Pismem z dnia 04.01.2005 r. podatnik wystąpił do Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Kaliszu z prośbą o dokonanie interpretacji przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie zaliczenia poniesionych wydatków z tytułu bezumownego korzystania z lokalu użytkowego, odsetek od tego świadczenia oraz zwrotu kosztów procesowych i kosztów opinii biegłego do kosztów uzyskania przychodów w prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej. Na podstawie przedłożonego pisma ustalono, iż wnioskodawca prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie usług medycznych. W okresie od 1995 r. do września 2004 r. działalność prowadzona była w pawilonie usługowym, wybudowanym przez podatnika na działce znajdującej się w użytkowaniu wieczystym Spółdzielni Mieszkaniowej. Zgodnie z zawartą umową Spółdzielnia zobowiązała się przenieść prawo użytkowania gruntu pod pawilonem na rzecz wnioskodawcy. Z powyższego zobowiązania Spółdzielnia Mieszkaniowa nie wywiązała się i przejęła pawilon jako inwestor zastępczy na stan środków trwałych. Na tę okoliczność Spółdzielnia wystawiła podatnikowi przydział na lokal użytkowy i rozpoczęła naliczanie czynszu. Nakłady poniesione przez podatnika na budowę pawilonu nie zostały zwrócone. W związku z tym podatnik odmówił płacenia czynszu. W konsekwencji Spółdzielnia Mieszkaniowa skierowała sprawę na drogę postępowania sądowego. Sąd Rejonowy w Kaliszu wyrokiem z dnia 02.07.1999 r. stwierdził, iż odmowa płacenia czynszu była prawnie uzasadniona albowiem wydanie przydziału na lokal było czynnością jednostronną, która nie wywołała skutku prawnego w postaci zawarcia umowy o świadczenie usług eksploatacyjnych. W tej sytuacji Spółdzielnia wystąpiła do sądu z pozwem o zapłatę czynszu z tytułu bezumownego korzystania z lokalu użytkowego przez stronę. Sąd Rejonowy w Kaliszu wyrokiem z dnia 30.12.2003 r. zasądził od wnioskodawcy na rzecz Spółdzielni kwotę 4.887,07 zł wraz z ustawowymi odsetkami tytułem zapłaty za okres bezumownego użytkowania lokalu, kwotę 1.022,30 zł tytułem zwrotu kosztów procesowych oraz kwotę 1.348,80 zł tytułem kosztów opinii biegłego. Zasądzone kwoty zostały przez stronę w 2004 r. uregulowane. Zdaniem wnioskodawcy wszystkie wymienione wyżej koszty pozostają w bezpośrednim związku z prowadzoną działalnością gospodarczą i stanowią tym samym koszt uzyskania przychodu w prowadzonej działalności gospodarczej.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu po szczegółowej i wnikliwej analizie przedmiotowej sprawy oraz obowiązujących przepisów prawa podatkowego stwierdził co następuje:

Zgodnie z podstawową zasadą zaliczania wydatków do kosztów podatkowych zawartą w art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26.07.1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (jt. Dz.U. z 2000r., Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 w/w ustawy. W powołanym przepisie ustawodawca nie stawia wprost wymogu, aby poniesiony wydatek przyniósł określony przychód, lecz by był poniesiony w celu jego osiągnięcia. Zasądzona od wnioskodawcy wyrokiem sądu kwota na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej z tytułu wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z lokalu użytkowego stanowi w istocie rzeczy przyznane Spółdzielni wynagrodzenia za korzystanie z należącej do niej działki i lokalu użytkowego. Potwierdza to też stwierdzenie podatnika zawarte we wniosku, z którego wynika, iż Sąd zasądzając kwotę ustalił ją tak jak wysokość czynszu. W świetle powyższego zapłata zasądzonej kwoty pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z prowadzoną przez stronę na tej działce działalnością gospodarczą. Z tego względu, zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej, kwota ta może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej przez stronę działalności gospodarczej.

Kosztem uzyskania przychodów będą również zasądzone przez sąd w przedmiotowym wyroku ustawowe odsetki albowiem stanowią one świadczenie uboczne w stosunku do świadczenia głównego i dlatego są też związane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą i osiąganymi przez niego przychodami. Odsetki mogą jednak zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów jedynie w przypadku, gdy zostaną faktycznie zapłacone. Do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się bowiem naliczonych a niezapłaconych odsetek. Natomiast kosztami uzyskania przychodów nie mogą być poniesione przez podatnika (jako dłużnika) wydatki z tytułu pokrycia kosztów procesu i kosztów opinii biegłego. U dłużnika koszty procesu zarówno poniesione przez samego dłużnika jak i zwrócone wierzycielowi w wyniku zasądzenia ich przez sąd nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, bowiem nie są związane z osiągnięciem przychodu czego wymagana cytowany powyżej przepis art. 22 ust. 1 ustawy.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę Dyrektor Izby Skarbowej zmienił zaskarżone postanowienie i uznał stanowisko wnioskodawcy za prawidłowe w zakresie zaliczenia do kosztów prowadzonej działalności gospodarczej zasądzonego wyrokiem sądowym wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z lokalu użytkowego wraz z ustawowymi odsetkami. W pozostałym zakresie tj. w części dotyczącej zaliczenia do kosztów podatkowych wydatków z tytułu kosztów procesowych i kosztów opinii biegłego, stanowisko strony zostało uznane za nieprawidłowe.

Niniejsza interpretacja została wydana w oparciu o przedstawiony przez wnioskodawcę stan faktyczny oraz obowiązujący w dniu jej wydania stan prawny.