Na podstawie art. 14a § 1 i 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60), w odpowiedzi na wniosek Spółki, złożony w tutejszym urzędzie dnia 24.01.2005 r., o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), w odniesieniu do sposobu zafakturowania usługi doradztwa, częściowo wykonanej przez Spółkę, Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa - Śródmieście postanawia uznać wyrażone we wniosku stanowisko Spółki za nieprawidłowe.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 14a § 1 Ordynacji podatkowej stosownie do swojej właściwości naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego lub wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta mają obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym.
Zgodnie z art. 14a § 4 Ordynacji podatkowej udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, o której mowa w § 1, następuje w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie.

W przedmiotowym wniosku Spółka podała, iż świadczyła usługę doradztwa na rzecz swojego klienta, przy czym przed wykonaniem usługi zlecenie dalszego prowadzenia usługi zostało przejęte przez inne biuro. Na mocy umowy cała należność za usługę zafakturowana zostanie przez biuro przejmujące, któremu klient zapłaci całą należność, również część należności należnej Spółce - została podpisana umowa o przejęciu przez drugie biuro długu klienta wobec Spółki, zgodnie z art. 519 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Natomiast biuro przejmujące zobowiązało się do zapłaty na rzecz Spółki wynagrodzenia należnego za część usługi wykonaną przez Spółkę.

Do przedstawionego stanu faktycznego Spółka wystąpiła z zapytaniem o sposób zafakturowania wynagrodzenia otrzymanego od biura, które przejęło zlecenie. Zdaniem Spółki, pomimo iż usługa we wstępnej fazie zlecenia nie była faktycznie świadczona na rzecz firmy przejmującej, to jednak w wyniku przejęcia firma ta stała się właścicielem części wyświadczonej przez Spółkę usługi na rzecz klienta i będzie fakturować całą usługę. W związku z powyższym Spółka stoi na stanowisku, iż część usługi wykonaną przez Spółkę należy uznać za wykonaną na rzecz firmy przejmującej (która zobowiązała się za nią zapłacić, przejmując dług klienta), a Spółka winna ją udokumentować fakturą VAT wystawioną na firmę przejmującą.

Po przeanalizowaniu przedstawionego we wniosku stanu faktycznego w odniesieniu do przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa - Śródmieście zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podatnicy, o których mowa w art. 15 ustawy (tj. podmioty wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą), są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem art. 106 ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16 cytowanej ustawy (wymienione przepisy nie mają znaczenia w przedmiotowej sprawie). Z cytowanego przepisu, a także z przepisów rozdziału 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 971), wynika, że fakturę wystawia się wyłącznie w przypadku dokonania sprzedaży (tj. odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju albo eksportu towarów albo wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów - zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 22 ustawy), a wystawia ją (co do zasady) podmiot wykonujący daną czynność (podatnik) dla nabywcy towarów lub usługobiorcy.

W przedmiotowej sprawie niezbędne jest zatem ustalenie, jaki podmiot jest nabywcą wykonanej przez Spółkę usługi doradztwa. Kwestia ta nie jest bezpośrednio uregulowana w ustawie o podatku od towarów i usług, można to jednak ustalić odwołując się do innych źródeł. Wprawdzie świadczenie usług, w rozumieniu art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług (tj. każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy), nie musi następować w wykonaniu czynności cywilnoprawnej, tj. uregulowanej przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), jednakże w przedmiotowej sprawie taka sytuacja niewątpliwie miała miejsce. Stąd za nabywcę usługi należy zatem uznać podmiot, z którym wiązał Spółkę odpowiedni stosunek cywilnoprawny, regulujący obowiązek wykonania usługi przez Spółkę i obowiązek zapłaty wynagrodzenia przez ten podmiot. Nie ulega wątpliwości, że w chwili wykonywania usługi podmiotem takim był klient, a nie firma przejmująca. Co więcej, usługa została wykonana, w części uzasadniającej zapłatę przez klienta odpowiedniej części wynagrodzenia (tj. w części, której dotyczy wniosek i niniejsze postanowienie) - wynika to z faktu, że po stronie klienta powstał dług, przejęty później przez firmę przejmującą. W związku z powyższym usługa powinna zostać udokumentowana fakturą wystawioną na rzecz klienta. Nie zmienia tego fakt, że na podstawie umowy zawartej ze Spółką całość usługi miała zafakturować firma przejmująca - obowiązek wystawiania faktur wynika z bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa i nie może zostać zmieniony w drodze umowy, zatem takie postanowienia umowne należy uznać za nieważne na podstawie art. 58 § 1 kodeksu cywilnego (czynność prawna sprzeczna z ustawą).

Również otrzymanie przez Spółkę wynagrodzenia od firmy przejmującej, w związku z przejęciem długu klienta wobec Spółki, nie powinno być udokumentowane fakturą - czynność taka nie podlega opodatkowaniu, jako że stanowi jedynie zapłatę za wykonaną usługę. Otrzymanie należności winno być udokumentowane fakturą jedynie w przypadku, gdyby nastąpiło przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi (art. 106 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług), a z treści wniosku wynika, że przejęcie długu (a zatem także uregulowanie tego długu) nastąpiło już po wykonaniu przez Spółkę jej części usługi. Jednakże nawet w przypadkach, gdyby przed wykonaniem usługi zapłaty dokonał podmiot niebędący nabywcą usługi, faktura winna być wystawiona dla nabywcy, a nie dla dokonującego zapłaty.

Biorąc pod uwagę powyższą wyżej analizę, przedstawione we wniosku stanowisko Spółki należy uznać za nieprawidłowe, w związku z czym Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa - Śródmieście postanowił jak w sentencji.