Stan faktyczny w sprawie:

Podatnik w ramach prowadzonej działalności gospodarczej będzie wykonywać na rzecz kontrahenta posiadającego siedzibę na terytorium Danii usługi polegające na projektowaniu i budowie elektrowni wiatrowych, które zostaną zlokalizowane na terenie województwa pomorskiego. Podatnik wskazuje, iż należności za powyższe usługi zostaną uregulowane przez firmę z Danii.

Ocena prawna stanu faktycznego:

W przepisach ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535), obowiązującej od 1 maja 2004r., ustawodawca w odniesieniu do transakcji handlowych pomiędzy podmiotami z Polski a ich kontrahentami z państw członkowskich Unii Europejskiej w zakresie podatku od towarów i usług określił szczegółowe regulacje z tytułu rozliczania podatku VAT.

W celu prawidłowego opodatkowania usług istotne jest ustalenie miejsca świadczenia usług, które wskazuje miejsce ich opodatkowania. Zgodnie z ogólną regułą dotyczącą miejsca świadczenia usług, wyrażoną w art. 27 ust. 1 ustawy, w przypadku świadczenia usług miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności, z którego świadczy usługi - miejsce, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności; w przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności - miejsce stałego zamieszkania, z zastrzeżeniem ust. 2-6 i art. 28.

Od powyższej ogólnej zasady w odniesieniu do niektórych rodzajów usług ustawodawca ustanowił szereg wyjątków, określających inne miejsce opodatkowania usług.

Zgodnie z treścią zapytania Podatnik zamierza świadczyć na rzecz kontrahenta mającego siedzibę na terytorium Unii Europejskiej dwa rodzaje usług:

1. usługi projektowe,
2. usługi budowlane.

Zgodnie z dyspozycją art. 27 ust. 2 pkt 1 ustawy w przypadku świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym usług świadczonych przez rzeczoznawców majątkowych i pośredników w obrocie nieruchomościami oraz usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego - miejscem świadczenia usług jest miejsce położenia nieruchomości.

Natomiast zgodnie z art. 27 ust. 3 pkt 2 ustawy w przypadku gdy usługi, o których mowa w ust. 4, są świadczone na rzecz podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę - miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności, stały adres lub miejsce zamieszkania.

Powyższa regulacja, zawarta w art. 27 ust. 3 pkt 2 ustawy, ma zastosowanie do usług wymienionych w art. 27 ust.4 ustawy. I tak, w art. 27 ust. 4 pkt 3 jest mowa o usługach prawniczych, rachunkowo-księgowych, badania rynków i opinii publicznej, doradztwa w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania (PKWiU 74.1); przetwarzania danych i dostarczania informacji; architektonicznych i inżynierskich (PKWiU 74.2) - z zastrzeżeniem ust. 2 pkt 1; tłumaczeń;

Zatem na mocy art. 27 ust. 3 pkt 2 w związku z art. 27 ust. 4 pkt 3 ustawy w przypadku usług architektonicznych (sklasyfikowanych w grupowaniu 74.2 Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług), które nie są związane z konkretną nieruchomością, a świadczone są na rzecz podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę - miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności, stały adres lub miejsce zamieszkania.

Z analizy powyższych przepisów prawa podatkowego wynika, iż miejsce świadczenia i opodatkowania usług architektonicznych (projektowych) uzależnione jest od tego, czy skonkretyzowane jest miejsce położenia nieruchomości, których te usługi dotyczą. W związku z powyższym usługi te mogą podlegać opodatkowaniu:

• w miejscu położenia nieruchomości – jeżeli wskazana jest konkretna lokalizacja nieruchomości, której świadczone usługi dotyczą (art. 27 ust. 3 pkt 2 ustawy),
• w miejscu, gdzie podatnik z Unii Europejskiej, dla którego usługa jest świadczona, posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności, stały adres lub miejsce zamieszkania – jeżeli brak jest wskazania konkretnej lokalizacji nieruchomości, której świadczone usługi dotyczą (art. 27 ust. 3 pkt 2 w związku z art. 27 ust. 4 pkt 3 ustawy).

W przedmiotowym stanie faktycznym usługi projektowe i usługi budowlane, które zamierza świadczyć podatnik polegają na projektowaniu i budowie elektrowni wiatrowych w Polsce na terenie województwa pomorskiego na rzecz kontrahenta posiadającego siedzibę w Danii, tj. na terytorium Wspólnoty.

Zatem zarówno usługi projektowe, jak również budowlane, które zamierza świadczyć podatnik, będą dotyczyć nieruchomości położonych na terytorium Polski - na terenie województwa pomorskiego. W świetle wyżej przytoczonych przepisów usługi projektowe i budowlane należy zaliczyć do usług związanych z nieruchomościami, ponieważ lokalizacja nieruchomości została określona (skonkretyzowana).

Uwzględniając zasadę opodatkowania usług związanych z nieruchomościami wyrażoną w art. 27 ust.2 pkt 1 ustawy, zgodnie z którą miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami, a co się z tym wiąże miejscem ich opodatkowania jest miejsce położenia nieruchomości, w sytuacji gdy podatnik będzie świadczył usługi projektowe oraz budowlane dotyczące elektrowni wiatrowych zlokalizowanych na terenie województwa pomorskiego, miejscem ich świadczenia, a co za tym idzie także miejscem ich opodatkowania, będzie terytorium kraju (Polska).

Ustawodawca w przepisach art. 97 ust. 1 – 3 ustawy wskazał grupę podmiotów zobowiązanych do dokonania rejestracji dla celów uczestnictwa w handlu wewnątrzwspólnotowym.

Przepisy w zakresie rejestracji dla transakcji wewnątrzwspólnotowych mają zastosowanie do podatników dokonujących wewnątrzwspólnotowych dostaw lub nabyć towarów oraz podatników nabywających usługi, o których mowa w art. 28 ust.3, 4, 6 i 7 jeżeli usługi te stanowiłyby u nich import usług.

Zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym Podatnik w ramach prowadzonej działalności gospodarczej będzie świadczyć usługi projektowania i budowy elektrowni wiatrowych na terytorium Polski. W związku z tym, że system podatku od towarów i usług uregulowany w ustawie nie przewiduje dla celów transakcji wewnątrzwspólnotowych potrzeby rejestrowania się podatników w przypadkach innych niż wyżej wymienione, w tym m.in. w przypadku świadczenia usług – podatnik, który będzie świadczył usługę projektowania i budowy elektrowni wiatrowych nie podlega obowiązkowi rejestracji dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, konsekwentnie nie ma obowiązku posługiwania się numerem identyfikacyjnym VAT-UE, o którym mowa w art. 97 ust. 10 ustawy.