P O S T A N O W I E N I E

Działając na podstawie art. 14 a § 1, § 3 i § 4, art. 14 b § 1 i § 2 oraz art. 216 ustawy z dnia 29.08.1997r. - Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz.60), w odpowiedzi na wniosek z dnia 15.01.2005r. (tut. organ podatkowy otrzymał dnia 19.01.2005r.) w sprawie wiążącej interpretacji przepisów prawa podatkowego, zawierający pytanie: jak należy postąpić, aby z punktu widzenia przepisów podatkowych, móc dalej prowadzić wspólnie działalność gospodarczą w oparciu o jedno “zaplecze” materialno- techniczne, w przypadku zmiany wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, na podstawie którego małżonkowie prowadzą działalność gospodarczą, z jednego na dwa odrębne, Naczelnik Urzędu Skarbowego w Sulęcinie – w zakresie podatku od towarów i usług odmawia uznania za zasadne stanowiska wnioskodawcy stwierdzającego, iż małżonkowie powinni zawiązać spółkę cywilną, lecz nie powinno się na nich nakładać obowiązku sporządzenia remanentu.

U Z A S A D N I E N I E

Pismem z dnia 15.01.2005r (data wpływu 19.01.2005r) Państwo (...) reprezentowani przez pełnomocnika (...) wystąpili o wydanie wiążącej interpretacji przepisów prawa podatkowego przedstawiając następujący stan faktyczny:

Pani (...) wraz z mężem (...) od 2001r jako jeden przedsiębiorca prowadzili działalność gospodarczą na podstawie jednego wpisu do ewidencji działalności gospodarczej wydanego przez Burmistrza w Sulęcinie. W dniu 12.02.2004r z urzędu dokonano zmiany tego wpisu w ten sposób, że pod dotychczasowym numerem pozostała żona, natomiast mąż uzyskał nowy wpis. W miejsce jednego przedsiębiorcy powstało więc dwóch. Do tej pory płatnikiem podatku VAT była Pani (...).

Na tle powyższego stanu faktycznego wnioskodawca żąda wskazania w jaki sposób powinni postąpić małżonkowie, aby z punktu widzenia przepisów podatkowych, mogli dalej prowadzić wspólnie działalność gospodarczą w oparciu o jedno “zaplecze” materialno-techniczne (towar, samochód, kasy fiskalne), a nie jako dwaj różni przedsiębiorcy.

Analizując przedstawiony stan faktyczny oraz stanowisko wnioskodawcy stwierdzić należy, iż przedmiotowy wniosek zawiera żądanie udzielenia wiążącej interpretacji przepisów prawa podatkowego z zakresu opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych oraz podatkiem od towarów i usług. Niniejsze postanowienie zawiera interpretację w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Kwestie dotyczące interpretacji przepisów podatku dochodowego od osób fizycznych na tle przedmiotowego stanu faktycznego zostaną załatwione odrębnym postanowieniem.

W związku z powyższym Naczelnik Urzędu Skarbowego w Sulęcinie, odnosząc się do przedstawionego stanu faktycznego w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego oraz do stanowiska wnioskodawcy, stwierdza co następuje:

Na podstawie art.14a ust.1 i 2 ustawy Ordynacja podatkowa stosownie do swojej właściwości naczelnik urzędu skarbowego, na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta ma obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym. Wniosek, o którym mowa w §1, składa się do właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Składając wniosek, podatnik, płatnik lub inkasent jest obowiązany do wyczerpującego przedstawienia stanu faktycznego oraz własnego stanowiska w sprawie. Przedmiotowy wniosek uznać należy za spełniający powyższe przesłanki, gdyż zawiera przedstawienie stanu faktycznego i własne stanowisko w sprawie.

Odnosząc się do przedstawionego we wniosku zapytania stwierdzić należy, iż żadna norma prawa podatkowego nie nakazuje określonego zachowania w opisanym stanie faktycznym. Stąd wniosek, że małżonkowie powinni zawiązać spółkę cywilną, należy uznać z punktu widzenia przepisów prawa podatkowego za nieprawidłowy.

