Stan faktyczny:

Towarzystwo Budownictwa Społecznego spółka z o.o. (TBS) w ramach swojej działalności zawiera umowy dotyczące partycypacji w kosztach budowy mieszkań, a uzyskane wpłaty przeznacza na finansowanie wydatków związanych z budową budynków mieszkalnych na wynajem. Ponadto TBS zaciąga preferencyjne kredyty z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego, które w przypadku terminowego zakończenia i rozliczenia przedsięwzięcia (budowy budynków mieszkalnych) są umarzane w 10%.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Ad 1

Zasady powstawania i funkcjonowania towarzystw budownictwa społecznego reguluje ustawa z dnia 26.10.1995r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (Dz.U. z 2000r. Nr 8, poz. 1070 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 29 ustawy z dnia 26.10.1995r. pracodawca, działając w celu uzyskania mieszkań dla swoich pracowników, a także osoby prawne mające interes w uzyskaniu mieszkań przez wskazane przez nie osoby trzecie mogą zawierać z towarzystwem umowy w sprawie partycypacji w kosztach budowy tych mieszkań. Z kolei według art. 29a ustawy z dnia 26.10.1995r. osoba fizyczna może zawrzeć z towarzystwem umowę w sprawie partycypacji w kosztach budowy lokalu mieszkalnego, którego będzie najemcą.

Towarzystwa Budownictwa Społecznego zgodnie z ustawą z dnia 26.10.1995r. mogą być tworzone jedynie w formie spółek kapitałowych (akcyjnych i z ograniczoną odpowiedzialnością) lub spółdzielni. Wobec czego Towarzystwa Budownictwa Społecznego są osobami prawnymi, do których stosuje się przepisy ustawy z dnia 15.02.1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

Jak stanowi art.7 ust.1 i 2 ustawy z dnia 15.02.1992r. co do zasady przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; zaś dochodem jest, z zastrzeżeniem art. 10 i 11, nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 3 ustawy z dnia 15.02.1992r. przychodami są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe, a w zakresie przychodów związanych z działalnością gospodarczą przychody należne, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości towarów zwróconych, udzielonych bonifikat i skont.

W stanie prawnym obowiązującym do 31.12.2003r. na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4j ustawy z dnia 15.02.1992r. wolne od podatku są dochody towarzystw budownictwa społecznego uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi i z innych źródeł przychodów - w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych oraz na budowę mieszkań na wynajem.

Z dniem 1 stycznia 2004r. na mocy art. 1 pkt 13 lit.a ustawy z dnia 12.11.2003r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 202, poz. 1957) przepis art. 17 ust. 1 pkt 4j ustawy z dnia 15.02.1992r. został uchylony, przy czym zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 12.11.2003r. zwolnienie z opodatkowania dochodów towarzystw budownictwa społecznego stosuje się nadal w zakresie i na zasadach obowiązujących do dnia 31.12.2003r.

Ponadto, zgodnie z art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 18.11.2004r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 254, poz. 2533) zwolnienie z opodatkowania dochodów towarzystw budownictwa społecznego zostało utrzymane do dnia 31.12.2006r.

W świetle powołanych przepisów uznać należy, iż wpłaty z tytułu partycypacji w budowie budynków mieszkalnych stanowią przychód TBS-u, jednakże dochód z tego tytułu w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych oraz na budowę mieszkań na wynajem zwolniony jest do dnia 31.12.2006r. z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Ad. 2

Zgodnie z art. 18 pkt 1 ustawy z dnia 26.10.1995r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego środki Krajowego Funduszu Mieszkaniowego przeznacza się na udzielanie, na warunkach preferencyjnych, kredytów towarzystwom budownictwa społecznego na przedsięwzięcia inwestycyjno-budowlane mające na celu budowę lokali mieszkalnych na wynajem.

Stosownie zaś do treści art. 19 ust. 9 ustawy z dnia 26.10.1995r. - w brzmieniu obowiązującym do dnia wejścia w życie ustawy z dnia 27.08.2004r. o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 213, poz. 2157) - kredyt, o którym mowa w art. 18 pkt 1, podlega umorzeniu w wysokości 10% kosztów przedsięwzięcia finansowanego przy udziale środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego, po jego terminowym zakończeniu i rozliczeniu.

Ponadto zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 27.08.2004r. do przedsięwzięć inwestycyjno-budowlanych objętych wnioskami wstępnymi o udzielenie kredytu z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego, złożonymi przed dniem 1 stycznia 2005 r., (...) , stosuje się przepis art. 19 ust. 9 ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu dotychczas obowiązującym.

Dla celów podatkowych, zgodnie z treścią art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a) ustawy z dnia 15.02.1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 13 i 14, jest w szczególności wartość, z zastrzeżeniem ust. 4 pkt 8, umorzonych lub przedawnionych zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy.

W przedstawionym przez podatnika stanie faktycznym nie wystąpiły okoliczności wykluczające uznanie za przychód umorzonej części kredytu, dlatego też z chwilą otrzymania decyzji o jego umorzeniu umorzona część kredytu będzie stanowić dla celów podatkowych przychód TBS-u.

Przy czym do 31.12.2006r. - na podstawie ww. art. 17 ust. 1 pkt 4j ustawy z dnia 15.02.1992r. - przeznaczenie środków uzyskanego kredytu na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych oraz na budowę mieszkań na wynajem powoduje, że TBS będzie korzystać ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym dochodu wygenerowanego wskutek umorzenia części tego kredytu.