Podatnik zwrócił się do tutejszego Organu podatkowego z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego przedstawiając następujący stan faktyczny:

Podatnik zleca wykonanie usług budowlano – montażowych firmie handlowo – usługowej X, jako podwykonawcy usług. Usługi wykonywane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej dotyczyły przede wszystkim montażu stolarki okiennej jak również bram garażowych. Po wykonaniu usługi firma X wystawiała faktury VAT, które zostały ujęte w rejestrze zakupu. Kwoty podatku naliczonego wykazane na fakturach obniżały kwoty podatku należnego wynikającego z faktur sprzedaży. Celem ustalenia czy podatek należny wynikający z wystawionych przez kontrahenta faktur został odprowadzony, Pan (...) zwrócił się do firmy X z żądaniem okazania rejestrów VAT i deklaracji podatkowych, w których zostały ujęte przedmiotowe faktury. W odpowiedzi kontrahent oświadczył, że nie posiada rejestrów VAT ani deklaracji VAT –7 za okresy, w których świadczył usługi na rzecz Pana (...), a ich brak tłumaczy zagubieniem tychże dokumentów.

Pytanie Podatnika brzmi:

Czy podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur wystawionych przez firmę, jeżeli okazałoby się, że firma ta nie odprowadziła do Budżetu podatku wynikającego z przedmiotowych dokumentów...

Zdaniem podatnika – pomimo, iż kontrahent nie odprowadzi otrzymanego od niego podatku VAT, w dalszym ciągu przysługuje mu prawo do odliczania podatku naliczonego z uwagi na fakt, że on zapłacił kontrahentowi ten VAT w całości. Na poparcie swego stanowiska Podatnik przytacza wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21.06.2004r. sygn. akt SK 22/03, zawierający orzeczenie, z którego wynika, iż nie można pozbawić podatnika podatku od towarów i usług prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony w przypadku gdy kwota wykazana na fakturze została zapłacona.

Stanowisko organu podatkowego w przedmiotowej sprawie jest następujące:

Generalną zasadą wynikająca z przepisów podatkowych dotyczących podatku od towarów i usług jest prawo podatnika do obniżania kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług w zakresie w jakim towary te i usługi wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych. Kwotę podatku naliczonego stanowi m.in. suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika. Nie każda jednakże faktura legitymuje podatnika do skorzystania z przysługującego mu uprawnienia. W obowiązującym od dnia 1 maja 2004r. rozporządzeniu z dnia 27 kwietnia 2004r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 z późn. zmianami), Minister Finansów – na podstawie delegacji ustawowej, określił pozaustawowe przypadki, w których nabycie towarów i usług nie uprawniało do obniżenia kwoty zwrotu różnicy podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku.

Na mocy § 14 ust. 2 tego aktu prawnego w przypadku gdy:

1. sprzedaż towarów lub usług została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi:
   • wystawionymi przez podmiot nieistniejący lub nieuprawniony do wystawiania faktur lub faktur korygujących,
   • w których kwota podatku wykazana na oryginale faktury lub faktury korygującej jest różna od kwoty wykazanej na kopii,
2. transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu, jest zwolniona od podatku lub faktura nie dokumentuje żadnej faktycznej transakcji,
3. wystawiono więcej niż jedną fakturę dokumentującą tę samą sprzedaż towarów lub usług,
4. wystawiono faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne:
   • stwierdzające czynności, które nie zostały dokonane,
   • podające kwoty niezgodne ze stanem faktycznym,
   • potwierdzające czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego,
5. faktury, faktury korygujące wystawione przez nabywcę zgodnie z odrębnymi przepisami, nie zostały zaakceptowane przez sprzedawcę

- faktury te i dokumenty celne nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego.

W sposób analogiczny, jak przytoczony powyżej przepis, kwestię będącą przedmiotem zapytania reguluje obecnie przepis art. 88a ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zmianami).

W związku z tym, iż przedmiotem zapytania podatnika jest możliwość odliczania podatku naliczonego z faktury nie potwierdzonej kopią u sprzedawcy stwierdzić należy, iż w cytowanych normach prawnych brak jest uregulowania pozbawiającego Podatnika prawa do obniżania podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktury nie potwierdzonej kopią u sprzedawcy. Nie oznacza to jednakże, że w każdym przypadku gdy zostanie ustalone, że sprzedawca nie dysponuje kopią faktury, z której podatek naliczony odliczył nabywca, faktura ta daje kupującemu uprawnienie do obniżenia o wykazany na niej podatek naliczony, podatku należnego. W tym względzie należy bowiem uwzględnić, że prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktury nie może powstać u nabywcy towaru lub usługi, jeżeli u wystawcy tej faktury nie powstaje obowiązek podatkowy w tym podatku - w odniesieniu do podatku podlegającego odliczeniu.

Jeżeli zatem zostanie wykazane, że taka faktura – niepotwierdzona kopią u dostawcy – nie dokumentuje żadnej sprzedaży (jest fikcyjna) – nie daje ona prawa do odliczenia podatku skoro nie zrodziła obowiązku podatkowego u sprzedawcy. Jeśli natomiast zostanie udowodnione, że faktura ta dokumentuje rzeczywiste zdarzenie, opodatkowane VAT, które zrodziło u dostawcy obowiązek podatkowy, mimo braku kopii tej faktury u dostawcy, daje ona prawo nabywcy do odliczenia wykazanego na niej podatku naliczonego.

Reasumując, tutejszy Organ podatkowy stwierdza, iż od dnia 1 maja 2004r. faktura niepotwierdzona kopią u sprzedawcy nie pozbawia podatnika prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony z niej wynikający, pod warunkiem jednakże, iż transakcja nią udokumentowana rzeczywiście miała miejsce.