INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 9 listopada 2011r. (data wpływu 18 listopada 2011r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia statusu podatnika podatku od towarów i usług – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 listopada 2011r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia statusu podatnika podatku od towarów i usług.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W związku z zajęciem przez komornika sądowego konta bankowego Powiatu na którym gromadzone są dochody Skarbu Państwa pochodzące z umów najmu, dzierżawy, użytkowania wieczystego nieruchomości Skarbu Państwa, Powiat nie ma możliwości przekazania środków z tego rachunku na zapłatę podatku VAT. Brak zapłaty podatku spowoduje windykację podatku przez Urząd Skarbowy i narazi Powiat na dodatkowe koszty. Charakter środków zgromadzonych na zajętym rachunku bankowym nie daje podstaw do zastosowania w niniejszym stanie faktycznym art. 831 i 890 Kodeksu postępowania cywilnego.

Pojawia się w związku z tym wątpliwość kto jest podatnikiem podatku VAT w przedmiotowym stanie faktycznym i z czyich środków podatek ten winien być zapłacony.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Kto jest podatnikiem podatku VAT od należności Skarbu Państwa...

Zdaniem Wnioskodawcy, lektura przepisu art. 11 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami, zgodnie z którym z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z przepisów niniejszej ustawy oraz odrębnych ustaw, organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest Starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, wskazywałaby na to, iż Starosta jedynie reprezentuje Skarb Państwa, a tym samym – jako że wszelkie czynności dotyczą nieruchomości należących do Skarbu Państwa – to właśnie Skarb Państwa będzie podatnikiem podatku VAT od dokonywanych względem swoich nieruchomości czynności, zaś Powiat (a konkretnie Starosta) byłby w takiej sytuacji wyłącznie płatnikiem takiego podatku.

Gospodarowanie nieruchomościami Skarbu Państwa jest jednym z przykładów działania w imieniu Skarbu Państwa, uregulowanym w ustawie o gospodarce nieruchomościami.

Zgodnie z art. 11 i 23 ustawy, organem reprezentujących Skarb Państwa w tych czynnościach jest starosta (prezydent miasta na prawach powiatu), jednakże nie oznacza to, że jest on podatnikiem, bo dla określenia tego kto może być podatnikiem podatku VAT należy sięgnąć do definicji z ustawy o VAT.

Starosta nie może być uważany za podatnika VAT, gdyż nie prowadzi on samodzielnie działalności gospodarczej, nie działa na własny rachunek i odpowiedzialność, bo nie jest jednostką organizacyjną. Nie zmienia też tego regulacja z ustawy o gospodarce nieruchomościami (art. 11 i 23), gdyż brak jest jakiejkolwiek podstawy prawnej do twierdzenia, że w zakresie dotyczącym gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa starosta (prezydent miasta na prawach powiatu) usytuowany został w obrębie jakiejkolwiek struktury odrębnej od powiatu (gminy), będącej jednostką organizacyjną „Skarbu Państwa.”. Wykonywanie zadań zleconych nie oznacza bowiem, że starosta będący elementem struktury samorządu powiatowego staje się organem „państwowej jednostki organizacyjnej”.

Powiat również nie powinien być uznawany za podatnika podatku VAT, gdyż jest jedynie podmiotem reprezentującym, działającym w imieniu Skarbu Państwa (zgodnie z brzmieniem art. 11 ustawy o gospodarce nieruchomościami). Powiat działa w przedmiotowej sprawie jako podmiot któremu zlecone zostały określone zadania (zgodnie z art. 11 powoływanej wyżej ustawy o gospodarce nieruchomościami – organem reprezentującym Skarb Państwa jest starosta wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej). Tym samym wszystkie czynności związane z zakresem gospodarowania nieruchomościami, obejmujące zarówno czynności faktyczne, jak i prawne związane z dokonywaniem obrotu i obciążeń wchodzą w zakres umocowania ustawowego Starosty do działania w imieniu Skarbu Państwa. Jednakże w związku z tym, iż podatek dotyczy nieruchomości Skarbu Państwa co do których Starosta – zgodnie z ustawą o gospodarce nieruchomościami – występuje jedynie w imieniu Skarbu Państwa, jako reprezentant Skarbu Państwa, jak również w związku z tym, iż właścicielem nieruchomości, stroną wszelkich umów ich dotyczących oraz beneficjentem korzyści z nich płynących jest i pozostaje Skarb Państwa – za podatnika VAT należy w przedmiotowej sytuacji uznać Skarb Państwa. Powiat zaś winien być traktowany jako płatnik przedmiotowego podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 33 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną.