W przepisach prawa podatkowego brak jest również normy, która by odnosiła się do negatywnych skutków opisanej zmiany – stąd stwierdzenie, iż ”wydaje się nam, iż nie powinni oni ponosić negatywnych skutków takiej zmiany” nie znajduje odzwierciedlenia w przepisach prawa.

Po zmianie wpisu każdy z małżonków ma status odrębnego przedsiębiorcy i w przypadku braku pomiędzy małżonkami umowy o wspólne prowadzenie działalności gospodarczej w formie organizacyjnej przewidzianej przepisami prawa cywilnego lub kodeksu spółek handlowych (spółka cywilna, spółka jawna) – każdy z małżonków prowadzi odrębną pozarolniczą działalność gospodarczą. Jeżeli natomiast chodzi o zakres opodatkowania podatkiem VAT, to zgodnie z ustawą z dnia 11.03.2004r o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004r nr 54, poz. 535 ze zm.) - zwanej dalej “ustawą o VAT” - status prawnopodatkowy małżonków określany jest w zależności od przyjętej przez nich formy prowadzenia wspólnej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art.15 ust.1 ustawy o VAT podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust.2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Z powyższego wynika, iż podatnikiem od towarów i usług może być:
a) osoba prawna;
b) jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej (do których zalicza się m. in. spółki cywilne i spółki jawne);
c) osoba fizyczna wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą.

Zatem w przypadku podatku VAT nie mogą być podatnikiem małżonkowie wspólnie wykonujący działalność gospodarczą. Z przytoczonych wyżej przepisów wynika, iż podatnikiem VAT jest albo osoba fizyczna (w tym przypadku byłby to każdy z małżonków osobno), albo osoba prawna (np. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna), albo też jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej (np. spółka cywilna, spółka jawna).

Odnosząc się do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego i stanowiska - jeżeli małżonkowie zawrą umowę spółki cywilnej, to podatnikiem podatku VAT będzie ta spółka, która po złożeniu dokumentów rejestracyjnych uzyska odrębny NIP. W takiej sytuacji dla małżonka zarejestrowanego dotychczas jako podatnik VAT nastąpi formalna likwidacja dotychczasowej działalności (prowadzonej w rozumieniu przepisów o VAT przez osobę fizyczną). Zgodnie z art.14 ust.1 ustawy o VAT – w przypadku zaprzestania przez podatnika, o którym mowa w art.15 będącego osobą fizyczną wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. W takiej sytuacji podatnicy, zgodnie z art.14 ust.5 ustawy o VAT są obowiązani sporządzić spis z natury towarów na dzień zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu w terminie 14 dni od tego zaprzestania.

Biorąc zatem pod uwagę przepis art.14 ust.1 i ust.5 ustawy o VAT, z których jednoznacznie wynika obowiązek sporządzenia spisu z natury towarów, które po nabyciu nie zostały odsprzedane i ich opodatkowania, w przypadku zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu przez osobę fizyczną - tut. organ podatkowy odmawia uznania stanowiska wnioskodawcy.

Jeżeli jednak przed formalną likwidacją działalności przez małżonka będącego dotychczas podatnikiem VAT powstanie nowy podmiot – spółka nie mająca osobowości prawnej – do której podatnik VAT wniesie aportem całe przedsiębiorstwo, wówczas:
1. na dzień likwidacji stan remanentu będzie zerowy;
2. nastąpi przeniesienie praw i obowiązków, zgodnie z art.93a § 1 i § 2 pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa, które stanowią, iż spółka niemająca osobowości prawnej, do której osoba fizyczna wniosła na pokrycie udziałów wkład w postaci swojego przedsiębiorstwa wstępuje w przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki przekształcanej osoby.

