedną ze stron przy zawarciu umowy. W razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczania dodatkowego terminu odstąpić od umowy i zachować otrzymany zadatek, a jeżeli sama go dała - może żądać sumy dwukrotnie wyższej. Powyższe konsekwencje nie występują w przypadku instytucji kaucji.Odnośnie instytucji zaliczki czy przedpłaty, mają one charakter pozakodeksowy, umowny i polegają na wpłacie określonej części należności z góry na poczet tej należności (zaliczka) lub w celu zapewnienia sobie zakupu jakiegoś towaru ( przedpłata). Także więc tych instytucji nie można utożsamiać z kaucją.Odmienny charakter ma także uregulowana w art. 583 i nast. k.c. sprzedaż na raty, która polega na sprzedaży rzeczy ruchomej osobie fizycznej za cenę płatną w określonych ratach, jeżeli rzecz ma być wydana kupującemu przed całkowitym zapłaceniem ceny.

Powyższa interpretacja odnosi się wyłącznie do przedstawionego przez stronę stanu faktycznego.Interpretacja jest aktualna według stanu prawnego na dzień jej dokonywania i do czasu zmiany stanu prawnego lub stanu faktycznego przedstawionego przez pytającego.