POSTANOWIENIE

Na podstawie art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa(j. t. Dz. U. z 2005r. nr 8, poz. 60) Naczelnik Urzędu Skarbowego w Wejherowie po rozpatrzeniu wniosku Podatnika z dnia 14.01.2005r. w sprawie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w sprawie dokonania korekt w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w związku z dokonanym zwrotem towaru sprzedawcy,

stwierdza, że

stanowisko przedstawione w tym wniosku jest nieprawidłowe w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego.

UZASADNIENIE

W złożonym w dniu 19.01.2005r. wniosku Podatniczka wskazuje, iż w miesiącu wrześniu 2004r. otrzymała zapłatę 100% należności za 60 ton maczki rybnej w wysokości 30.000,00 USD przeznaczonej na eksport do Federacji Rosyjskiej. Sprzedaż towaru została potwierdzona wystawionymi w dniu 03.09.2004r. trzema fakturami eksportowymi na łączną kwotę 30.000,00 USD, które zostały zaewidencjonowane w podatkowej księdze przychodów i rozchodów oraz rejestrach VAT.

W związku z wprowadzeniem prze stronę rosyjską od 01.09.2004r. zakazu importu środków żywienia zwierząt na jej terytorium, samochody z towarem (mączką rybną) zostały cofnięte z granicy i wróciły do eksportera, zaś na dokumentach eksportowych Urząd Celny potwierdził anulowanie eksportu. Kontrahent rosyjski nie otrzymał faktur za towar, gdyż były one wysłane razem z transportem, a w związku z cofnięciem transportu z granicy – cała dokumentacja powróciła do Wnioskodawcy.

Wnioskodawczyni w miesiącu wrześniu nie dokonała żadnych korekt zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów oraz w rejestrach VAT.

Mimo zwrotu towaru i faktur eksportowych, Podatniczka nie dokonała też zwrotu otrzymanych środków pieniężnych kontrahentowi rosyjskiemu, gdyż pieniądze te zostały wykorzystane na wyprodukowanie partii mączki, która miała zostać wyeksportowana.

Wnioskodawca w miesiącu wrześniu nie dokonał również zapisów korygujących w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, gdyż faktury korygujące zostały wystawione w miesiącu listopadzie i grudniu 2004r. tj. z dniem, w którym dokonano zwrotu środków pieniężnych kontrahentowi.

Środki te w części (11.000,00 USD) zostały odesłane do Rosji w dwóch ratach w miesiącach listopadzie (5.000,00 USD) i grudniu 2004r. (6.000,00 USD).

W miesiącu listopadzie oraz grudniu 2004r., dokonując zwrotu pieniędzy, Podatniczka wystawiła faktury korygujące i ujęła je w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Wątpliwość Wnioskodawczyni sprowadza się do ustalenia, czy korekty zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów oraz rejestrach VAT winna dokonać w miesiącu wrześniu 2004, czy w miesiącach listopadzie i grudniu 2004 i czy korekty te powinny dotyczyć całej należności 30.000,00 USD, czy tylko w części zwróconej należności (11.000,00 USD).

Zdaniem Podatniczki, w związku z wystawionymi w miesiącu wrześniu 2004r. na sprzedaż towaru fakturami powstał obowiązek podatkowy i konieczność zaewidencjonowania przychodu w księdze podatkowej oraz rejestrach VAT.

Anulowanie eksportu przez Urząd Celny, z powodu zakazu wywozu towaru przez Federację Rosyjską, w ocenie Podatniczki, nie zwolniło ją z obowiązku podatkowego, gdyż nie dokonano zwrotu należności kontrahentowi. Zdaniem Wnioskodawczyni, dopiero zwrot otrzymanej przedpłaty kontrahentowi uprawniał ją do korekt dochodu, co potwierdzono wystawieniem faktur korygujących.

W myśl art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j. t. Dz. U. z 2000r. nr 14, poz. 176, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, za przychód z działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane (...). U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Zgodnie z art. 14 ust. 1c ustawy, za datę powstania przychodu z działalności gospodarczej uważa się dzień wystawienia faktury, nie późniejszy jednak niż ostatni dzień miesiąca, w którym:

• wydano rzecz, zbyto prawo majątkowe, lub
• wykonano usługę, w tym częściowo wykonano usługę – jeżeli jej częściowe wykonanie stanowi wynikający z umowy lub odrębnych przepisów tytuł do zapłaty, lub
• otrzymano zapłatę za wykonanie świadczenia – w pozostałych przypadkach.

Od stycznia 2004r. w związku z uchyleniem art. 14 ust. 1d ustawy, brak jest w ustawie o podatku dochodowym, odrębnej regulacji dotyczącej momentu powstania przychodu w przypadku wykonywania przez podatnika świadczenia na eksport, zatem podatnicy uzyskujący przychody z tytułu eksportu towarów i usług, w celu określenia momentu uzyskania przychodu stosują zasady ustalania przychodu należnego, jak przy sprzedaży krajowej.

Z przedstawionych przepisów prawa wynika jednoznacznie, że przychód z działalności stanowią kwoty należne choćby nie zostały faktycznie otrzymane a datą jego powstania jest data wystawienia faktury; przychód nie może powstać później niż ostatniego dnia miesiąca, w którym miała miejsce jedna z wymienionych w art. 14 ust. 1c ustawy sytuacji, a to oznacza, iż w momencie sprzedaży towaru podatnik zalicza do przychodów pełną kwotę należności.

