Rodzaj dokumentu
postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego
Sygnatura
IIUSpbIA/1/415-28/144b/28/05/BB
Data
2005.06.24
Autor
Drugi Urząd Skarbowy w Białymstoku
Temat
Podatek dochodowy od osób fizycznych
Słowa kluczowe
potrącenie (kompensata)
różnice kursowe
Pytanie podatnika
Rozliczanie różnic kursowych przy kompensacie zobowiązania z należnością zagraniczną
STAN FAKTYCZNY Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż w prowadzonej działalności gospodarczej dokonuje Pani między innymi wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Zagraniczny dostawca wystawił Pani notę kredytową jako tzw. bonus za obrót dokonany w poprzednim okresie (IV kwartał 2004roku). Zagraniczny kontrahent prosi o odjęcie kwoty bonusu od najbliższej płatności dokonywanej na jego rzecz. Opisując stan faktyczny pisze Pani: w tym momencie po dokonaniu kompensaty powstają różnice kursowe wynikające z różnicy między kursem z dnia zarachowania zobowiązania a kursem z dnia wystawienia noty kredytowej. Jednak spotkała się Pani z opinią, że różnice kursowe do celów podatkowych powstają jedynie w przypadku spełnienia świadczenia poprzez zapłatę. W związku powyższym ma Pani wątpliwość dotyczącą rozliczenia dla celów podatkowych różnic kursowych powstałych przy kompensacie zobowiązania z należnością zagraniczną. STANOWISKO PODATNIKA " Moim zdaniem kompensaty jako forma rozliczeń między kontrahentami traktowane są na równi z zapłatą i powstałe różnice kursowe stanowią przychód albo koszt podatkowy". OCENA PRAWNA STANOWISKA PYTAJĄCEGO Z PRZYTOCZENIEM PRZEPISÓW PRAWA O sposobie ustalania przychodów z działalności gospodarczej i kosztów uzyskania przychodów wyrażonych w walutach obcych stanowi art. 14 ust. 1a i 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /tekst jednolity: Dz.U.z 2000r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm./. Z przepisów tych wynika, że przychody / koszty/ w walutach obcych przelicza się na złote, według kursów średnich ogłaszanych przez Narodowy Bank Polski z dnia uzyskania przychodu / poniesienia kosztu/. W przypadku zaś, gdy między dniem uzyskania przychodów w walutach obcych /wycena wg kursu średniego NBP/, a dniem faktycznego otrzymania należności /kurs kupna banku, z którego usług korzysta podatnik/ występują różne kursy walut, przychody te odpowiednio podwyższa się lub obniża o różnice wynikające z zastosowania tych kursów walut - art. 14 ust. 1a ustawy. Identyczna zasada dotyczy wyceny kosztów w walutach obcych - koszty uzyskania przychodów odpowiednio podwyższa się lub obniża o różnice wynikające z różnych kursów walut /średni kurs NBP z dnia zarachowania kosztu i kurs sprzedaży walut z dnia zapłaty, ustalony przez bank, z którego usług korzysta podatnik/ - art. 22 ust. 1 ustawy podatkowej. Podatnik nabywa więc prawo do obniżenia lub podwyższenia przychodów i kosztów uzyskania przychodów o różnice wynikające z różnych kursów walut, ogłaszanych przez NBP i bank, z którego usług korzysta osoba uzyskująca przychód lub ponosząca koszt, w dniu otrzymania należności i odpowiednio zapłaty zobowiązania. Jednak wskazane przepisy nie uzależniają prawa do takiej korekty jedynie od wystąpienia przychodu lub zapłaty. Wskazują bowiem również na sposób liczenia różnic, powstających w wartości przychodu lub kosztu. W szczególności, przepisy wymieniają kursy banków, które mogą być podstawą obliczenia powyższych różnic. Na gruncie prawa podatkowego podatnicy uwzględniają jedynie różnice kursowe zrealizowane, z wyjątkiem naliczonych różnic kursowych, które stanowią element wartości początkowej środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Wzajemna kompensata wierzytelności polegająca na zaliczeniu jednej wierzytelności na poczet drugiej, zwana również potrąceniem jednej z drugiej, występuje w obrocie prawnym w postaci kompensaty, u której podstaw leży umowa zainteresowanych stron (tzw. kompensaty, potrącenia umowne) oraz kompensaty opierającej się na przepisach art. 498-505 Kodeksu cywilnego, dokonywanej w drodze jednostronnej czynności prawnej przez jednego z wierzycieli i skutecznej o tyle tylko, o ile są zachowane przesłanki określone w tych przepisach. Kompensat (potrąceń) umownych Kodeks cywilny nie reguluje, choć są one powszechnie uważane za dopuszczalne w ramach swobody umów. Można wśród nich wyróżnić kompensaty jednorazowe i kompensaty stałe. W wyniku potrącenia nie dochodzi do efektywnej zapłaty dokonanej w pieniądzu. Potrącenie, pomimo iż dotyczy zobowiązań do świadczeń tego samego rodzaju ( z reguły pieniężnych) nie prowadzi bowiem do ich realizacji, a jedynie do zaliczenia jednej wierzytelności na poczet drugiej. Dochodzi w ten sposób do zaspokojenia wierzyciela i osiągnięcia tym samym celu zobowiązania.Przyjęta przy kompensacie forma wykonania świadczenia jest więc czym innym niż spełnienie świadczenia poprzez zapłatę. Z cytowanych wyżej przepisów art. 14 ust.1a i art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że różnice w przychodach uzyskanych i kosztach poniesionych powstają jedynie w przypadku płatności dokonywanych drogą faktycznych transferów pieniężnych za pośrednictwem banku i nie powstają przy umownych kompensatach.Kompensacyjna forma realizacji zobowiązań nie powoduje bowiem powstania różnic w przychodach uzyskanych i kosztach poniesionych, w wyniku zmian kursów walut w banku podatnika i NBP. Reasumując, prawo do podwyższenia albo obniżenia przychodów lub kosztów uzyskania przychodów o różnice wynikające z różnych kursów walut pomiędzy dniem faktycznego otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań, a dniem ich zarachowania, istnieje wyłącznie przy efektywnej zapłacie, dokonanej w pieniądzu. Natomiast w przedmiotowej sytuacji, tj. przy kompensacie zobowiązania z należnością zagraniczną nie ma zapłaty dokonanej w walucie obcej, nie może być więc mowy o różnych kursach waluty obcej między dniem zarachowania, a dniem zapłaty. W związku z powyższym stanowisko przedstawione w przedmiotowej sprawie jest nieprawidłowe. Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym i wiąże organy podatkowe do czasu zmiany przepisów. Interpretacja nie jest wiążąca dla podmiotu uprawnionego do złożenia wniosku, wiąże natomiast właściwe dla wnioskodawcy organy podatkowe i organy kontroli skarbowej - do czasu jej zmiany lub uchylenia /art. 14b § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej/.
|