Stan faktyczny

Gmina powierza w użytkowanie eksploatację, konserwację i bieżące utrzymanie instalacji kanalizacyjnej firmie, której obowiązkiem jest również pobieranie opłat za odbiór ścieków od mieszkańców gminy, przeprowadzanie co miesiąc odczytów urządzeń pomiarowych, prowadzenie ewidencji opłat za odprowadzanie ścieków, egzekwowanie należnych opłat, prowadzenie windykacji w imieniu gminy oraz przekazywanie w terminie 20 dni po upływie miesiąca, w którym nastąpiło zafakturowanie usług, miesięcznego raportu o ilości odprowadzonych ścieków oraz raportu dotyczącego miesięcznych wpływów z zafakturowanych ścieków.

88% sumy wpływów z zafakturowanych przez te firmę usług stanowi dla niej wynagrodzenie. Natomiast 12 % udział z tych wpływów stanowi wynagrodzenie gminy za oddanie w użytkowanie instalacji kanalizacyjnej.

Sprzedaży usług zbiorowego odprowadzania ścieków, zgodnie z załączona do wniosku umową, dokonuje bezpośrednio firma, której powierzono w odpłatne używanie instalacji kanalizacyjnej. Także wpływy z zafakturowanych usług przekazywane są na konto wykonawcy.

Fakturę za odprowadzane ścieki firma wystawia na gminę i obciąża jej budżet.

Ocena prawna stanu faktycznego

Zgodnie z art.86 ust.1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz.535) w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Podstawowym kryterium decydującym o prawie podatnika podatku od towarów i usług do odliczenia podatku naliczonego zawartego w towarach i usługach, które zostały przez niego zakupione jest wystąpienie związku pomiędzy podatkiem naliczonym przy nabyciu towarów i usług a podatkiem należnym z tytułu wykonywanej przez podatnika działalności opodatkowanej, przy czym związek ten winien mieć charakter bezpośredni oraz bezsporny. Odliczyć zatem można w całości podatek naliczony jeżeli jest on związany z czynnościami opodatkowanymi sensu stricto tzn. takim, które generują podatek należny u podatnika dokonującego zakupu.

Podstawową zasadą dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego od podatku należnego jest więc istnienie związku tegoż podatku naliczonego z czynnościami opodatkowanymi. Natomiast czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług stosownie do art. 5, ust. 1 w/w ustawy są:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,
2. eksport towarów,
3. import towarów,
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Właśnie do realizacji tych czynności mają być wykorzystywane towary i usługi, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony.

Wskazana zasada wyłącza zatem możliwość dokonywania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz nie podlegających temu podatkowi. Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego, może być częściowe, tzn. w tej części w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku, w jakiej towary te i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności zwolnionych od podatku. Odliczenie to odbywa się wówczas w proporcji określonej przepisami ustawy.

W sytuacji faktycznej przedstawionej przez Gminę należy stwierdzić, że gmina realizując (w ramach ustawowych zadań własnych) usługi w zakresie zbiorowego odprowadzania ścieków, zleciła wykonanie tego zadania innemu podmiotowi. Zgodnie z § 12 ust. 1 umowy zawartej przez pomiędzy Gminą, a Zakładem Instalacji Sanitarnych Ogrzewczych i Gazowych, należność przysługująca zamawiającemu w związku z realizacją niniejszej umowy (...) wynosi 12% od wpływów miesięcznych wykonawcy z zafakturowanych usług z tytułu odprowadzania ścieków. Zatem w opinii organu podatkowego gminie przysługuje prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej zakup usług w kwocie określonej w § 12 ust. 1 zawartej umowy, pod warunkiem, że wykonywane czynności związane są ze sprzedażą opodatkowaną gminy.