Na podstawie art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (j.t. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60) stwierdzam, że stanowisko Spółka przedstawione we wniosku z dnia 21.04.2005 r., który wpłynął w dniu 25.04.2005 r., o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej możliwości odliczenia podatku z faktury dokumentującej zatrzymanie części wpłaconej zaliczki jako odszkodowanie za zapewnienie i utrzymanie gotowości do wykonania umowy, jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 kwietnia 2005 r. do Naczelnika Pierwszego Śląskiego Urzędu Skarbowego w Sosnowcu wpłynął wniosek o udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego.

Jak stanowi art. 14a § 1 ustawy Ordynacja podatkowa stosownie do swojej właściwości naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego lub wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta mają obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym. W myśl art. 14a § 4 cytowanej ustawy, udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, o której mowa w § 1, następuje w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie.

Stan faktyczny opisany przez wnioskodawcę oraz jego stanowisko w sprawie.

Spółka (zleceniodawca) zawarła w dniu 15.12.2000 r. umowę o wykonanie projektu wykonawczego. Na poczet wykonania projektu Spółka wpłacała zaliczki. W trakcie wykonywania zlecenia Spółka dokonała ograniczenia zakresu umowy. Projekt, sporządzony w ograniczonym zakresie, wykorzystany został przez Spółkę do zrealizowania inwestycji. Natomiast w związku z ograniczeniem zakresu umowy pomiędzy stronami toczył się spór, którego przedmiotem były wzajemne roszczenia związane z wykonaniem umowy (część zaliczki nie została zwrócona przez zleceniobiorcę). W wyniku przeprowadzonych negocjacji zawarto w dniu 20.07.2004 r. ugodę, na mocy której niezwrócona zaliczka została zatrzymana przez zleceniobiorcę jako odszkodowanie za zapewnienie i utrzymanie gotowości do wykonania umowy w pierwotnie ustalonym zakresie.

W dniu 26.07.2004 r. zleceniobiorca wystawił na tą okoliczność fakturę VAT, opodatkowując (metodą w stu) zatrzymaną kwotę stawką podatku w wysokości 22%.

Spółka pyta, czy ma prawo odliczyć podatek wykazany w otrzymanej fakturze...

Spółka wyraża przekonanie, że może odliczyć podatek z otrzymanej faktury, gdyż faktura ta dokumentuje czynność podlegającą opodatkowaniu na podstawie przepisu art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy – usługę będącą zobowiązaniem do powstrzymania się od działania.

Ocena prawna stanowiska pytającego z przytoczeniem przepisów prawa.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, w zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Z kolei kwotę podatku naliczonego stanowi, z pominięciem przypadków nie występujących w sprawie, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. 5 ustawy).

Zatem podstawowymi przesłankami umożliwiającymi dokonanie odliczenia są:

• dokonanie nabycia towaru lub usługi,
• udokumentowanego fakturą wystawioną zgodnie z wymogami określonymi w art. 106 ustawy i w rozporządzeniu wykonawczym,
• oraz wykorzystanie nabytego towaru (usługi) do wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu.

Przedmiot transakcji należy określić zgodnie z przepisami ustawy. W myśl art. 5 ust. 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczenie usług, stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, rozumie się każde zindywidualizowane świadczenie nie stanowiące dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z przytoczonych przepisów wynika, że pojęcie świadczenia usług jest bardzo szerokie – obejmuje co do zasady każde zachowanie wynikające z przyjętego na siebie zobowiązania prawnego, za które pobierane jest wynagrodzenie. W stanie faktycznym, przedstawionym w złożonym wniosku, nie jest to jednak, jak sugeruje Spółka, usługa polegająca na powstrzymywaniu się od działania. Tego typu zobowiązanie występuje wówczas, gdy jakiś podmiot, w zamian za wynagrodzenie, godzi się ograniczyć swoje prawa do swobodnego zawierania w uzgodnionym zakresie umów z osobą trzecią i w ten sposób umożliwia lub ułatwia działanie drugiemu podmiotowi.

Toczący się pomiędzy stronami spór oraz zapis § 2 zawartej umowy i treść wystawionej faktury wskazują, że przyjęta kwota stanowi wynagrodzenie – rekompensatę za poniesione przez zleceniobiorcę wydatki związane z podjętymi przez niego działaniami w celu zrealizowania umowy w pierwotnie ustalonym zakresie, a więc, w rozpatrywanym stanie faktycznym, odnosi się do czynności, które już miały wystąpić na długo przed zawarciem ugody. Ustalenie, czy czynności podjęte przez zleceniobiorcę noszą znamiona usługi utrzymywania stanu gotowości, co ma miejsce wówczas, gdy zleceniobiorca, ponosząc związane z tym koszty, utrzymuje zakład w stanie umożliwiającym niezwłoczne spełnienie świadczenia, w razie wystąpienia o to zleceniodawcy (zleceniobiorca nie dokonuje jednak w tym czasie dla tego zleceniodawcy świadczenia zasadniczego – utrzymywanie gotowości do dostarczenia towaru lub wykonania usługi jest świadczeniem odrębnym od samej dostawy towaru lub wykonania usługi zasadniczej, która występuje w następstwie tej gotowości lub może nie wystąpić w ogóle) wymagałoby odrębnego wyjaśnienia, o co zwrócić się powinien kontrahent Spółki do właściwego dla siebie organu podatkowego.

Jeżeli potwierdzony zostanie fakt wykonania udokumentowanej fakturą usługi, a wydatek poniesiony przez Spółkę w celu nabycia tej usługi może zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu, Spółce będzie przysługiwało prawo do odliczenia wnioskowanego podatku naliczonego.