INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz.770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów – uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 21 grudnia 2010 r., sygn. akt I SA/Po 755/10 oraz postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 kwietnia 2012 r., sygn. akt II FSK 860/11 w przedmiocie umorzenia postępowania kasacyjnego – stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej, przedstawione we wniosku z dnia 15 marca 2010 r. (data wpływu: 18 marca 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie przychodów z kapitałów pieniężnych – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 marca 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie przychodów z kapitałów pieniężnych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest towarzystwem funduszy inwestycyjnych działającym na podstawie ustawy z dnia 27 maja 2004 roku, zarządzającym funduszami inwestycyjnymi otwartymi (dalej „Fundusz lub „Fundusze). Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 roku o indywidualnych kontach emerytalnych (dalej „ustawa o IKE), umożliwia prowadzenie IKE w ramach funduszy inwestycyjnych otwartych. Część Funduszy zarządzanych przez Wnioskodawcę prowadzi IKE dla swoich klientów.

Zgodnie z dyspozycją art. 41 ust. 4 w związku z art. 41 ust .1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm. – dalej: „UPDOF”), Fundusze te obowiązane są do pobierania zryczałtowanego podatku dochodowego od wypłat dokonywanych na rzecz osób oszczędzających na IKE, prowadzonego w ramach tych Funduszy. Stosownie do art. 37 ustawy o IKE oraz statutami Funduszy, oszczędzający na IKE może złożyć zlecenie zwrotu, skutkujące wypłatą zgromadzonych na koncie środków. Zlecenie zwrotu może przybrać dwie formy: zwrotu całkowitego (tj. wycofania z IKE wszystkich środków), bądź zwrotu częściowego (wycofania części środków z IKE).

Możliwość realizacji zwrotu częściowego wprowadziła nowelizacja ustawy o IKE z dnia 6 listopada 2008 roku (Dz. U. Nr 220, poz. 1432), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2009 roku. Do dnia wejścia w życie nowelizacji możliwy był jedynie zwrot wszystkich środków zgromadzonych na IKE (zwrot całkowity).

Środki zgromadzone na IKE mogą pochodzić zarówno z wpłat wnoszonych na bieżące IKE prowadzone na rzecz oszczędzającego, jak również z wpłat dokonanych w ramach pracowniczych programów emerytalnych (dalej: PPE) oraz w ramach wcześniejszych IKE oszczędzającego, jak również wpłat na IKE lub PPE dokonywanych przez zmarłego spadkodawcę oszczędzającego – przeniesionych następnie na IKE oszczędzającego w drodze wypłaty transferowej, zdefiniowanej w art. 2 pkt 14 ustawy o IKE.

Zainteresowany nadmienił, iż zgodnie z art. 37 ust. 1a ustawy o IKE, zlecenie zwrotu częściowego nie może obejmować środków innych niż pochodzące z wpłat na IKE.

Wnioskodawca wskazał, iż zgodnie z 30a ust. 1 pkt 10 UPDOF, od dochodu uzyskanego przez oszczędzającego na IKE w przypadku realizacji zlecenia zwrotu (całkowitego) albo częściowego zwrotu, pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 19%.

Metoda obliczania dochodu, stanowiącego podstawę opodatkowania określona jest w art. 30a ust. 8 UPDOF.

Zainteresowany wskazał, iż zgodnie z ww. przepisem, w przypadku zwrotu całkowitego – dochodem jest różnica między kwotą stanowiącą wartość środków zgromadzonych na IKE, a sumą wpłat na IKE, natomiast w przypadku częściowego zwrotu – dochodem jest kwota zwrotu pomniejszona o kwotę stanowiącą iloczyn kwoty zwrotu i wskaźnika stanowiącego udział sumy wpłat na IKE do wartości środków zgromadzonych na tym koncie.

W zakresie zwrotu częściowego, metoda do wyliczenia dochodu, stanowiącego podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych zakłada zatem zastosowanie następującego wzoru:

DOCHÓD = KWOTA ZWROTU - (KWOTA ZWROTU * (SUMA WPŁAT NA IKE/ WARTOŚĆ ŚRODKÓW IKE))