W myśl art. 14 ust. 1f ustawy, w sytuacji, kiedy podatnik:

1. jest podatnikiem podatku od towarów i usług niekorzystającym ze zwolnienia od tego podatku,
2. prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów, oraz
3. ewidencjonuje przychody w dacie wystawienia faktury, zgodnie z odrębnymi przepisami, tj. zgodnie z § 22 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. nr 152, poz. 1475, z późn. zm.)

- za datę powstania przychodu uważa się dzień wystawienia faktury, a jeżeli faktura nie została wystawiona w terminie określonym w odrębnych przepisach, za datę powstania przychodu uważa się dzień, w którym faktura winna być wystawiona.

W przypadku natomiast, gdy zdarzenia, o których mowa w art. 14 ust. 1c ustawy nastąpiły w grudniu danego roku podatkowego, a faktury dotyczące tych zdarzeń, zgodnie z odrębnymi przepisami zostaną wystawione w roku następnym, za datę powstania przychodu uważa się ostatni dzień roku podatkowego, w którym miały miejsce te zdarzenia.

Powyższe oznacza, iż podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów mogą wybrać sposób ewidencjonowania w ciągu roku podatkowego przychodów należnych:

• na ogólnych zasadach – zgodnie z art. 14 ust. 1c ustawy, tj. w dacie wystawienia faktury, nie później niż w ostatnim dniu miesiąca, w którym zaistniało zdarzenie, bądź
• w dacie wystawienia faktury VAT, z tym że jeżeli faktury dotyczące tych zdarzeń, zostaną wystawione w roku następnym powinny być wpisane do księgi w dniu 31 grudnia danego roku podatkowego.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym ani przepisy w zakresie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów nie określają zasad postępowania podatnika, w przypadku, gdy podatnik otrzyma zwrot towaru.

W zakresie dokumentowania zwrotu towaru dostawy istotną rolę odgrywa §19 ust. 1 i ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur oraz listy towarów i usług, co do których nie maja zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 97, poz. 971), w myśl których, gdy po wystawieniu faktury VAT nastąpił zwrot towaru sprzedawcy, podatnik któremu zwrócono towar ma obowiązek wystawić fakturę korygującą, ale przepis ten ma zastosowanie, gdy transakcja sprzedaży została zrealizowana, a z różnych przyczyn nabywca dokonał zwrotu zakupionych towarów lub ich części kontrahentowi. Przepisy te nie mają zastosowania do sytuacji, w których nie doszło do faktycznej sprzedaży.

Z przedstawionego na wstępie stanu faktycznego wynika, że Podatniczka wystawiła faktury sprzedaży i przygotowała towar do sprzedaży, ale z przyczyn obiektywnych – zakaz importu środków żywienia zwierząt na terytorium rosyjskie – ani towar ani faktury sprzedaży nie dotarły do kontrahenta, a Urząd Celny dokonał anulowania faktur eksportowych.

W tej sytuacji anulowane dokumenty eksportowe stanowią podstawę anulowania zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów z dniem otrzymania ich przez wystawcę gdyż zapisy o anulowaniu eksportu potwierdzają, że transakcja sprzedaży nie została zrealizowana.

Tym samym podatnik nie był uprawniony do wystawienia faktury korygującej, którą wystawia się do dokumentu posiadanego przez nabywcę. W niniejszej sprawie, jak wskazuje Podatnik, nabywca nie otrzymał ani faktur sprzedaży, ani towaru. Zatem z dniem zwrotu towaru i dokumentacji, Podatnik winien w podatkowej księdze przychodów i rozchodów skorygować na czerwono lub ze znakiem „minus” wartość przychodu ze sprzedaży niezrealizowanej.

W myśl art. 193 §1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (j. t. Dz.U. z 2005r. nr 8, poz. 60) księgi podatkowe prowadzone rzetelnie i w sposób niewadliwy stanowią dowód tego, co wynika z zawartych w nich zapisów. Zgodnie z art. 193 § 2 i § 3 tej ustawy księgi podatkowe uważa się za rzetelne, jeżeli dokonywane w nich zapisy odzwierciedlają stan rzeczywisty; za niewadliwe uważa się księgi podatkowe prowadzone zgodnie z zasadami wynikającymi z odrębnych przepisów, tj. przepisów wynikających z powołanego powyżej rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003r., a to oznacza, że aby zachować wymogi rzetelności księgi i odzwierciedlić w księdze podatkowej stan zgodny z rzeczywistym przebiegiem zdarzeń gospodarczych – podatnik winien dokonać korekty przychodu z transakcji sprzedaży, która nie została zrealizowana z dniem otrzymania zwrotu faktur eksportowych.

W związku z powyższym, Naczelnik Urzędu Skarbowego w Wejherowie wskazuje, iż w sytuacji cofnięcia z granicy przez organ celny towaru wraz z dokumentacją - fakturami eksportowymi, na których Urząd Celny dokonał zapisu o anulowaniu eksportu – Podatnik, z chwilą ich otrzymania w miesiącu wrześniu 2004, winien dokonać korekty w podatkowej księdze przychodów i rozchodów całej wartości zaewidencjonowanego przychodu z transakcji, która nie została przeprowadzona.

Tym samym, w ocenie organu podatkowego, przedstawione przez Podatnika stanowisko, iż dopiero z dniem zwrotu otrzymanej przedpłaty kontrahentowi jest zobowiązany do skorygowania zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów - jest nieprawidłowe.