Z przedstawionego w piśmie stanu faktycznego wynika, że oszczędzał Pan w kasie mieszkaniowej, z celem wydatkowania zgromadzonych oszczędności na budowę domu jednorodzinnego.

Część powierzchni domu, nie przekraczającą 30% powierzchni całkowitej budynku zamierza Pan wykorzystać na działalność usługową.

Pana zdaniem wydatkowanie całości zgromadzonych oszczędności na budowę domu jednorodzinnego z częścią usługową, spełni warunek określony w umowie zawartej z kasą mieszkaniową (tzn. oszczędności zostaną wykorzystane na cele mieszkaniowe) i nie spowoduje utraty prawa do ulgi z tytułu oszczędzania w kasie mieszkaniowej.

Zgodnie z art. 27a ust. 13 pkt 4) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zmianami) w brzmieniu obowiązującym w 2001 r. w związku z art. 6 ustawy z dnia 21.11.2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 134, poz. 1509) jeżeli podatnik skorzystał z odliczeń od dochodu lub podatku z tytułu wydatków poniesionych na cele określone w ust. 1 pkt 1 i 2, a następnie wycofał oszczędności z kasy mieszkaniowej, z wyjątkiem gdy wycofana kwota po określonym w umowie o kredyt kontraktowy okresie systematycznego oszczędzania została wydatkowana zgodnie z celami systematycznego oszczędzania na rachunku prowadzonym przez tę kasę - do dochodu lub podatku należnego za rok, w którym zaistniały te okoliczności, dolicza się odpowiednio kwoty poprzednio odliczone z tych tytułów.

Cele systematycznego oszczędzania określone zostały w ustawie z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (t. j. Dz. U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1070 ze zmianami).

Stosownie do art. 8 ust. 2 w/w ustawy celami mieszkaniowymi są służące zaspokojeniu własnych potrzeb:
- nabycie, budowa, przebudowa, rozbudowa lub nadbudowa domu albo lokalu mieszkalnego, stanowiącego odrębną nieruchomość,
- uzyskanie spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej albo prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego,
- remont domu lub lokalu, o którym mowa wyżej - z wyjątkiem bieżącej konserwacji i odnowienia mieszkania,
- spłaty kredytu bankowego zaciągniętego na cele wymienione w pkt 1-3,
- nabycie działki budowlanej pod budowę domu jednorodzinnego lub budynku mieszkalnego, w którym jest lub ma być położony lokal mieszkalny kredytobiorcy.

W przedmiotowej sprawie występuje szczególna sytuacja, wynikająca z faktu, że omawiany budynek jest budynkiem, który w części pozostaje budynkiem mieszkalnym, a w części wykorzystywany będzie w działalności gospodarczej. W sytuacji, gdy podatnik buduje budynek mieszkalny z częścią użytkową, to uwzględniając, że ulga przysługuje jedynie z tytułu wydatków na budowę części mieszkalnej budynku powinien prowadzić szczegółową dokumentację odrębną dla części mieszkalnej, z której wynikałaby wysokość wydatków poniesionych na te części. Przy zakupie podstawowych materiałów budowlanych (cegła, piasek, cement, stal i itp.) należy dokonać stosownego wydzielenia wydatków. W tym celu wskazane jest ustalenie wskaźnika udziału powierzchni części użytkowej do powierzchni ogółem (wyrok NSA z 21.08.1996 r., sygn. akt III S.A. 646/96).

Bez znaczenia pozostaje fakt, iż stosownie do przepisu art. 3 pkt 2a) ustawy z dnia 7.07.1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r., Nr 207, poz. 2016 ze zmianami) pod pojęciem budynku mieszkalnego jednorodzinnego - należy rozumieć budynek wolno stojący albo budynek w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej, służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych stanowiący konstrukcyjnie samodzielną całość, w którym dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego o powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30% powierzchni całkowitej budynku.

W przedstawionym przez Pana stanie faktycznym zakwalifikowanie całości wydatków na budowę budynku jednorodzinnego z częścią usługową do wydatków na cele mieszkaniowe jest nieprawidłowe.

Należy jednak zauważyć, iż wydatkowanie zgromadzonych oszczędności na część mieszkalną budynku nie spowoduje utraty prawa do ulgi z tytułu systematycznego oszczędzania w kasie mieszkaniowej.
Utrata prawa do ulgi, o której mowa w art. 27a ust. 13 pkt 4 i 5 ustawy o podatku dochodowym następuje jedynie w odniesieniu do tej części uprzednio dokonanych odliczeń, które odpowiadają kwocie oszczędności niewydatkowanych zgodnie z celami systematycznego oszczędzania w roku ich wycofania, tj. w Pana przypadku na budowę usługowej części budynku jednorodzinnego.

Jednocześnie Naczelnik Urzędu Skarbowego w Końskich przypomina, że w przypadku ustalania wartości początkowej środka trwałego w sytuacji wytworzenia go we własnym zakresie - wartością początkową jest koszt wytworzenia, za który uważa się wartość, w cenie nabycia, zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za pracę wraz z pochodnymi i inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych. Do kosztów wytworzenia nie zalicza się wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyjątkiem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania (art. 22g ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Na wartość początkową środka trwałego - poza przyjętymi proporcjonalnie nakładami na wytworzenie wspólnych elementów konstrukcyjnych budynku - składać się będą zatem wydatki na materiały i usługi, które posłużą w późniejszym okresie do wykończenia wyłącznie części budynku przeznaczonej na działalność gospodarczą. W celu prawidłowego określenia wartości początkowej obu części budynku, powinna być prowadzona szczegółowa dokumentacja. Prawidłowego dokumentowania wymagają zarówno nakłady dotyczące elementów wspólnych, jak i nakłady ponoszone na część mieszkalną i na część przeznaczoną na działalność gospodarczą.