Zgodnie z § 3 ust.1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 04.07.2002r w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące oraz warunków stosowania tych kas przez podatników (Dz. U. Nr 108, poz. 948, ze zm.) kasa rejestrująca musi spełniać określone kryteria i warunki techniczne, m.in. zawierać pamięć fiskalną, czyli urządzenie umieszczone w twardej nieprzezroczystej masie, umożliwiające trwały jednokrotny zapis danych dopuszczonych programem pracy kasy bez możliwości ich likwidacji oraz wielokrotny odczyt tych danych, które są nieusuwalne bez zniszczenia samego urządzenia. Z kolei z przepisu § 4 ust.1 tegoż rozporządzenia wynika, że kasa musi zapisywać w pamięci fiskalnej m.in. numer unikatowy kasy oraz NIP podatnika. Z przepisów tych wyraźnie wynika, iż kasa fiskalna jest urządzeniem, które może być wykorzystywane do pracy w trybie fiskalnym tylko przez jednego, określonego podatnika.

Odnosząc powyższe do przedstawionego stanu faktycznego należy stwierdzić, iż kasa rejestrująca wykorzystywana dotychczas przez jednego z małżonków, nie może być ponownie wykorzystywana do ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przez powstały inny podmiot – spółkę cywilną. Zatem w takiej sytuacji małżonek, którego NIP został wprowadzony do pamięci fiskalnej kasy nie może wykorzystywać jej jako urządzenia w spółce, której staje się wspólnikiem, lecz obowiązany jest (z chwilą likwidacji działalności jako osoba fizyczna) do odczytu pamięci kasy. Wynika to wprost z przepisu § 5 ust. 8 ww. rozporządzenia, który stanowi, iż w przypadku likwidacji działalności gospodarczej przez podatnika, konieczne jest zakończenie pracy w trybie fiskalnym przez każdą z kas oraz wymagane jest dokonania czynności określonych w załączniku nr 4, czyli odczytanie zawartości pamięci fiskalnej wszystkich kas przez serwisanta w obecności pracownika urzędu skarbowego i podatnika oraz sporządzenie protokołu wg określonego wzoru.

W przypadku nie zawarcia między małżonkami umowy spółki:
a) podatnikiem podatku od towarów i usług będzie ten małżonek, który dokonał zgłoszenia rejestracyjnego dla potrzeb podatku od towarów i usług, przy czym sytuacja taka będzie możliwa, jeżeli małżonkowie prowadzą wspólnie jedno przedsiębiorstwo i pozostanie w takim stanie prawnym nie będzie kolidowało z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (w tym zakresie tut. organ podatkowy udzielił odrębnej pisemnej informacji);
b) lub też każdy z małżonków, jako osoba prowadząca samodzielnie działalność gospodarczą, aby uzyskać status podatnika w rozumieniu przepisów art.15 ustawy o podatku VAT – powinien dokonać rejestracji w zakresie podatku VAT (w odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego należy wskazać, że jeden z małżonków posiada już status podatnika VAT).

Na podstawie powyższego orzeczono jak w sentencji.

Interpretacja zawiera ocenę prawną stanowiska pytającego w oparciu o przepisy prawa podatkowego obowiązujące w dniu jej udzielenia. Niniejszej interpretacji dokonano z uwzględnieniem faktu, iż w stosunku do pytającego nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym.

Zgodnie z art.14b §1 i 2 ustawy Ordynacja podatkowa niniejsza interpretacja nie jest wiążąca dla podatnika, płatnika lub inkasenta. Jeżeli jednak podatnik, płatnik lub inkasent zastosowali się do tej interpretacji, organ nie może wydać decyzji określającej lub ustalającej ich zobowiązanie podatkowe bez zmiany albo uchylenia postanowienia, o którym mowa w art.14a §4, jeżeli taka decyzja byłaby niezgodna z interpretacją zawartą w tym postanowieniu. Interpretacja jest wiążąca dla organów podatkowych i organów kontroli skarbowej właściwych dla wnioskodawcy i może zostać zmieniona albo uchylona wyłącznie w drodze decyzji, w trybie określonym w §5.

Na niniejsze postanowienie służy zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Zielonej Górze w terminie 7 dni od jej otrzymania. Zażalenie na postanowienie organu podatkowego powinno zawierać zarzuty przeciw postanowieniu, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem zażalenia oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie. Zażalenie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu podatkowego, który wydał postanowienie.