Dnia 23 maja 2005r. do tutejszego organu podatkowego wpłynęło pismo z zapytaniem czy:

- na podstawie art. 3 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Podatnik podlega ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce w 2005r.

W piśmie z dnia 16.05.2005r. zajęto własne stanowisko w sprawie i oświadczono że w w/w sprawie nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sadem administracyjnym.

Ze stanu faktycznego przedstawionego przez doradcę podatkowego wynika, że Podatnik jest obywatelem Republiki Południowej Afryki, który w lipcu 2001r przybył do Polski w celu wykonywania pracy na rzecz spółki z siedzibą w Poznaniu.

Podatnik przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie karty czasowego pobytu w celu czasowego świadczenia pracy na rzecz spółki.

Od lipca 2001 do 30 czerwca 2004 Podatnik był zatrudniony przez spółkę na podstawie umowy o pracę oraz otrzymywał wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia zawartej ze spółką z siedzibą za granicą. Od 1 lipca 2004r Podatnik świadczy pracę na terytorium Polski wyłącznie na podstawie umowy o pracę zawartej z tą spółką (otrzymywany dochód wykazywany jest na deklaracjach PIT-53).

Podatnik w lipcu 2005r przechodzi na emeryturę. Po zakończeniu świadczenia pracy w Polsce, powróci do RPA z zamiarem stałego pobytu. Podatnik nie planuje powrotu do Polski, nie posiada na terenie RP nieruchomości.

W podatku dochodowym od osób fizycznych występują dwa rodzaje obowiązku podatkowego. W zależności od tego, jakiego rodzaju obowiązek podatkowy ciąży na danej osobie fizycznej, zakres przedmiotowy opodatkowania jej dochodów jest albo pełen albo ograniczony.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j. t. Dz. U. z 2000r. Nr 14 poz. 176 ze zm.), osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium RP, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia przychodów - nieograniczony obowiązek podatkowy.

Nieograniczony obowiązek podatkowy oparty jest o zasadę rezydencji. Opodatkowaniu od sumy wszystkich dochodów podlegają wszystkie podmioty, które mają miejsce zamieszkania w Polsce.

Natomiast zgodnie z art. 3 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnikami o ograniczonym obowiązku podatkowym są osoby nie posiadające miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Osoby podlegające ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu są opodatkowane w Polsce tylko z dochodów uzyskanych ze źródeł przychodów położonych w Polsce oraz dochodów z pracy wykonywanej na terytorium Polski.

Kryterium decydującym o powstaniu nieograniczonego obowiązku podatkowego jest miejsce zamieszkania. Zgodnie z art. 25 kodeksu cywilnego miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.

Wyznacznikami miejsca zamieszkania jest spełnienie dwóch przesłanek. Faktyczne przebywanie w danej miejscowości oraz zamiar stałego tam pobytu. Natomiast poprzez miejsce pobytu czasowego należy rozumieć miejsce, w którym dana osoba przebywa w określonym czasie, nie mając zamiaru przebywania tam na stałe. Za zamiar stałego pobytu osoby w danej miejscowości stanowi fakt, iż miejscowość ta dla tej osoby jest centrum interesów życiowych

Analizując przepisy umowy z dnia 10 listopada 1993r w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu pomiędzy Polską a Republiką Południowej Afryki (Dz. U. z 1996r. Nr 28 poz. 124) wynika, że:

Zgodnie z art. 4 ust.1 w rozumieniu niniejszej umowy:

a)określenie "osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce" oznacza osobę, która zgodnie z ustawodawstwem Polski podlega w niej opodatkowaniu z uwagi na miejsce zamieszkania, siedzibę, miejsce zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze. Określenie to nie obejmuje żadnej osoby, która podlega opodatkowaniu w Polsce w zakresie dochodu osiągniętego tylko w Polsce,

b) określenie "osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Republice Południowej Afryki" oznacza każdą osobę fizyczną posiadającą zwykłe miejsce zamieszkania w Afryce Południowej i każdą osobę prawną, której miejsce zarządu znajduje się w Południowej Afryce.

Zgodnie z art. 4 ust.2 jeżeli osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, to jej status będzie określony według następujących zasad:

a)osobę uważa się za mającą miejsce zamieszkania w tym Umawiającym się Państwie, w którym ma ona stałe miejsce zamieszkania;

b)jeżeli ma ona stałe miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, to uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania w tym Umawiającym się Państwie, z którym ma ona silniejsze powiązania osobiste lub gospodarcze (ośrodek interesów życiowych);

c)jeżeli nie może ustalić, w którym Umawiającym się Państwie osoba ma ośrodek interesów życiowych, albo jeżeli nie posiada ona stałego miejsca zamieszkania w żadnym z Umawiających się Państw, to uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania w tym Umawiającym się Państwie, w którym zwykle przebywa;

Prawidłowe określenie rezydencji podatkowej jest podstawowym krokiem jaki należy poczynić w celu określenia które państwo i w jakim zakresie będzie miało prawo do opodatkowania uzyskanego przez dany podmiot dochodu.

Rezydentem podatkowym danego kraju jest osoba fizyczna, która według przepisów wewnętrznych danego kraju podlega tam nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Najczęściej spotykanymi kryteriami jest posiadanie miejsca zamieszkania .

Zgodnie z art. 4 ust 2 umowy zawartej pomiędzy RP a RPA w świetle przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Podatnik dla celów podatkowych w RPA będzie rezydentem gdyż w roku podatkowym 2005 centrum interesów życiowych deklaruje w Republice Południowej Afryki.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Podatnik do czerwca 2005r osiąga dochody w Polsce.

Szczególne zasady składania w Polsce zeznań rocznych przez nierezydentów reguluje art. 45 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem, nie rezydenci, którzy zamierzają opuścić terytorium RP przed terminem składania zeznań rocznych (czyli do 30 kwietnia), a uzyskali w Polsce dochody podlegające opodatkowaniu, zobowiązani są złożyć zeznanie roczne przed opuszczeniem terytorium RP. Obowiązek taki ciąży na tych nierezydentach, którzy uzyskiwali dochody np. z wynagrodzenia za pracę wypłacanego przez firmę zagraniczną (a więc bez pośrednika polskiego płatnika)

Zatem reasumując zgodnie z art. 3 ust. 2 a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnik podlega ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce w 2005r w związku z powyższym opodatkowaniu w Polsce podlegają wyłącznie dochody Podatnika otrzymane za pracę wykonaną na terytorium RP, z których zgodnie z powołanymi wyżej przepisami podatnik musi rozliczyć się składając zeznanie przed opuszczeniem terytorium RP.

Powyższa interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i przytoczonego w treści postanowienia, jest aktualna według stanu prawnego na dzień jej dokonania i do czasu zmiany stanu prawnego lub stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę.