Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlega min. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zgodnie z art. 7 ust. 1 tej ustawy, przez dostawę towarów, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). W myśl art. 2 pkt 6 tej ustawy, przez towary - rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy). Stosownie do art. 15 ust. 6 cyt. ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej oraz urzędy obsługujące te organy, nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W przedmiotowym stanie faktycznym, Firma dokonuje zamiany drogi osiedlowej utwardzonej na działkę budowlaną w przyszłości przeznaczoną pod osiedle mieszkaniowe. Zgodnie z art. 603 kodeksu cywilnego, przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Zgodnie z art. 604 kodeksu cywilnego do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży. Przez dostawę towarów, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT , rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W przypadku zamiany obie strony przenoszą na siebie wzajemnie własność rzeczy, występują zatem jednocześnie w charakterze dostawcy i nabywcy. Dokonanie zatem zamiany ww. rzeczy jest zamianą towarów, czyli odpłatną dostawą towarów podlegającą (zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku VAT) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jeżeli jest realizowane przez podatnika w ramach jego działalności gospodarczej. Na podstawie art. 4 ustawy z dnia 27.03.2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zm.) ustalenie przeznaczenia terenu oraz określenie sposobów zagospodarowania terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Jeżeli nie ma takiego planu należy odwołać się do przepisów prawa geodezyjnego i kartograficznego i kwalifikować grunty w oparciu o ewidencję gruntów i budynków, o której mowa w art. 20 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. Nr 100 z 2000 r., poz. 1086 ze zm.). Jeżeli z tej ewidencji wynika, że nieruchomość jest terenem niezabudowanym innym niż budowlany oraz przeznaczony pod zabudowę - to wówczas dostawa tej nieruchomości korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT. Natomiast, gdy przedmiotem dostawy są niezabudowane grunty budowlane lub przeznaczone pod zabudowę wówczas ma zastosowanie stawka podstawowa podatku VAT w wysokości 22 % określona w art. 41 ust. 1 ustawy. Z pisma wynika, że działka będąca przedmiotem zamiany będzie w przyszłości przeznaczona pod zabudowę mieszkaniową. Dostawa gruntu pod zabudowę nie korzysta z preferencji podatkowych i podlega opodatkowaniu j. w. Opodatkowaniu zatem podlegają dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe, zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku tych ostatnich (niezabudowanych) - jedynie te, których przedmiotem są tereny budowlane lub przeznaczone pod zabudowę. Pozostałe natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, będących np. gruntami rolnymi czy leśnymi, nieprzeznaczonymi w ewidencji gruntów pod zabudowę - są zwolnione od podatku od towarów i usług. Na podstawie art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2003r. Nr 207, poz. 2016) - droga jest budowlą. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku VAT, zwalnia się od podatku dostawę towarów używanych (...) pod warunkiem, że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (...). Na podstawie ust. 2 pkt 1 tego artykułu, budynki i budowle lub ich części są towarami używanymi jeśli od końca roku, w którym zakończono ich budowę, minęło co najmniej 5 lat. Z przedstawionego pisma dostawa drogi nie może korzystać z ww. zwolnienia z podatku VAT, ponieważ od końca roku, w którym zakończono jej budowę nie minęło 5 lat. Ponadto, zgodnie z art. 43 ust. 6 cytowanej ustawy zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2, nie stosuje się do dostawy towarów wymienionych w ust. 2 pkt 1 (towary używane - budynki i budowle), jeżeli przed wprowadzeniem ich do ewidencji środków trwałych lub w trakcie użytkowania wydatki poniesione przez podatnika na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej, a podatnik: 1) miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych wydatków;2) użytkował te towary w okresie krótszym niż 5 lat w celu wykonywania czynności opodatkowanych. Przy transakcjach zamiany gruntów, zgodnie z art. 29 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług, jeżeli należność z tytułu dostawy lub wykonania usługi jest określona w naturze (w przedmiotowej sprawie w zamian za drogę osiedlową otrzymano działkę budowlaną), podstawą opodatkowania jest wartość świadczenia obliczona na podstawie przeciętnych cen stosowanych w danej miejscowości lub na danym rynku w dniu wykonania świadczenia, pomniejszonych o podatek. Unormowanie art. 29 ust. 3 uzupełnia norma art. 29 ust. 9, zgodnie z którą, w przypadku wykonania czynności, o których mowa w art. 5 ustawy, dla których nie została określona cena, podstawą opodatkowania jest wartość towarów lub usług obliczona według cen stosowanych w obrotach z głównym odbiorcą (odbiorcami), a w przypadku braku odbiorcy - według przeciętnych cen stosowanych w danej miejscowości lub na danym rynku z dnia wykonania tych czynności, pomniejszona o kwotę należnego podatku (...). Nawet jeśli świadczenia w ramach umowy zamiany są nieekwiwalentne i różnica jest przez jedną ze stron dopłacana np. w gotówce, to do ustalenia podstawy opodatkowania należy przyjąć całą wartość podlegających zamianie towarów, a nie różnice ich wartości. Jeśli podmioty dokonujące zamiany są podatnikami podatku VAT, to każda ze stron umowy zobowiązana jest do naliczenia podatku należnego od transakcji. Zgodnie z art. 90 ust. 2 ustawy o podatku VAT, jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1 ("w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego"), podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10. Proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo (art. 90 ust. 3). Zgodnie z art. 90 ust. 6 ustawy o podatku VAT, do obrotu, o którym mowa w ust. 3 , nie wlicza się obrotu uzyskanego z tytułu transakcji dotyczących nieruchomości lub usług wymienionych w załączniku nr 4 do ustawy w poz. 3, w zakresie, w jakim czynności te są dokonywane sporadycznie. W związku z tym, stanowisko Firmy przedstawione w zapytaniu jest prawidłowe.