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy przez „sumę wpłat na IKE”, w rozumieniu art. 30a ust. 8 UPDOF należy rozumieć wszystkie wpłaty wniesione na IKE, tzn. również wpłaty wnoszone przez oszczędzającego do innego IKE lub do PPE, oraz wpłaty na IKE oszczędzającego, dokonywane w trybie wpłaty transferowej z PPE/wcześniejszego IKE prowadzonego na rzecz oszczędzającego lub z IKE/PPE zmarłego...
2. Czy wskazana powyżej suma wpłat na IKE jest zawsze wartością stałą i niezmienną niezależnie od rodzaju zwrotu (jednorazowy/częściowy), dla którego obliczany jest należny podatek dochodowy...
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, odpowiedź na oba zadane wyżej pytania powinna być twierdząca. W opinii Zainteresowanego, poprzez „sumę wpłat na IKE” rozumieć należy wszelkie wpłaty, z których pochodzą środki zgromadzone na IKE, w tym również wpłaty dokonywane na wcześniejsze IKE lub PPE prowadzone uprzednio na rzecz oszczędzającego, jak również wpłaty transferowe z IKE lub PPE zmarłego.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje w żaden sposób sumy wpłat na IKE wskazanej w jej art. 30a ust. 8 – co w opinii Wnioskodawcy – umożliwia co najmniej dwie interpretację tego sformułowania.

Zgodnie z definicją wskazaną w art. 2 pkt 4 ustawy o IKE, przez „wpłatę rozumieć należy wpłatę środków pieniężnych dokonywaną przez oszczędzającego na IKE i przekazanie pożytków z papierów wartościowych zgromadzonych na IKE oszczędzającego”.

W myśl powyższego „wpłatą” nie jest wpłata dokonana na PPE prowadzone na rzecz oszczędzającego, ani wpłata transferowa z IKE/PPE zmarłego na bieżące IKE prowadzone na rzecz oszczędzającego.

Zdaniem Wnioskodawcy stosowanie powyższej interpretacji do zdefiniowania „sumy wpłat na IKE” nie jest jednak uprawnione.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera bowiem przepisu, który pozwalałby do zdefiniowania „sumy wpłat na IKE” stosować definicję „wpłaty” wskazaną w ustawie o IKE. Brak jest zatem podstawy prawnej do przyjęcia takiej interpretacji.

Co więcej, taka wąska interpretacja sumy „wpłat na IKE” może skutkować tym, że osoba uprawniona do środków pochodzących z IKE lub PPE zmarłego, dokonując wypłaty tych środków nie zapłaci podatku dochodowego od tych środków (zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 58 ppkt a) lub pkt 58a ppkt b) UPDOF), natomiast osoba uprawniona, która dokona wypłaty transferowej ww. środków na własne IKE, dokonując później zwrotu podatek ten zapłaci.

Przyjęcie powyższej interpretacji prowadzi zatem do sytuacji, w której te same środki podlegają, bądź nie podlegają opodatkowaniu - w zależności od decyzji osoby uprawnionej.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy, przez „sumę wpłat na IKE” rozumieć należy sumę wszystkich wpłat dokonanych na IKE przez oszczędzającego, w tym również wpłat dokonanych w ramach pracowniczych programów emerytalnych (PPE) oraz wcześniejszych IKE, z których nastąpiły wypłaty transferowe do bieżącego IKE, jak również wpłat transferowych z IKE lub PPE zmarłego.

Istotne znaczenie dla stosowania przepisu art. 30a ust. 8 UPDOF ma również stwierdzenie, czy „suma wpłat na IKE” ma jedno stałe i niezmienne znaczenie, czy też znaczenie to może ulegać zmianie, w zależności od rodzaju zwrotu (jednorazowy/częściowy), dla którego obliczany jest należny podatek dochodowy.

W ocenie Wnioskodawcy prawidłowa jest taka wykładnia art. 30 ust. 8 UPDOF, zgodnie z którą przez „sumę wpłat na IKE” należy konsekwentnie rozumieć sumę wszystkich wpłat dokonanych na IKE przez oszczędzającego, w tym również wpłaty dokonane w ramach PPE oraz wcześniejszych IKE, z których nastąpiły wypłaty transferowe do bieżącego IKE. W szczególności za bezpodstawne uznać należy pomniejszanie sumy wpłat na IKE o kwoty wcześniej dokonanych zwrotów częściowych (w przypadku obliczania wysokości podatku przy kolejnym zwrocie). Zdaniem wnioskodawcy brak jest bowiem w UPDOF podstaw do innego rozumienia „sumy wpłat na IKE” w przypadku naliczania podatku należnego przy zwrocie (całościowym), niż w przypadku naliczania podatku należnego przy zwrocie częściowym.

W opinii Wnioskodawcy przyjąć bowiem należy, że prawodawca, posługując się w UPDOF sformułowaniem „suma wpłat na IKE” posługuje się nim w sposób konsekwentny, tzn. rozumie je zawsze w taki sam sposób.

Założenie odmienne godziłoby bowiem w zasadę pewności prawa, która jest szczególnie pożądana w przypadku przepisów podatkowych.

W związku z powyższym, według Wnioskodawcy przyjąć należy, że „suma wpłat na IKE” ma jedno, stałe i niezmienne znaczenie, niezależnie od kontekstu w którym się znajduje.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działając z upoważnienia Ministra Finansów, wydał w dniu 18 czerwca 2010 r. interpretację indywidualną nr ILPB2/415-392/10-2/JK, stwierdzając, iż stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 15 marca 2010 r. jest nieprawidłowe.

Wezwanie do usunięcia naruszenia prawa wniesiono w dniu 6 lipca 2010 r. (data wpływu: 8 lipca 2010 r.).

Pismem z dnia 2 sierpnia 2010 r., nr ILPB2/415W-68/10-2/AM, stanowiącym odpowiedź na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu podtrzymał stanowisko prezentowane w wydanej interpretacji.

W dniu 6 września 2010 r. wpłynęła do tut. Organu skarga na ww. interpretację, w której wniesiono o:

1. uchylenie zaskarżonej interpretacji, oraz
2. zasądzenie kosztów postępowania wg norm przepisanych.
   
   

Wyrokiem z dnia 21 grudnia 2010 r., sygn. akt I SA/Po 755/10, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uchylił zaskarżoną interpretację i zasądził od Ministra Finansów na rzecz Skarżącego 440 zł, tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Wobec powyższego, tut. Organ wniósł do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargę kasacyjną z dnia 21 lutego 2011 r.

Następnie, w związku ze zmianą stanowiska w przedmiotowej materii, pismem z dnia 5 marca 2012 r. cofnięto wniesioną skargę kasacyjną. W konsekwencji, w następstwie wniesionego pisma procesowego postanowieniem z dnia 5 kwietnia 2012 r., sygn. akt II FSK 860/11 Naczelny Sąd Administracyjny umorzył postępowanie kasacyjne.

W uzasadnieniu wyroku Sąd I instancji stwierdził, że w niniejszej sprawie „organ podatkowy naruszył art. 14b § 1 w zw. z art. 14c § 1 zd. I i § 2 O. p. w wyniku przekroczenia w interpretacji indywidualnej dopuszczalnych granic rozpoznania sprawy wyznaczonej treścią wniosku o jej wydanie, tj. stanem faktycznym, pytaniem oraz stanowiskiem skarżącej odnośnie do zagadnienia prawnego przedstawionego w tym wniosku.” W konsekwencji w rzeczonym orzeczeniu stwierdzono, że: „w postępowaniu w przedmiocie wydania interpretacji wyłącznie podatnik (albo płatnik albo inkasent) najpierw „wyczerpująco przedstawia stan faktyczny”, a następnie, w stosunku do tak opisanego stanu faktycznego, wyraża własne stanowisko. Natomiast organ podatkowy dokonuje oceny prawnej stanowiska pytającego z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Organ ten, co należy podkreślić, w postępowaniu zmierzającym do wydania interpretacji nie jest uprawniony do ingerencji (np. poprzez uzupełnianie) w stan faktyczny zawarty we wniosku o jej udzielenie. Jego rolą jest dokonanie oceny stanowiska wnioskodawcy przez pryzmat przedstawionego stanu faktycznego jako prawidłowe albo nieprawidłowe. Ewentualne oceny prawne ze strony organu podatkowego wykraczające poza zakres stanu faktycznego, czy też wyrażone przez wnioskodawcę stanowisko w sprawie, nie mogą stanowić w tym zakresie jakiejkolwiek interpretacji, a tym samym wywoływać dla podmiotu zainteresowanego następstw prawnych związanych z uzyskaniem interpretacji, tzn. przede wszystkim określonych w art. 14m O. p. Skoro bowiem podatnik o coś nie pyta, organ podatkowy nie ma prawa tego ocenić. W powyższej perspektywie, Sąd zważył, iż w niniejszej sprawie organ w uzasadnieniu prawnym swej oceny wyszedł poza granice wyznaczone wnioskiem o interpretację.”

W dalszej części cytowanego orzeczenia Sąd podzielił również stanowisko Spółki odnośnie definicji „sumy wpłat na IKE” oraz sposobu obliczania sumy wpłat.

W świetle obowiązującego stanu prawnego – biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 21 grudnia 2010 r., sygn. akt I SA/Po 755/10 oraz postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 kwietnia 2012 r., sygn. akt II FSK 860/11, umarzającym postępowanie kasacyjne – stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.