Stan faktyczny:

Podatnik w 1997r. zawarł umowę leasingu operacyjnego na samochód ciężarowy marki Volvo, w wyniku której dokonał opłaty wstępnej i dwóch rat leasingowych w kwocie. W 1998r. (w trakcie trwania umowy leasingu) samochód ten został skradziony. Towarzystwo ubezpieczeniowe wypłaciło firmie leasingowej odszkodowanie, zaś firma leasingowa przyznała podatnikowi rekompensatę. W 1999r. został odnaleziony i umieszczony przez policję na parkingu strzeżonym. W 2001r. Sąd Rejonowy orzekł przepadek tego pojazdu wobec osoby, która weszła w jego posiadanie w wyniku przestępstwa i nakazał zwrot samochodu podatnikowi (dotychczasowemu leasingobiorcy), zaś faktyczny jego odbiór przez podatnika nastąpił w 2002r. Z uwagi na trzyletni okres postoju samochodu bez właściwego zabezpieczenia – w celu doprowadzenia do stanu użytkowania podatnik poniósł duże nakłady finansowe. W 2003r. podatnik sprzedał niesprawny samochód ciężarowy za kwotę netto 12.000 zł. W 2004r. Towarzystwo ubezpieczeniowe zażądało zwrotu samochodu ciężarowego (sprzedanego już przez podatnika), ponieważ po wypłaceniu odszkodowania firmie leasingowej otrzymało cesję praw do tego pojazdu. W wyniku negocjacji firma ubezpieczeniowa odsprzedała podatnikowi pojazd za kwotę netto 44.016 zł (faktura z listopada 2004r.).

Ocena prawna stanu faktycznego:

Ustawą z dnia 6 września 2001r. o zmianie ustaw o podatku dochodowym od osób fizycznych, o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2001r. Nr 106 poz. 1150) wprowadzono - od 1 października 2001r. - do ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych rozdział 4a opodatkowanie stron umowy leasingu, obejmujący art. 23a – 23l.

Zgodnie jednak z art. 4 ustawy z dnia 6 września 2001r. do umów najmu lub dzierżawy rzeczy lub praw majątkowych oraz umów o podobnym charakterze zawartych przed dniem 1 października 2001 r. stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 października 2001r.

W kontekście przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 6 kwietnia 1993r. w sprawie zaliczania przedmiotu umów najmu lub dzierżawy rzeczy albo praw majątkowych do składników majątku stron tych umów (Dz. U. Nr 28, poz.129) po zakończeniu podstawowego okresu umowy rozporządzanie przedmiotem leasingu może polegać zarówno na przeniesieniu własności przedmiotu leasingu na korzystającego, jak i na osobę trzecią, a także na oddaniu przedmiotu leasingu do dalszego używania korzystającemu.

W przedstawionym stanie faktycznym nie wykazano, aby doszło do wykonania umowy leasingu, nie wynika również, aby leasingodawca przeniósł własność przedmiotu leasingu na leasingobiorcę, chociaż faktycznie doszło do przekazania - na podstawie wyroku sądu - odzyskanego pojazdu (będącego wcześniej przedmiotem leasingu) dotychczasowemu użytkownikowi.

Tym samym, podatnik nie miał prawa do rozporządzania pojazdem dotychczasowo leasingowanym i w związku z tym dokonana transakcja sprzedaży tego pojazdu nie stanowiła umowy sprzedaży .

Ponadto, jak wynika z art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów wynikających z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy.

W związku z powyższym kwota uzyskana z dokonanej przez podatnika sprzedaży samochodu ciężarowego w 2003r. nie będzie przychodem z działalności gospodarczej, gdyż podatnik nie posiadał praw do rozporządzania tym pojazdem, jak również pojazd ten nie był używany w działalności gospodarczej – był niesprawny.

W myśl art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Tym samym, zakup tegoż pojazdu od towarzystwa ubezpieczeniowego dokonany w 2004r., a więc po jego faktycznej sprzedaży przez podatnika osobie trzeciej nie będzie stanowił kosztu uzyskania przychodu z uwagi na fakt, że:

• transakcja zakupu nie stanowiła przeniesienia prawa własności pojazdu na podatnika – miała charakter czysto formalny i była rezultatem roszczeń towarzystwa ubezpieczeniowego do tegoż pojazdu;
• nie istniał związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy wydatkiem dot. zakupu samochodu ciężarowego a osiągniętym w 2004r. przychodem z działalności gospodarczej.

W przedstawionym stanie faktycznym i prawnym brak jest możliwości rozliczenia w podatku dochodowym od osób fizycznych wnioskowanej „straty” będącej efektem kupna pojazdu za wyższą cenę i jego sprzedaży po cenie niższej. Zarówno zakup jak i sprzedaż pojazdu będą więc obojętne podatkowo.