Stan faktyczny

Z pism płatnika wynika, iż zgodnie z wyrokami sądowymi, jest on zobowiązany do płacenia osobom poszkodowanym przez funkcjonariuszy byłej Milicji Obywatelskiej a obecnie Policji odszkodowań lub rent odszkodowawczych. Płatnik wskazuje, iż przedmiotowe świadczenia wypłacane są bezpośrednio poszkodowanym bądź członkom rodziny po zmarłym /w przypadku śmierci poszkodowanych/.
Płatnik zaznacza, że w przypadku pierwszej grupy otrzymujących świadczenia odszkodowawcze zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b i 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie naliczają Państwo podatku. Płatnik ma również przypadek zasądzonej renty odszkodowawczej po zabitym członku rodziny, tj. renty z tytułu śmierci męża zasądzonej żonie /będącej obywatelką Polski/. Płatnik wskazuje, iż świadczenie to było wypłacane bez naliczania podatku, gdyż traktował je jako szeroko rozumiane "inne odszkodowania" zasądzone przez sąd. Pytanie płatnika dotyczy kwestii:
- czy świadczenie wyżej wymienione wypłacane w bieżącym roku podatkowym nie powinno być opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych ?

Stanowisko płatnika

Zdaniem płatnika świadczenie, o którym mowa w zapytaniu rozumiane jako szeroko pojęte "inne odszkodowania" zasądzone przez sąd winny korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Ocena prawna stanowiska pytającego z przytoczeniem przepisów prawa

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych(Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym w 2005 roku, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52 i 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Zatem wszelkie dochody podatnika nie wymienione enumeratywnie w katalogu zwolnień przedmiotowych podlegają opodatkowaniu.

Jak stanowi art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy wolne od podatku dochodowego są odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:
a) otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
b) dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Z dołączonych do wniosku dokumentów wynika, iż w stanie faktycznym będącym przedmiotem zapytania mamy do czynienia ze świadczeniem wynikającym z art. 446 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r., Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), tj. rentą z tytułu śmierci męża wypłacaną jego żonie. Jak stanowi ten przepis osoba, względem której ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny, może żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody renty obliczonej stosownie do potrzeb poszkodowanego oraz do możliwości zarobkowychi majątkowych zmarłego przez czas prawdopodobnego trwania obowiązku alimentacyjnego. Takiej samej renty mogą żądać inne osoby bliskie, którym zmarły dobrowolnie i stale dostarczał środków utrzymania, jeżeli z okoliczności wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego.

Przepisy kodeksu cywilnego w uregulowaniach dotyczących odpowiedzialności odszkodowawczejuwzględniają sytuacje szkody na osobie obejmującej między innymi uszczerbek wynikającyz pozbawienia życia człowieka. Uszczerbek ten może przybrać zarówno postać szkody majątkoweji niemajątkowej /krzywdy/. Naprawieniu majątkowej szkody na osobie w przypadku śmierci człowieka służy między innymi renta określona w art. 446 § 2 kodeksu cywilnego.

Nie ulega więc wątpliwości, że roszczenie o rentę z art. 446 § 2 kodeksu cywilnego ma charakter odszkodowawczy /zmierzający do naprawienia szkody majątkowej na osobie/. Tym samym przedmiotowemu świadczeniu nie należy przypisywać charakteru alimentacyjnego.

Mając powyższe na uwadze w sprawie będącej przedmiotem zapytania, świadczenie w postaci renty odszkodowawczej z tytułu śmierci męża przysługujące jego żonie na podstawie art. 446 § 2 kodeksu cywilnego, a zasądzone na jej rzecz na mocy wyroku sądowego określającego jego wysokość wypłacane w bieżącym roku podatkowym - korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.