Stan faktyczny:

Podatniczka prowadzi działalność gospodarczą w zakresie handlu artykułami kosmetyczno-chemicznymi (w wynajmowanym boksie handlowym w nowo wybudowanej hali targowej). Podatniczka ubiegając się o pożyczkę hipoteczną poinformowała bank, że środki finansowe przeznaczy na uruchomienie działalności gospodarczej. Umowę pożyczki spisano w dniu 27 listopada 2001r., a jej spłatę rozpoczęto od dnia 1 grudnia 2001r. Z powodu opóźnień w zakończeniu budowy hali targowej prowadzenie działalności gospodarczej podatniczka rozpoczęła od kwietnia 2002r. Zgodnie z oświadczeniem podatniczki – otrzymaną pożyczkę przeznaczyła na uruchomienie działalności gospodarczej.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty ponoszone w celu osiągnięcia przychodów z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy.

Sformułowana w tym przepisie definicja oznacza w praktyce, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie koszty, a więc bezpośrednio i pośrednio związane z uzyskiwaniem przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. Jednakże, aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, podatnik musi wykazać jego związek z prowadzoną działalnością oraz to, ze jego poniesienie miało lub mogło mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.

Zatem warunkiem zaliczenia wydatku w poczet kosztów uzyskania przychodu jest istnienie związku przyczynowego między poniesionym wydatkiem a uzyskanym przychodem. Z ugruntowanego orzecznictwa NSA wynika, że określony wydatek może być uznany za koszt uzyskania przychodu, gdy między tym wydatkiem a osiągnięciem przychodu zachodzi związek przyczynowy tego typu, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu. Podatnik zobligowany jest ponadto wykazać wpływ kosztu na wielkość osiągniętego przychodu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Zatem zakwalifikowanie poszczególnych wydatków do kosztów uzyskania przychodu uzależnione jest od ustalenia, czy podatnik wykaże zaistnienie związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy jego poniesieniem a uzyskaniem przychodu.

Rozpatrując powyższą sprawę należy mieć także na uwadze art. 23 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów) oraz pkt 32 tego artykułu, który stanowi, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz nie zapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów).

Zgodnie z powyższym do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć skapitalizowane odsetki od pożyczek (kredytów), przy czym odsetki te muszą być faktycznie zapłacone.

Zatem jeśli podatniczka w sposób bezsporny będzie mogła udowodnić, że otrzymaną pożyczkę hipoteczną w całości przeznaczyła na potrzeby związane z uruchomieniem prowadzonej przez nią działalności gospodarczej wówczas zapłacone odsetki od tej pożyczki będą stanowiły koszt uzyskania przychodów w tej działalności gospodarczej.

Ponadto, w przypadku, gdy zaciągnięta pożyczka przeznaczona zostanie nabycie środka trwałego wykorzystywanego na potrzeby działalności gospodarczej do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć odpisy amortyzacyjne dokonywane od tego środka trwałego.

Zgodnie bowiem z art. 22a ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. amortyzacji podlegają stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

1. budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością
2. maszyny, urządzenia i środki transportu
3. inne przedmioty

- o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy, zwane środkami trwałymi.

Zgodnie z art. 22g, ust. 1 pkt 1 oraz ust. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych uważa się w razie nabycia w drodze kupna - cenę ich nabycia. Za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty zawiązane z zakupem, naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku lub wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług.

Jednocześnie zauważyć należy, iż zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 33 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek, prowizji i różnic kursowych od pożyczek (kredytów) zwiększających koszty inwestycji w okresie realizacji tych inwestycji.

Zatem, w przypadku wykorzystania pożyczki na zakup środka trwałego, odsetki zapłacone przed jego przekazaniem do użytkowania podwyższają wartość środka trwałego ustaloną dla celów amortyzacji, natomiast płacone po tym okresie są bezpośrednio kosztem uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia.