Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.W świetle przepisów art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Według art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej; zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji; świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.W świetle powyższych uregulowań stwierdzić należy, że zarówno użytkowanie wieczyste, trwały zarząd, jak i najem nieruchomości są w rozumieniu ustawy o podatku VAT usługami, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy.

Zasady gosopodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa oraz własność jednostek samorządu terytorialnego regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) oraz przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity Dz. U. z 2004r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.).

Uregulowania kodeksu cywilnego (art. 232 i następne) oraz ustawy o gospodarce nieruchomościami (między innymi art. 11, art. 13, art. 23, art. 27, art. 29, art. 71), mające zastosowanie do oddania nieruchomości w użytkowanie wieczyste, wskazują na cywilnoprawny charakter zarówno czynności oddania nieruchomości w użytkowanie wieczyste (umowa cywilnoprawna) jak i opłat pobieranych przez właściwy organ z tego tytułu. Potwierdzają to przepisy art. 77 i następne ustawy o gospodarce nieruchomościami, a dotyczące procedury aktualizowania wysokości opłaty rocznej.

W sprawie niniejszej podmiotem uprawnionym, na gruncie przepisów ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami, do oddania nieruchomości w użytkowanie wieczyste oraz do pobierania z tego tytułu opłat jest starosta wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Według art. 15 ust. 2 ustawy działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Jednak według ustępu 6 tego artykułu nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Przepis art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług wyłącza z kategorii podatników określone podmioty w określonych sytuacjach. Wyłączenie to ma charakter podmiotowo-przedmiotowy i dotyczy tylko organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy (charakter podmiotowy) i to wyłącznie w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane (charakter przedmiotowy). Aby więc skorzystać z powyższego wyłączenia organ władzy publicznej oraz urząd obsługujący taki organ musi działać w takim właśnie charakterze. Wykonywanie czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych nie powoduje jednak, że organ władzy publicznej oraz urząd go obsługujący zostają wyłączone z kategorii podatników podatku od towarów i usług. Nawet więc, jeżeli podmiot, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, działa jako organ lub urząd i realizuje przy tym zadania nałożone odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których został powołany, lecz działanie takie przyjmuje formę umowy cywilnoprawnej to na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług jest on podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.

Zgodnie natomiast z par. 8 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004r. nr 97, poz. 970 z późn. zm.) zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym (tekst jednolity Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1592 z późn. zm.) powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie gospodarki nieruchomościami. Pytanie podatnika dotyczy nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa, a więc należących do zasobu nieruchomości Skarbu Państwa, a nie zgodnie z art. 25a ustawy o gospodarce nieruchomościami do powiatowego zasobu nieruchomości.

Błędnie powołuje się również strona na przepis par. 8 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia wykonawczego, jako na podstawę skorzystania ze zwolnienia podmiotowego w niniejszej sprawie. Przepis ten, dotyczący czynności, stanowi bowiem, że zwalnia się od podatku zbycie prawa wieczystego użytkowania gruntu, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli, jeżeli budynki te lub budowle albo ich części są zwolnione od podatku lub opodatkowane stawką podatku w wysokości 0%. Stan faktyczny i prawny opisany przez podatnika we wniosku dotyczy oddania nieruchomości w użytkowanie wieczyste, trwały zarząd, ewentualnie najem, a nie dostawy budynków wraz z prawem użytkowania wieczystego.

W świetle przytoczonych regulacji oraz biorąc pod uwagę stan faktyczny opisany przez podatnika stwierdzić należy, że w sprawie niniejszej, odnośnie opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego, nie może znaleźć zastosowanie wyłączenie, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług z uwagi na cywilnoprawną formę działań starosty, jako organu reprezentującego Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami.Zastosowania nie znajdzie również przepis par. 8 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia wykonawczego do ustawy, jako że dotyczy zupełnie innego stanu prawnego i faktycznego niż opisany przez podatnika.

Z tych też względów uznać należy, że opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego, jak również najmu nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa podlegają podatkowi od towarów i usług i są opodatkowane podstawową, 22% stawką tego podatku. Wyjątek od tej zasady zawarty został w par. 8 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym zwalnia się od podatku oddawanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowych przeznaczonych na cele rolnicze

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 ustawy. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrotem jest także otrzymana dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana z dostawą lub świadczeniem usług.

Stwierdzić należy, że przepisy art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług, w zakresie uznania za podatnika VAT organów władzy publicznej, realizują co do zasady przepisy art. 4 ust. 5 Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EEC). Stąd też stanowisko powyższe zgodne jest z uregulowaniami zawartymi w art. 4 ust. 5 VI Dyrektywy.

Kwestią wymagającą odrębnego rozpatrzenia w niniejszej sprawie jest zagadnienie opodatkowania opłat rocznych z tytułu oddania nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa w trwały zarząd.Instytucja ta regulowana jest między innymi przepisami art. 43 ust. 1, 5, art. 44, art. 45 ust. 1, 2 i 3, art. 46 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Trwały zarząd jest formą prawną władania nieruchomością przez jednostkę organizacyjną. Trwały zarząd na rzecz jednostki organizacyjnej ustanawia właściwy organ, w drodze decyzji, z zastrzeżeniem art. 60 ustawy. Trwały zarząd wygasa z upływem okresu, na który został ustanowiony, albo na skutek wydania decyzji właściwego organu o jego wygaśnięciu.

Z uwagi na fakt, że zarówno w odniesieniu do czynności oddania nieruchomości w trwały zarząd, wygaśnięcia trwałego zarządu, jak i w kwestii pobieranych opłat rocznych z tego tytułu (art. 82 i następne ustawy o gospodarce nieruchomościami), działania organu przybierają władczą postać decyzji administracyjnej uznać należy, że w tym zakresie starosta, zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług, nie jest podatnikiem podatku VAT, a opłaty pobierane z tego tytułu nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.Ze względów już wskazanych nie znajdzie tu zastosowania par. 8 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia wykonawczego do ustawy o podatku od towarów i usług lecz przepis art. 15 ust. 6 ustawy.

Biorąc pod uwagę powyższe regulacje prawne oraz stan faktyczny przedstawiony przez podatnika tutejszy organ podatkowy stwierdza, iż opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego oraz najmu nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach wskazanych powyżej, natomiast opłaty roczne z tytułu oddania takich nieruchomości w trwały zarząd podatkowi temu nie podlegają.