Podatnik zleca wykonanie usług budowlano – montażowych firmie handlowo – usługowej, jako podwykonawcy usług. Usługi wykonywane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej dotyczyły przede wszystkim montażu stolarki okiennej jak również bram garażowych. Po wykonaniu usługi firma wystawiała faktury VAT, które zostały ujęte w rejestrze zakupu. Kwoty podatku naliczonego wykazane na fakturach obniżały kwoty podatku należnego wynikającego z faktur sprzedaży. Celem ustalenia czy podatek należny wynikający z wystawionych przez kontrahenta faktur został odprowadzony, Pani /.../ zwróciła się do firmy „X” z żądaniem okazania rejestrów VAT i deklaracji podatkowych, w których zostały ujęte przedmiotowe faktury. W odpowiedzi kontrahent oświadczył, że nie posiada rejestrów VAT ani deklaracji VAT –7 za okresy, w których świadczył usługi na rzecz Pani /.../, a ich brak tłumaczy zagubieniem tychże dokumentów .

Czy podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur wystawionych przez firmę, jeżeli okazałoby się, że firma ta nie odprowadziła do budżetu podatku wynikającego z przedmiotowych dokumentów ...

Zdaniem podatnika – pomimo, iż kontrahent nie odprowadzi otrzymanego od niego podatku VAT, w dalszym ciągu przysługuje mu prawo do odliczania podatku naliczonego z uwagi na fakt, że on zapłacił kontrahentowi ten VAT w całości. Na poparcie swego stanowiska Podatnik przytacza wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21.06.2004 r. sygn. Akt SK 22/03 , zawierający orzeczenie, z którego wynika , iż nie można pozbawić podatnika podatku od towarów i usług prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony w przypadku gdy kwota wykazana na fakturze została zapłacona .

Stanowisko organu podatkowego w przedmiotowej sprawie jest następujące :

Generalną zasadą wynikająca z przepisów podatkowych dotyczących podatku od towarów i usług jest prawo podatnika do obniżania kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług w zakresie w jakim towary te i usługi wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych. Kwotę podatku naliczonego stanowi m.in. suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika. Nie każda jednakże faktura legitymuje podatnika do skorzystania z przysługującego mu uprawnienia. W obowiązującym od dnia 1 maja 2004 r. rozporządzeniu z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług ( Dz. U. Nr 97 , poz. 970 z późn. zmianami ), Minister Finansów – na podstawie delegacji ustawowej określił pozaustawowe przypadki, w których nabycie towarów i usług nie uprawniało do obniżenia kwoty zwroty różnicy podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku .

Na mocy § 14 ust. 2 tego aktu prawnego w przypadku gdy :

- sprzedaż towarów lub usług została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi :

1. wystawionymi przez podmiot nieistniejący lub nieuprawniony do wystawiania faktur lub faktur korygujących,
2. w których kwota podatku wykazana na oryginale faktury lub faktury korygującej jest różna od kwoty wykazanej na kopii,

- transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu, jest zwolniona od podatku lub faktura nie dokumentuje żadnej faktycznej transakcji,

- wystawiono więcej niż jedną fakturę dokumentującą tę samą sprzedaż towarów lub usług,

- wystawiono faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne:

1. stwierdzające czynności, które nie zostały dokonane,
2. podające kwoty niezgodne ze stanem faktycznym,
3. potwierdzające czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego

- faktury, faktury korygujące wystawione przez nabywcę zgodnie z odrębnymi przepisami, nie zostały zaakceptowane przez sprzedawcę

faktury te i dokumenty celne nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego.

W sposób analogiczny jak przytoczony powyżej przepis, kwestię będącą przedmiotem zapytania reguluje obecnie przepis art. 88 ust. 3a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług ( Dz. U. Nr 54 , poz. 535 z późn. zmianami ).

W związku z tym, iż przedmiotem zapytania podatnika jest możliwość odliczania podatku naliczonego z faktury nie potwierdzonej kopią u sprzedawcy stwierdzić należy, iż w cytowanych normach prawnych brak jest uregulowania pozbawiającego Podatnika prawa do obniżania podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktury nie potwierdzonej kopią u sprzedawcy.

Nie oznacza to jednakże, że w każdym przypadku gdy zostanie ustalone, że sprzedawca nie dysponuje kopią faktury, z której podatek naliczony odliczył nabywca, faktura ta daje kupującemu uprawnienie do obniżenia o wykazany na niej podatek naliczony podatku należnego . W tym względzie należy bowiem uwzględnić, że prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktury nie może powstać u nabywcy towaru lub usługi, jeżeli u wystawcy tej faktury nie powstaje obowiązek podatkowy w tym podatku - w odniesieniu do podatku podlegającego odliczeniu .

Jeżeli zatem zostanie wykazane, że taka faktura – niepotwierdzona kopią u dostawcy – nie dokumentuje żadnej sprzedaży ( jest fikcyjna ) – nie daje ona prawa do odliczenia podatku skoro nie zrodziła obowiązku podatkowego u sprzedawcy. Jeśli natomiast zostanie udowodnione, że faktura ta dokumentuje rzeczywiste zdarzenie, opodatkowane VAT, które zrodziło u dostawcy obowiązek podatkowy, mimo braku kopii tej faktury u dostawcy, daje ona prawo nabywcy do odliczenia wykazanego na niej podatku naliczonego .

Reasumując, tutejszy Organ podatkowy stwierdza, iż od dnia 1 maja 2004 r. faktura niepotwierdzona kopią u sprzedawcy nie pozbawia podatnika prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony z niej wynikający , pod warunkiem jednakże, iż transakcja nią udokumentowana rzeczywiście miała miejsce.