Działając na podstawie art. 14b § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.- Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz.926 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Opolu zmienia treść udzielonej przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w Brzegu informacji o zakresie stosowaniaprawa podatkowego, z dnia 26 października 2004 r. o nr PP/443/lN%126/AI{/04, dotyczącej opodatkowania podatkiem od towarów i usług działalności gospodarczej, tj. lombardu oraz możliwości wyboru zwolnienia podmiotowego w podatku VAT dla w/w usług.

Pan Z. zajmuje się pożyczaniem pieniędzy pod zastaw oraz sprzedażą nieodebranych zastawów. Według Podatnika odsetki z tytułu udzielonych przez niego pożyczek nie powinny podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, natomiast sprzedaż przedmiotów nieodebranych przez właścicieli może być opodatkowana wg. szczególnej procedury zawartej w art. 120 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz .U. Nr 54, poz.535 ze zm.). Pan O. jest również zdania, że nie ma on obowiązku ewidencjonowania obrotu oraz kwot podatku należnego przy zastosowaniu kasy fiskalnej, ponieważ świadczy usługi finansowe, ustawowo zwolnione z powyższego obowiązku.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Brzegu, udzielając przedmiotowej interpretacji, stanął na następującym stanowisku:

Ze względu na specyfikę działalności uzyskany przychód należy rozdzielić na dwie podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Uzyskana prowizja jest podstawą opodatkowania, gdy pożyczkobiorca zwraca wraz z oprocentowaniem udzieloną mu pożyczkę i odbiera przedmiot zastawu. Jest to działalność finansowa podlegająca opodatkowaniu stawką podstawową wynoszącą 22%. W przypadku gdy następuje sprzedaż zastawionego i nieodebranego towaru, podstawą opodatkowania usługi, traktowanej jako działalność handlowa, jest cena sprzedaży towaru, tj. całość świadczenia od nabywcy - cena, jaką ustalono dla sprzedawanego towaru, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Przedmiotowa sprzedaż podlega więc opodatkowaniu na zasadach ogólnych i nie mają do niej zastosowania uregulowania, dotyczące m.in. dostawy towarów używanych, zawarte w art. 120 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz.535 ze zm.). W myśl bowiem wspomnianego przepisu u podatników wykonujących czynności polegające na dostawie towarów używanych podstawą opodatkowania jest marża stanowiąca różnicę między kwotą, którą ma zapłacić nabywca towaru, a kwotą nabycia, pomniejszoną o kwotę podatku. Opodatkowanie marży dotyczy jednak podatników, którzy nabywają towary używane celem ich dalszej odsprzedaży, celem natomiast działalności lombardowej jest udzielanie pożyczek pod zastaw pełniący funkcję zabezpieczającą spłatę udzielonej pożyczki. W momencie przeniesienia własności przedmiotu zastawu nie można mówić o nabyciu towaru dla celów prowadzonej działalności w rozumieniu art. 120 ww. ustawy.

Powołując się ponadto na art. 113 ust. 9 ustawy o VAT, który mówi, że podatnik rozpoczynający wykonywanie czynności określonych w art. 5 w trakcie roku podatkowego jest zwolniony od podatku, jeżeli przewidywana przez podatnika wartość sprzedaży nie przekroczy, wproporcji do okresu prowadzonej sprzedaży, kwoty określonej w ust. 1 (10000 euro), organ podatkowy 1 instancji stwierdził, że przy ustalaniu momentu przekroczenia kwoty uprawniającej do korzystania ze zwolnienia od podatku od towarów i usług Pan Z. powinien wziąć pod uwagę wielkość otrzymanej prowizji, a także wartość sprzedanych towarów i usług.

W przypadku podatników, o których mowa w art. 30 (prowadzących przedsiębiorstwa maklerskie, zarządzających funduszami inwestycyjnymi, agentów, zleceniobiorców oraz innych osób świadczących usługi o podobnym charakterze) przez wartość sprzedaży określonej w ust. 1 rozumie się 30-krotność kwoty prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za usługi.

Zgodnie z art. 111 ww. ustawy podatnik ma również obowiązek prowadzić ewidencję obrotu oraz kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących, jeżeli dokonuje on sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub na rzecz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w formie gospodarstw rolnych.

Z obowiązku ewidencjonowania zwalnia się na podstawie § 4 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. Nr 35, poz. 293), do dnia przekroczenia w roku 2003 lub 2004 kwoty obrotów w wysokości 20000 zł z ww. działalności gospodarczej. W myśl § 3 ust. 1 pkt. 3 ww. rozporządzenia z ewidencjonowania zwalnia się również podatników, u których kwota obrotu ww. działalności nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 40000 zł. Zwolnienie to traci moc po upływie dwóch miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło w ciągu roku podatkowego przekroczone kwoty obrotów w wysokości 40000 zł - § 3 ust. 1 pkt 7 cytowanego rozporządzenia.

Tak więc kwotą uprawniającą Pana Z. do korzystania ze zwolnienia z ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej była w 2003 r. kwota 20000 zł, a w 2004 r. – 40000 zł. Obrotem w działalności podatnika jest suma wartości sprzedanych towarów oraz suma kwot prowizji.

Po przeanalizowaniu przedmiotowej informacji oraz obowiązującego stanu prawnego, Dyrektor Izby Skarbowej w Opolu potwierdza stanowisko organu podatkowego pierwszej instancji, co do momentu utraty zwolnienia podmiotowego z podatku od towarów i usług, a także co do obowiązku ewidencjonowania obrotu: kwot podatku należnego przy zastosowaniu kasy rejestrującej, natomiast odnośnie możliwości zastosowania procedury szczególnej zawartej w art. 120 ustawy o VAT, w przypadku świadczenia usług lombardowych, wyjaśnia co następuje:

Zgodnie z art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz.535 ze zm.), dla potrzeb procedury szczególnej w zakresie m.in. towarów używanych przez towary używane rozumie się - ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż wymienione w pkt. 1-3 oraz inne niż metale szlachetne lub kamienie szlachetne. Natomiast zgodnie z art. 120 ust. 4 ustawy o VA"T w przypadku podatnika wykonującego czynności polegające na dostawie m.in. towarów używanych nabytych uprzednio przez tego podatnika dla celów prowadzonej działalności lub importowanych w celu odprzedaży, podstawą opodatkowania podatkiem jest marża stanowiąca różnicę między całkowitą kwotą, którą ma zapłacić nabywca towaru, a kwotą nabycia, pomniejszoną o kwotę podatku. Zasada ta odnosi się, stosownie do art. 120 ust. 10 ustawy o podatku od towarów i usług, do dostawy ww. towarów, które podatnik nabył od:
a) osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, niebędącej podatnikiem, o którym mowa w art. l 5 ustawy,
b) podatniików, o których mowa w art.15, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na podstawie art.43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113,
c) podatników, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana podatkiem zgodnie z ust.4.

Zatem po spełnieniu warunków określonych wyżej podatnik może zastosować przy sprzedaży towarów używanych opodatkowanie marży i w oparciu o ust. 19 art. 120 nie stosuje się do tych towarów obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego. Regułą jest, że do lombardu wstawiane są towary nienowe, a więc takie, które mogą być objęte zasadą wynikającą z art. 120 ustawy o VAT.

Podsumowując, w oparciu o powyższe zapisy przy świadczeniu usług lombardowych podatnik może stosować albo opodatkowanie marży (ze stawką wynoszącą 22%) bez prawa do odliczenia podatku naliczonego, albo zasady ogólne opodatkowania dostawy i odliczeń podatku naliczonego.