W myśl art. 34 ww. kodeksu, Skarb Państwa jest w stosunkach cywilnoprawnych podmiotem praw i obowiązków, które dotyczą mienia państwowego nienależącego do innych państwowych osób prawnych.

Skarb Państwa uważany jest zatem za swego rodzaju osobę prawną. Do niego odnosi się zasada specjalnej zdolności prawnej. W obrocie Skarb Państwa bierze udział przez tzw. stationes fisci, będące określonymi jednostkami organizacyjnymi. W konsekwencji, w każdej sprawie w której w stosunkach cywilnoprawnych stroną jest Skarb Państwa zachodzi potrzeba ustalenia właściwego statio fisci. Ponadto Skarb Państwa w stosunkach cywilnoprawnych jest podmiotem praw i obowiązków, które dotyczą mienia państwowego nie należącego do innych osób prawnych, zatem każda czynność cywilnoprawna państwowej jednostki organizacyjnej działającej w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa jest czynnością Skarbu Państwa. Jednostki te działają na rachunek Skarbu Państwa, a przysporzenie majątkowe może nastąpić tylko na rzecz Skarbu Państwa. Jednostka organizacyjna Skarbu Państwa ma jedynie zdolność cząstkową, jej funkcją jest reprezentowanie interesów Skarbu Państwa i podejmowanie za niego czynności.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2010r. Nr 102, poz. 651), z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z przepisów niniejszej ustawy oraz odrębnych ustaw, organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, a organami reprezentującymi jednostki samorządu terytorialnego są ich organy wykonawcze.

Stosownie zatem do powyższego Skarb Państwa, dokonując czynności prawnej, której przedmiotem jest dostawa najem, dzierżawa, użytkowanie wieczyste nieruchomości Skarbu Państwa, występuje przez reprezentanta w osobie starosty. Ustanowienie osoby upoważnionej do zawierania umów cywilnoprawnych mających za przedmiot nieruchomości gruntowe nie przesądza jednak kwestii kto występuje w charakterze podatnika podatku VAT w związku z dokonanym najmem, dzierżawą, użytkowaniem wieczystym.

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawa o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ww. ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W świetle art. 15 ust. 2 cyt. ustawy, przez działalność gospodarczą, rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Stosownie natomiast do treści ust. 6 powołanego przepisu, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powiat, w rozumieniu ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.) jest jednostką samorządu terytorialnego, czyli innym, niż organ władzy publicznej uczestnikiem sektora finansów publicznych i dlatego nie może skorzystać z wyłączenia określonego w art. 15 ust. 6 ww. ustawy. Posiada jednak osobowość prawną i wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Jest właścicielem mienia i innych praw majątkowych oraz samodzielnie prowadzi gospodarkę finansową na podstawie budżetu powiatu.

Ponadto zgodnie z § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2010r. sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 246, poz. 1649 ze zm.), zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jednocześnie wskazać należy, iż od dnia 6 kwietnia 2011r. obowiązuje nowe rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392 ze zm.), w którym tożsama regulacja dotycząca powyższego zwolnienia została zawarta w § 13 ust. 1 pkt 12.

Z powołanych przepisów wynika, że powiat zarówno jako osoba prawna, jak i jednostka samorządu terytorialnego w zakresie czynności o charakterze cywilnoprawnym, posiada status podatnika podatku od towarów i usług.

Powiat, w rozumieniu ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.), jest jednostką samorządu terytorialnego. Posiada osobowość prawną i wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Jest właścicielem mienia i innych praw majątkowych oraz samodzielnie prowadzi gospodarkę finansową na podstawie budżetu powiatu.

W myśl art. 6 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie powiatowym, w celu wykonywania zadań powiat może tworzyć jednostki organizacyjne i zawierać umowy z innymi podmiotami.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy o samorządzie powiatowym, organami powiatu są rada powiatu i zarząd powiatu. Zarząd powiatu jest organem wykonawczym powiatu (art. 26 ust. 1 ww. ustawy). W myśl art. 33 ww. ustawy o samorządzie powiatowym, zarząd wykonuje zadania powiatu przy pomocy starostwa powiatowego oraz jednostek organizacyjnych powiatu, w tym powiatowego urzędu pracy. Stosownie do art. 34 ust. 1 ww. ustawy, starosta organizuje pracę zarządu powiatu i starostwa powiatowego, kieruje bieżącymi sprawami powiatu oraz reprezentuje powiat na zewnątrz.

