Decyzja

Na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60), po rozpatrzeniu zażalenia Państwa ... na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Wejherowie z dnia 25 kwietnia 2005r. Nr PB/OPD/415-6/05/RC dotyczące udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego

• uznając, że zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie utrzymuje się w mocy postanowienie organu pierwszej instancji.

U z a s a d n i e n i e

Pismem z dnia 17 stycznia 2005r. podatnicy zwrócili się do Naczelnika Urzędu Skarbowego o udzielenie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w sprawie prowadzenia jednej ewidencji podatkowej dla celów podatku dochodowego oraz składania dwóch odrębnych deklaracji PIT-5, w których rozliczane będą dochody małżonków z pozarolniczej działalności gospodarczej po połowie.

Podatnicy prowadzą działalność gospodarczą - kancelarię radców prawnych w formie tzw. „spółki małżeńskiej”, bez zawierania umowy spółki. Między małżonkami istnieje ustrój ustawowej wspólności majątkowej.

Do 08.11.2004r. w/w działalność prowadzono wyłącznie w oparciu o wpis do ewidencji prowadzonej przez Okręgową Izbę Radców Prawnych w Gdańsku. W związku z powyższym, małżonkowie prowadzili jedną podatkową księgę przychodów i rozchodów oraz jedną ewidencję sprzedaży i ewidencję zakupów dla celów podatku VAT. Fakturę za usługę prawniczą podatnicy wystawiali jako kancelaria radców prawnych, przy czym NIP-em kancelarii był NIP małżonki, który został wskazany jako wiodący dla celów rozliczeń podatku VAT. Faktura za usługę była zawsze jedna na Kancelarię niezależnie od tego, czy usługę wykonywał mąż, czy żona czy też – co było sytuacją najczęstszą - pełnomocnictwo do prowadzenia spraw udzielane było obojgu małżonkom. Umowa z klientem na obsługę prawną i wynagrodzenie zawierana była przez męża lub żonę w imieniu kancelarii radców prawnych. Małżonkowie składali co miesiąc dwie deklaracje PIT-5 rozliczając przychody, koszty i dochód po 50%.

Od dnia 09.11.2004r. małżonkowie wpisani są do ewidencji działalności gospodarczej, przy czym zgodnie z przepisami ustawy o swobodzie działalności gospodarczej posiadają dwa odrębne wpisy na każdego z małżonków. Nie zmienia to faktu, że nadal figurują w ewidencji prowadzonej przez Okręgową Izbę Radców Prawnych w Gdańsku, gdzie wpis nie uległ żadnej zmianie co do jego treści, ani nie uległ wykreśleniu. Podatnicy dodają, że dotychczas posiadali jeden numer Regon, który po dokonaniu wpisu do ewidencji działalności gospodarczej stał się Regonem żony, gdyż przypisany był do jej numeru PESEL, a jej małżonek otrzymał nowy numer Regon.

Wspólną działalność małżonkowie chcą prowadzić w 2005r. Nadal też pozostają w ustroju małżeńskiej ustawowej wspólnoty majątkowej.

W związku z powyższym wątpliwość podatników sprowadzała się do ustalenia, czy posiadanie dwóch odrębnych wpisów w ewidencji działalności gospodarczej oraz odrębnych numerów Regon nie wpłynie na zmianę dotychczasowych zasad rozliczania podatku dochodowego i prowadzenia ewidencji podatkowej. Ich zdaniem, mimo osobnych wpisów do ewidencji działalności gospodarczej mogą prowadzić dla kancelarii jedną podatkową księgę przychodów i rozchodów i składać dwie deklaracje PIT-5, w których dochody rozliczą po połowie.

Postanowieniem z dnia 25 kwietnia 2005r. Nr PB/OPD/415-6/05/RC Naczelnik Urzędu Skarbowego stwierdził, że w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego stanowisko podatników przedstawione w przedmiotowym wniosku jest nieprawidłowe. W uzasadnieniu postanowienia Naczelnik powołał się na treść art.24a ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r., Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) stwierdzając, że każdy z małżonków jest zobowiązany do prowadzenia odrębnej ewidencji podatkowej, z uwzględnieniem zasad prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów w sposób określony w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, oraz każdy z małżonków jest zobowiązany do składania odrębnych deklaracji w wysokości należnych zaliczek na podatek dochodowy PIT-5, obliczonych od dochodu każdego z małżonków odrębnie.

Podatnicy, korzystając z przysługującego im prawa, wnieśli zażalenie zarzucając przedmiotowemu postanowieniu naruszenie przepisów art. 121 Ordynacji podatkowej oraz naruszenie art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zdaniem podatników małżonkowie pozostający w ustroju ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej, prowadzący wspólną pozarolniczą działalność gospodarczą, posiadający równe udziały we wspólnym przedsięwzięciu, przy uwzględnieniu pozostałych regulacji prawnych zawartych w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r.– zobowiązani byli do uiszczania identycznych kwot podatku dochodowego od osób fizycznych, niezależnie od faktu, czy prowadzone byłyby dwie podatkowe księgi przychodów i rozchodów czy jedna.

Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku po rozpatrzeniu zażalenia stwierdza, co następuje:

Możliwość wspólnego wpisu do ewidencji działalności gospodarczej dla małżonków, którzy prowadzą wspólną działalność gospodarczą stworzyły przepisy ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej (Dz.U. nr 41, poz. 324 z późn. zm.). Przedsiębiorcami w rozumieniu przepisów tej ustawy mogły być nie tylko osoby fizyczne i prawne, lecz również jednostki organizacyjne, które nie mają osobowości prawnej, jeżeli przedmiot ich działania obejmował prowadzenie działalności gospodarczej. Za jednostki organizacyjne uznano wówczas spółki cywilne oraz małżeństwa. Ustawa z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej (Dz.U. nr 101, poz. 1178 z późn. zm.) spowodowała, że z ewidencji działalności gospodarczej zostały usunięte spółki cywilne. Wprawdzie w obrocie gospodarczym mogły one działać w dalszym ciągu, ale do ewidencji działalności gospodarczej zostali wpisani wszyscy jej wspólnicy, którzy otrzymali status przedsiębiorców. Natomiast małżeństwa w dalszym ciągu figurowały w niej w ramach jednego wpisu. Kolejne zmiany w prawie gospodarczym wprowadziły dwie ustawy z 2 lipca 2004 r.: o swobodzie działalności gospodarczej oraz przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. nr 173, poz. 1807 i 1808). Zgodnie z brzmieniem art. 4 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

Zgodnie z powyższym przedsiębiorcą może być pojedyncza osoba fizyczna bądź wspólnik spółki cywilnej, a nie działający wspólnie małżonkowie.

Potwierdzeniem powyższego jest treść art. 68 ustawy z dnia 2 lipca 2004r. przepisów wprowadzających ustawę o swobodzie działalności gospodarczej, który zobowiązuje małżonków zarejestrowanych na podstawie wspólnego wpisu, aby do 31 grudnia 2005 r. dopełnili formalności związanych ze zmianą wspólnego wpisu, pod rygorem wykreślenia z ewidencji.

Powyższe oznacza , iż z końcem 2005 r. z ewidencji działalności gospodarczej zostanie wyeliminowana działalność zarejestrowana na imię obojga małżonków, zwana "spółką małżeńską", jako forma prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Tym samym nie znajduje uzasadnienia zarzut dot. naruszenia art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000r., nr 14, poz. 176 ze zm.), zgodnie z którym: przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe. Treść cytowanego przepisu wyraźnie wskazuje, iż dotyczy on przychodów z udziału w spółce. Tym samym przepis ten miał zastosowanie również do „spółek małżeńskich” funkcjonujących do końca 2005r. Jednak z chwilą, gdy w obrocie prawnym spółki te przestaną funkcjonować - zasada proporcjonalności wskazana w powołanym art. 8 ust.1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r.nie będzie miała zastosowania do dochodów uzyskanych z prowadzonej wspólnie przez małżonków działalności gospodarczej.

Mając na uwadze wyżej powołane unormowania prawne wspólne prowadzenie działalności gospodarczej przez małżonków możliwe będzie tylko w formie organizacyjnej przewidzianej prawem cywilnym, tj. spółki cywilnej, lub przepisami kodeksu spółek handlowych, np. spółki jawnej. Zatem po zmianie wpisu każdy z małżonków będzie miał status odrębnego przedsiębiorcy, a w przypadku braku między nimi umowy spółki cywilnej każdy z małżonków prowadził będzie odrębną pozarolniczą działalność gospodarczą.

W myśl art. 24a ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie wykonujące działalność gospodarczą są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów (...).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.) osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 800 000 euro, zobowiązane są do prowadzenia ksiąg rachunkowych i stosowania przepisów powyższej ustawy.

Mając powyższe na uwadze zdaniem tut. organu w sytuacji gdy między małżonkami nie została zawiązana spółka osób fizycznych i każdy z małżonków jest wpisany odrębnie do ewidencji działalności gospodarczej, to z punktu widzenia prawa bilansowego ewidencja rachunkowa działalności gospodarczej poszczególnych małżonków powinna być prowadzona odrębnie, a co za tym idzie każdy z małżonków będzie również zobowiązany do składania odrębnych deklaracji o wysokości należnych zaliczek na podatek dochodowy PIT-5, obliczonych od swoich dochodów z prowadzonej na własne imię działalności gospodarczej.