Stan faktyczny

Podatnik wykonał usługi /prace/ elektryczne na statku należącym do armatora norweskiego. Przedmiotowe usługi zostały wykonane na statku znajdującym się w polskim porcie.

Ocena prawna stanu faktycznego

W przepisach ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług ustawodawca określił zasady rozliczania podatku od towarów i usług z tytułu transakcji pomiędzy podmiotami z różnych krajów, które mają miejsce bądź traktowane są jako mające miejsce na ściśle określonym terytorium. Miejsce świadczenia wskazuje, który z podmiotów (usługodawca czy usługobiorca) i w jakim kraju zobowiązany jest do rozliczenia podatku z tytułu dokonanej transakcji.

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju jest jedną z czynności podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ze stanu faktyczne przedstawionego przez podatnika wynika, iż wykonał on usługi /prace/ elektryczne dla kontrahenta, którego siedzibą jest Norwegia.

Przedmiotowe usługi zostały wykonane na statku armatora norweskiego, który znajdował się w polskim porcie.

Pojęcie „usług na ruchomym majątku rzeczowym” nie zostało zdefiniowane w ustawie o VAT. W związku z tym należy termin ten interpretować w oparciu o wykładnię językową, jako wszelkie usługi wykonywane przez podatnika, w wyniku których następuje wytworzenie nowego produktu z powierzonych materiałów, jego przerobienie lub ulepszenie, przy czym podatnik świadczący usługę nie jest właścicielem towaru powierzonego ani wytworzonego, przerobionego lub ulepszonego.

Zgodnie z art. 27 ust. 2 pkt 3 lit. d ) ustawy, w przypadku świadczenia usług na ruchomym majątku rzeczowym - miejscem świadczenia usług jest miejsce, gdzie usługi są faktycznie świadczone, z zastrzeżeniem art. 28.

Zgodnie z art. 28 ust. 7 ustawy w przypadku usług, o których mowa w art. 27 ust. 2 pkt 3 lit. c i d, świadczonych dla nabywcy, który podał wykonującemu te usługi numer, pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium państwa członkowskiego, na którym usługi są wykonywane, miejscem świadczenia usług jest terytorium państwa członkowskiego, które wydało nabywcy usługi ten numer, pod warunkiem że towary po wykonaniu tych usług zostaną wywiezione z terytorium państwa członkowskiego, na którym usługi te zostały faktycznie wykonane. Powyższa regulacja ma zastosowanie tylko wówczas, gdy wywóz towarów będących przedmiotem prac nastąpi niezwłocznie po wykonaniu usług poza terytorium kraju ich faktycznego wykonania, nie później jednak niż w terminie 30 dni od daty ich wykonania – art. 28 ust.8 ustawy.

W świetle w/w przepisów świadczone przez Podatnika na terytorium kraju usługi (elektryczne) na statku będącym własnością armatora norweskiego /zleceniodawcy/, stanowią usługi na ruchomym majątku rzeczowym. Uwzględniając zasadę wyrażoną w art. 27 ust. 2 pkt 3 lit. d) ustawy miejscem świadczenia, a zatem i miejscem opodatkowania przedmiotowych usług będzie miejsce, gdzie usługi są faktycznie świadczone, tj. Polska. Wykonawca usługi zobowiązany będzie do jej opodatkowania według stawki krajowej. Przy tak określonym miejscu opodatkowania Podatnik zobowiązany jest na wystawionej fakturze naliczyć podatek według stawki 22%. Faktura powinna zawierać elementy wymienione w art.106 ust. 1 ustawy i § 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie maja zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 971), zwanego dalej rozporządzeniem. Ponadto wykonawca usługi wykazuje wartość świadczonej usługi oraz podatek należny w deklaracji VAT-7 lub VAT- 7K.

Natomiast w sytuacji gdy podmiot – kontrahent norweski, który nabywa usługi na ruchomym majątku rzeczowym zarejestruje się w innym niż Polska kraju członkowskim jako podatnik podatku od wartości dodanej, powyższa zasada wynikająca z art. 27 ust. 2 pkt 3 lit. d ) ustawy nie ma zastosowania. Jeśli zleceniodawca zarejestruje się w innym niż Polska kraju członkowskim i poda unijny numer identyfikacyjny, wówczas to on przejmie obowiązek opodatkowania wartości usługi według stawki obowiązującej w kraju, który numer ten mu nadał (art. 28 ust. 7 ustawy), pod warunkiem, że towary po wykonaniu tych usług zostaną niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 30 dni od dnia wykonania na nich usługi, wywiezione poza terytorium kraju – art. 28 ust. 8 ustawy.

W takiej sytuacji wykonawca usługi obowiązany jest udokumentować transakcję fakturą, która zgodnie z art. 106 ust. 2 ustawy oraz § 30 rozporządzenia, nie będzie zawierała stawki i kwoty podatku oraz kwoty należności wraz z podatkiem (§ 30 ust. 2 rozporządzenia). Natomiast taka faktura powinna zawierać numer, pod którym nabywca usługi jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego, innym niż terytorium kraju (§ 30 ust. 4 rozporządzenia). Podatnik – wykonawca usługi nie wykazuje wówczas wartości tej usługi w deklaracji podatkowej VAT – 7 lub VAT-7K.

Należy w tym miejscu wskazać, iż ustawodawca w art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy stwierdził, że podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, (...), jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą (...) świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.

Zatem w myśl art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy Podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego w zakresie, w jakim usługi te podlegałyby opodatkowaniu, gdyby zostały wykonane w Polsce, a Podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.