Na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) Drugi Urząd Skarbowy w Tarnowie w odpowiedzi na pismo z dnia 17.07.2003 r. w sprawie interpretacji przepisów prawa podatkowego, wyjaśnia :

Zakłady pracy chronionej na podstawie art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. Nr 123, poz. 776 ze zm. ) są obowiązane tworzyć zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych i są jego dysponentami. Zgodnie z brzmieniem art. 33 ust.2 ww. ustawy obowiązującym od 1 lutego 2003 roku zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych tworzy się w szczególności:
1). ze środków, o których mowa w art. 26a ust. 5 pkt 2 oraz w art. 31 ust. 3 pkt l lit.b) i pkt 2 ,
2). z części zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, zgodnie z odrębnymi przepisami,
3). z wpływów z zapisów i darowizn,
4). z odsetek od środków zgromadzonych na rachunku funduszu rehabilitacji,
5). ze środków pochodzących ze sprzedaży środków trwałych zakupionych ze środków funduszu, w części niezamortyzowanej.

Do 31 stycznia 2003 r. dochodami funduszu rehabilitacji były również dotacje i subwencje.Zgodnie z postanowieniami § 2 pkt 3 lit.a) Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 31 grudnia 1998 r. w sprawie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 1999 r. Nr 3, poz. 22) środki zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych są między innymi przeznaczane na zakup, modernizację oraz dostosowanie maszyn i urządzeń do indywidualnych potrzeb wynikających z psychofizycznych możliwości osób niepełnosprawnych.

Podstawową normą prawną zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych jest zapis art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), zgodnie z którym kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłączne zgodnie z przepisami art. 16a - 16m, z uwzględnieniem art. 16.

Stosownie do art. 16 ust. 1 pkt. 48 ww. ustawy o podatku dochodowym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia środków trwałych dokonywanych, według zasad określonych w art. 16a-16m, od tej części ich wartości, która odpowiada poniesionym wydatkom na nabycie lub wytworzenie tych środków we własnym zakresie, odliczonym od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym albo zwróconych podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

W sytuacji gdy ZFRON nie jest utworzony z dotacji czy subwencji, to środki tego zakładowego funduszu traktuje się jak własne środki zakładu pracy chronionej, a sfinansowanie nimi zakupu czy modernizacji środka trwałego nie jest uważne w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym za zwrot wydatków, ani też wydatkowana kwota nie podlega odliczeniu od podstawy opodatkowania. Dlatego też w takiej sytuacji nie ma zastosowania cyt. przepis art. 16 ust. 1 pkt 48, a dokonywane odpisy amortyzacyjne od sfinansowanych z tego źródła środków trwałych są kosztem uzyskania przychodów dla celów podatkowych.

Inaczej będzie traktowane, w świetle przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych, sfinansowanie ze środków ZFRON nakładów na zakup i modernizację środków trwałych, jeżeli dochód funduszu zakładowego pochodzi w części z dotacji np. z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Wówczas zastosowanie będzie miał art. 16 ust. 1 pkt 48 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tzn. nie będzie uważana za koszt uzyskania przychodu amortyzacja naliczona od tej części wartości środka trwałego, w jakiej nakłady na jego nabycie (wytworzenie) zostały sfinansowane z dotacji lub subwencji.

W myśl art. 12 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy o podatku dochodowym przychodami są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.Do przychodów zalicza się również dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów albo zwrot wydatków.

Stosownie do przepisu art. 17 ust. 1 pkt 21 ww. ustawy o podatku dochodowym wolne od podatku są dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia, z zastrzeżeniem pkt 14 i 14a, otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków związanych z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych od których dokonuje się odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 16 a-16 m.

Natomiast środki uzyskane przez zakład pracy chronionej ze zwolnień zgromadzone na zakładowym funduszu rehabilitacji są środkami własnymi tych zakładów. Równowartość środków własnych pochodzących z ulg podatkowych wydatkowanych na nabycie lub wytworzenie środków trwałych nie stanowi przychodu dla celów podatkowych.