Stan faktyczny:

Zakład Gospodarki Mieszkaniowej jest zakładem budżetowym i administratorem zasobów mieszkaniowych stanowiących mienie komunalne. Decyzją wspólnot mieszkaniowych pięć budynków jest administrowanych przez Zakład Gospodarki Mieszkaniowej, a pozostałe trzy budynki przez zarządcę nieruchomości z Gdańska. Gmina jest zobowiązana do ponoszenia kosztów zarządu nieruchomością wspólną, na które składają się w szczególności wydatki na remonty i bieżącą eksploatację. Na pokrycie tych wydatków każdy właściciel (w tym gmina) wnosi miesięczne opłaty w formie zaliczek, których wysokość została uchwalona przez wspólnotę. Zakład przekazuje w imieniu gminy na rachunek bankowy wspólnot mieszkaniowych zaliczki z tytułu funduszu remontowego. Zaliczki te (naliczane indywidualnie od każdego lokalu stanowiącego własność gminy) są księgowane przez Zakład po stronie kosztów uzyskania przychodów jako wydatki na cele remontowe zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 9 lit.a ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Zasady i formy gospodarki komunalnej jednostek samorządu terytorialnego określa ustawa z dnia 20.12.1996r. o gospodarce komunalnej (Dz.U. z 1997r. Nr 9, poz. 43 z późn. zm.). Zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 20.12.1996r. gospodarka komunalna może być prowadzona przez jednostki samorządu terytorialnego w szczególności: w formach zakładu budżetowego lub spółek prawa handlowego.

Zasady tworzenia, łączenia i likwidacji zakładów budżetowych, jak również bieżącego ich funkcjonowania określają przepisy ustawy z dnia 26.11.1998r. o finansach publicznych (Dz.U z 2003r. Nr 15, poz. 148 z późn. zm.). Zakładami budżetowymi - zgodnie z art. 19 ustawy z dnia 26.11.1998r. - są jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych, które odpłatnie wykonują wyodrębnione zadania; pokrywają koszty swojej działalności z przychodów własnych, z zastrzeżeniem ust. 7 i 8.

Komunalne zakłady budżetowe, będące jednostkami organizacyjnymi nie mającymi osobowości prawnej, są podatnikami, do których ma zastosowanie ustawa z dnia 15.02.1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

Na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4h ustawy z dnia 15.02.1992r. wolne od podatku są dochody komunalnych zakładów gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi i z innych źródeł przychodów - w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych.

Z dniem 1 stycznia 2004r. na mocy art. 1 pkt 13 lit.a ustawy z dnia 12.11.2003r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 202, poz. 1957) przepis art. 17 ust. 1 pkt 4h ustawy z dnia 15.02.1992r. został uchylony, przy czym zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 12.11.2003r. zwolnienie, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4h, ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2003 r., stosuje się do dnia 31 grudnia 2006 r. w zakresie i na zasadach obowiązujących do dnia 31 grudnia 2003 r.

Zasady powstawania i funkcjonowania wspólnot mieszkaniowych regulują przepisy ustawy z dnia 24 czerwca 1994r. o własności lokali (Dz.U. z 2000r. Nr 80, poz. 903 z późn. zm.). W świetle zapisów tej ustawy członkami wspólnoty mieszkaniowej są wszyscy właściciele lokali mieszkalnych i użytkowych w jednej nieruchomości. Członkami wspólnoty mogą być tak osoby fizyczne jak i prawne - na przykład gmina. Nie są natomiast członkami wspólnoty lokatorzy (najemcy), nie jest też członkiem wspólnoty zakład gospodarki mieszkaniowej będący administratorem zasobów mieszkaniowych stanowiących mienie komunalne. Wszystkich członków wspólnoty mieszkaniowej w tym gminę obciążają koszty zarządu nieruchomością wspólną, na które składają się w szczególności wydatki na remonty i bieżącą eksploatację.

Zakład budżetowy jako administrator zobowiązany jest do pobrania w imieniu gminy czynszu od najemców i uregulowania z niego kosztów zarządu nieruchomością wspólną. Kwota pobranych przez komunalny zakład gospodarki mieszkaniowej czynszów od najemców lokali nie powinna stanowić przychodów zakładu budżetowego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15.02.1992r. Konsekwentnie na podstawie art. 15 ust 1 ustawy z dnia 15.02.1992r. kwota zaliczek wpłacanych przez gminę w imieniu i na rzecz której działa zakład budżetowy na koszty zarządu nieruchomością wspólną nie może stanowić koszów uzyskania przychodów zakładu budżetowego.

Z punktu widzenia przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przychodem zakładu budżetowego winny być w szczególności otrzymywane dotacje, wynagrodzenie za świadczone usługi, odsetki na rachunku bankowym itp., zaś kosztem uzyskania przychodów przede wszystkim koszty administracyjne dotyczące funkcjonowania zakładu.

Sytuacji, w której zakład budżetowy administruje zasobami mieszkaniowymi stanowiącymi mienie komunalne nie należy utożsamiać z sytuacją oddania w podnajem nieruchomości wziętych w najem, której zawarcie dla celów podatkowych skutkowałoby tym, iż przychodami byłby wpływy uzyskiwane z czynszu, natomiast do kosztów należałoby zaliczyć wydatki na bieżącą eksploatację i inne obciążające zakład koszty. Nawet jednak w takiej sytuacji kosztem uzyskania przychodów byłyby faktycznie poniesione wydatki a nie odpisy na fundusz remontowy. Tak więc art. 16 ust. 1 pkt 9 lit.a) ustawy z dnia 15.02.1992r. zgodnie, z którym nie uważa się za koszt uzyskania przychodu odpisów i wpłat na różnego rodzaju fundusze tworzone przez podatnika; kosztem uzyskania przychodów są jednak: podstawowe odpisy i wpłaty na te fundusze, jeżeli obowiązek lub możliwość ich tworzenia w ciężar kosztów określają odrębne ustawy, nie znajduje zastosowania w przedstawionym przez podatnika stanie faktycznym.

Jednocześnie zauważyć należy, iż w świetle powołanego wyżej art. 17 ust. 1 pkt 4h ustawy z dnia 15.02.1992r. dochód komunalnego zakładu gospodarki mieszkaniowej stanowiący nadwyżkę pomiędzy przychodami a kosztami ich uzyskania jest zwolniony do 31.12.2006r. z podatku dochodowego od osób prawnych w części przeznaczonej na utrzymanie zasobów mieszkaniowych.