Mając na uwadze sygnały dotyczące stosowania przez organy skarbowe przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) w zakresie opodatkowania dochodów uzyskanych ze sprzedaży akcji nabytych w drodze darowizny, uprzejmie wyjaśniam.

Nadal aktualna zostaje urzędowa interpretacja dotycząca opodatkowania dochodów uzyskanych ze sprzedaży akcji nabytych w drodze darowizny, zawarta w piśmie z dnia 17 grudnia 1998 r., Nr PB5/RM-5940-01939/98. Znajduje ona również potwierdzenie w orzeczeniach Naczelnego Sądu Administracyjnego zapadłych w przedmiotowej sprawie.

Ogólna zasada postępowania administracyjnego wyrażona w art. 121 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) stanowi, iż postępowanie podatkowe powinno być prowadzone w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych.

Zastosowanie się przez podatnika do urzędowej interpretacji prawa podatkowego, w świetle art. 14 § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, nie może mu szkodzić.

Pisemna informacja urzędu skarbowego udzielona na wniosek podatnika nie stanowi wprawdzie urzędowej interpretacji prawa podatkowego, taką interpretację wydaje tylko minister właściwy do spraw finansów publicznych (art. 14 § 1 pkt 2 ustawy - Ordynacja podatkowa), oczywistym jest jednak, iż podatnik nie może ponosić konsekwencji mylnych informacji udzielonych przez urząd skarbowy.

Jednakże odmienna interpretacja przepisów przez urząd skarbowy nie może stanowić podstawy do przyznania, nie mającej umocowania w przepisach prawa, ulgi podatkowej. Byłoby to sprzeczne z postanowieniami art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z którym nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy.

Stąd też nie ma żadnego uzasadnienia dla zwolnienia z obowiązku zapłaty podatku z tytułu dochodów uzyskanych ze sprzedaży akcji nabytych w drodze darowizny.

Niewątpliwie jednak błędne stanowisko organów podatkowych nie może rodzić niekorzystnych dla podatnika konsekwencji, np. w postaci naliczania odsetek od powstałej zaległości podatkowej.

W przypadku uzyskania dochodu ze sprzedaży akcji, podatnik zgodnie z art. 44 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma obowiązek odprowadzić zaliczkę na podatek, a po zakończeniu roku, dochód (stratę) z tego tytułu wykazać w zeznaniu rocznym i opodatkować łącznie z innymi dochodami uzyskanymi w trakcie roku podatkowego.

Stosownie bowiem do postanowień art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym według ustalonego wzoru, w terminie do dnia 30 kwietnia następnego roku.

W związku z tym, podatnicy dokonujący sprzedaży akcji nabytych w drodze darowizny mieli obowiązek wykazać uzyskane dochody (straty) w zeznaniu rocznym.

Należy podkreślić, że powyższe przepisy są wyrazem zasady samoopodatkowania, obowiązującej w prawie podatkowym, zgodnie z którą podatnik ma obowiązek rozliczyć się z uzyskanych dochodów i zapłacić podatek bez wezwania ze strony organu podatkowego.

Jednocześnie mając na uwadze fakt, iż w 1997 r. istniały wątpliwości co do sposobu ustalania kosztów uzyskania przychodów przy sprzedaży akcji nabytych w drodze darowizny, urzędy skarbowe na wniosek podatnika powinny rozważyć zasadność umorzenia odsetek od powstałej zaległości podatkowej, wynikającej z decyzji określającej wysokość podatku należnego za dany rok podatkowy, w sytuacji, gdy podatnik w zeznaniu rocznym wykazał taki przychód, a koszty nabycia tych akcji określił w wysokości odpowiadającej wartości akcji przyjętej dla celów podatku od spadków i darowizn, przez co nie wystąpił dochód do opodatkowania.

W świetle powyższego, mając na uwadze realizację zasady demokratycznego państwa prawa oraz zachowania zasady zaufania do organów państwa, wskazanym jest aby organy podatkowe na indywidualne wnioski podatników rozważały zasadność umorzenia odsetek od zaległości podatkowych powstałych z tego tytułu.