STAN FAKTYCZNY. W dniu 01.03.2005r. na podstawie umowy sprzedaży sporządzonej w formie aktu notarialnego za Repertorium A Nr 1136/2005 w Kancelarii Notarialnej notariusza ....... w .......... nabył Pan udział wynoszący 45/100 w niezabudowanej nieruchomości położonej w B. przy ul............... , oznaczonej numerem geodezyjnym 188/77. Z pisma Pana wynika, iż zamierza Pan sprzedać sąsiadowi po cenie nabycia część zakupionej działki, tj. pas o szerokości 3 m.

Na tle powyższego stanu faktycznego postawił Pan pytanie, czy w przypadku sprzedaży części w/w działki i przy ewentualnym zwiększeniu wartości sprzedanej części działki przez Urząd do celów PCC zostanie jednocześnie zwiększona kwota do wydatkowania na cele określone w art. 21 ust. 1 pkt 32 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

STANOWISKO PODATNIKA. Pana zdaniem zwiększenie wartości sprzedanej nieruchomości nie spowoduje konieczności wydatkowania wyższej kwoty na cele, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 32 w/w ustawy, ponieważ w przepisie tym jest mowa o kwocie przychodu uzyskanego.

OCENA PRAWNA STANOWISKA PYTAJACEGO Z PRZYTOCZENIEM PRZEPISOW PRAWA. W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. "a" ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, stanowi źródło przychodów określone w w/w przepisie.

Stosownie do przepisu art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej. Wartość rynkową określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.

Zgodnie z art. 19 ust. 4 w/w ustawy, jeżeli wartość wyrażona w cenie określonej w umowie odpłatnego zbycia znacznie odbiega od wartości rynkowej nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej wezwie strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej. W razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania zmiany wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej określi wartość z uwzględnieniem opinii biegłego lub biegłych. Jeżeli wartość ustalona w ten sposób odbiega co najmniej o 33% od wartości wyrażonej w cenie, koszty opinii biegłego lub biegłych ponosi zbywający.

Ustawodawca posłużył się w art. 19 ust. 4 zwrotem nieokreślonym "cena znacznie odbiegająca od wartości rynkowej bez uzasadnionej przyczyny". Tego rodzaju sformułowanie daje organowi podatkowemu możliwość uwzględnienia różnych indywidualnych sytuacji, w których jest uzasadnione zastosowanie ceny innej niż rynkowa. Organ podatkowy wzywa strony umowy do zmiany podanej wartości lub do wskazania przyczyny uzasadniającej zastosowanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej.

Urząd skarbowy jest uprawniony do ustalenia wartości rynkowej rzeczy lub prawa majątkowego z uwzględnieniem opinii biegłych dopiero wówczas, gdy strony umowy sprzedaży nieruchomości nie wskażą przyczyn, które uzasadniają podanie w umowie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej. Zatem powołanie przez organ biegłego w sprawie następuje dopiero po wyczerpaniu środków określonych w art. 19 ust. 3 ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych. Strony umowy sprzedaży winny mieć możliwość pełnego i swobodnego przedstawienia okoliczności związanych z zawartą transakcją i ustaleniem ceny sprzedaży w wysokości znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, a obowiązkiem organu podatkowego jest ocenić, czy okoliczności te zasługują na uwzględnienie przy rozstrzyganiu sprawy (wyrok NSA z dnia 11.02.1998r. I SA/Gd 1562/96). Podwyższenie wartości przedmiotu sprzedaży nieruchomości lub prawa majątkowego dla potrzeb podatku od czynności cywilnoprawnych, w szczególności gdy nie towarzyszyło temu wydanie decyzji i gdy w aktach brak danych, w oparciu, o które organ podatkowy wartość tę podwyższył, nie stanowi podstawy do podobnego orzekania w analogicznych wypadkach w zakresie podatku dochodowego (wyrok NSA z dnia 03.04.1996r., SA/Łd 1346/95).

Jeżeli w trakcie przeprowadzonego postępowania podatkowego w zakresie zryczałtowanego podatku dochodowego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości przedstawi Pan wszystkie okoliczności związane z zawartą transakcją i ustaleniem ceny sprzedaży w wysokości znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, wówczas organ podatkowy, pomimo, iż w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych nastąpiło zwiększenie wartości przychodu ze sprzedanej przez Pana części działki, może w zakresie zryczałtowanego podatku dochodowego z tytułu sprzedaży nieruchomości, odstąpić od podwyższenia kwoty uzyskanego przez Pana przychodu i przyjąć cenę podaną w umowie sprzedaży jako tą kwotę, którą powinien Pan wydatkować na cele określone w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. "a" i "e" ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast jeżeli w wyniku przeprowadzonego postępowania podatkowego w zakresie zryczałtowanego podatku dochodowego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości przedstawione przez Pana argumenty dotyczące przyjęcia ceny określonej w umowie sprzedaży w wysokości znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, w ocenie organu podatkowego, nie będą zasługiwały na uwzględnienie i tym samym nie zostaną zaakceptowane motywy, którymi kierował się Pan i sąsiad, zawierając umowę i przyjmując taką a nie inną cenę sprzedaży, wówczas zwiększenie wartości przychodu ze sprzedaży nieruchomości w sposób określony w art. 19 ust. 1 i ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, spowoduje także wydatkowanie wyższej kwoty na cele określone w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. "a" i "e" ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Białymstoku orzekł jak na wstępie.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym i wiąże organy podatkowe do czasu zmiany przepisów.