Jak wynika z powołanych wyżej norm starosta dokonuje określonych czynności nie w imieniu własnym lecz w imieniu Skarbu Państwa lub w imieniu jednostki samorządu terytorialnego (Powiatu).

Ze złożonego wniosku wynika, iż Powiat T., realizując zadania z zakresu administracji rządowej działa w imieniu Skarbu Państwa. Dokonuje oddania w najem, dzierżawę, w użytkowanie wieczyste nieruchomości będących własnością Skarbu Państwa. W związku z zajęciem przez komornika sądowego konta bankowego Powiatu na którym gromadzone są dochody Skarbu Państwa pochodzące z umów najmu, dzierżawy, użytkowania wieczystego nieruchomości Skarbu Państwa, Powiat nie ma możliwości przekazania środków z tego rachunku na zapłatę podatku VAT. Brak zapłaty podatku spowoduje windykację podatku przez Urząd Skarbowy i narazi Powiat na dodatkowe koszty.

W związku z powyższym pojawia się u Wnioskodawcy wątpliwość kto jest podatnikiem podatku VAT w przedmiotowym stanie faktycznym i z czyich środków podatek ten winien być zapłacony.

Odnosząc przedstawiony opis stanu faktycznego do powołanych przepisów prawa należy stwierdzić, że w przypadku wykonywania czynności z zakresu zadań zleconych nałożonych na starostę ustawą o gospodarce nieruchomościami z tytułu najmu, dzierżawy, użytkowania wieczystego nieruchomości będących własnością Skarbu Państwa, wynikających z zawartych umów cywilnoprawnych, to Powiat posiada status podatnika podatku od towarów i usług.

Wynika to bowiem z faktu, iż Skarb Państwa – jako osoba prawna niemająca własnych organów – opisane działania zleca jako zadanie z zakresu administracji rządowej Staroście. Taka procedura ustanowiona została w powołanym art. 11 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, przez dosłowne wskazanie podmiotu reprezentującego Skarb Państwa przy realizacji zadań w zakresie gospodarki nieruchomościami Skarbu Państwa.

Starosta z kolei – stosownie do treści art. 34 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym – kieruje sprawami powiatu oraz reprezentuje powiat na zewnątrz. Dokonując zatem czynności o charakterze cywilnoprawnym (które ze względu na swój charakter nie korzystają z wyłączenia od opodatkowania wskazanego w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT), a przez to tworząc zdarzenie mające skutki podatkowe, wykonuje je w ramach działalności gospodarczej.

Jednocześnie uwzględniając fakt, iż podatnikiem podatku od towarów i usług w stosunku do całej działalności Powiatu jest wyłącznie Powiat jako jednostka samorządu terytorialnego posiadająca osobowość prawną, podatek od towarów i usług związany z wykonaniem opisanych we wniosku czynności w zakresie, oddania w najem, dzierżawę, użytkowanie wieczyste nieruchomości będących własnością Skarbu Państwa reprezentowanego przez Starostę, zobowiązany jest rozliczać Powiat.

Reasumując, Skarb Państwa reprezentowany przez Starostę w związku z oddaniem w najem, dzierżawę, użytkowanie wieczyste nieruchomości opisanych we wniosku, nie wystąpi w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, bowiem obowiązki wynikające z czynności cywilnoprawnej, najmu, dzierżawy, użytkowania wieczystego gruntu spoczywają na podmiocie ustawowo zobowiązanym do realizacji tego zadania – gospodarowania nieruchomościami – tj. na Staroście. Uwzględniając jednakże zapisy ustawy o samorządzie powiatowym oraz ustawy o podatku od towarów i usług, rolę podatnika w związku z przedmiotowym najem, dzierżawą, użytkowaniem wieczystym nieruchomości będących własnością Skarbu Państwa pełni Powiat.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, że podatnikiem podatku VAT od należności Skarbu Państwa z najmu, dzierżawy, użytkowania wieczystego nieruchomości jest Skarb Państwa, należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.