Na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie udziela informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie Spółki przedstawionej w piśmie z dnia 13 grudnia 2004 r. (data wpływu do tut. urzędu 15 grudnia 2004 r.).

Zgodnie z sytuacją opisaną w piśmie Spółki, wystąpiono z powództwem do Sądu o zasądzenie części należnego długu od kontrahenta. Sąd Gospodarczy zasądził dochodzoną należność. Prawomocny tytuł wykonawczy Spółka zamierza skierować do egzekucji komorniczej.

Spółka pyta się, czy wydanie przez Komornika postanowienia o umorzeniu egzekucji na zasądzoną kwotę będącą jedynie częścią wierzytelności może być podstawą do sporządzenia wniosku o spisanie całej kwoty tej wierzytelności w koszty uzyskania przychodu.

Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie uprzejmie informuje, że stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a ustawy z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) za koszty uzyskania przychodów uważa się wierzytelności odpisane jako nieściągalne, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2. W myśl wskazanego ust. 2 za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 25, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

1) postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadającym stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo

2) postanowieniem sądu o:

a) oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, lub

b) umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność wymieniona pod lit. a), lub

c) ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo

3) protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.

W przypadku opisanym przez podatnika zaszłyby następujące okoliczności:

1) wierzytelności odpisane jako nieściągalne, wcześniej zarachowane jako przychód, wynikałyby zasadniczo z ksiąg podatnika, a jedynie w niewielkiej części potwierdzałby je wyrok sądowy, gdyż podatnik za względów oszczędnościowych wiedząc o braku majątku dłużnika (wysokość wpisu sądowego uzależniona od wartości dochodzonych wierzytelności) wystąpiłby o zapłatę jedynie części wierzytelności;

2) po uzyskaniu wyroku na skutek podjętych działań w celu egzekucji podatnik dysponowałby postanowieniem organu egzekucyjnego o umorzeniu egzekucji na kwotę wierzytelności objętą wyrokiem Sądu z powodu braku jakiegokolwiek majątku dłużnika do zaspokojenia roszczeń.

Odpowiadając w świetle w/w okoliczności na pytanie Spółki, należy generalnie zauważyć, co jednoznacznie wynika z pisma Spółki, że podana sytuacja ma w przypadku Podatnika hipotetyczny charakter. Powoduje to, że udzielona odpowiedź nie może być jednoznaczna, gdyż organowi podatkowemu nie jest znana np. treść i uzasadnienie przyczyn umorzenia postępowania egzekucyjnego, które nastąpią dopiero w przyszłości.

Tak więc przyjmując, że z treści postanowienia organu egzekucyjnego wynikałoby bezpośrednio, że umorzenie długu wynikającego z wyroku następuje z powodu braku jakiegokolwiek majątku dłużnika – zdaniem Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie można przyjąć, że postanowienie to dokumentowałoby również nieściągalność wierzytelności nie objętych tym wyrokiem, a które należałyby się od tego samego dłużnika.

Art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a w/w ustawy nie stanowi, że dla celów podatkowych kwota nieściągalnych wierzytelności (odpisane wierzytelności jako nieściągalne) ma być udokumentowana wyłącznie wyrokiem Sądu, natomiast okoliczność udowodnienia, że dłużnik nie ma majątku na spłatę części długu wierzyciela – udowadnia również, że nie ma majątku na zaspokojenie także całej wierzytelności.

Okoliczności te udowadniałoby wydane postanowienie organu egzekucyjnego – wydane z powodu i treści określonej jak wyżej.