W dniu 2.08.2005r. Spółka złożyła wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego.

Z przedstawionego w złożonym wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskująca w ramach swojej działalności zawarła ,,umowy ramowe’’ (umowa z dnia 16.11.2002r., 20.11.2002r. oraz 15.03.2004r.) o wzajemnej współpracy, w ramach których Wnioskująca zlecała w szczegółowych zamówieniach Spółce X wykonanie elementów prefabrykowanych żelbetowych. Celem zabezpieczenia roszczeń związanych z ewentualnymi wadami, bądź usterkami wykonanych elementów i konstrukcji (rękojmia, gwarancja, nienależyte wykonanie umowy), Strony ustalały każdorazowo wysokość długoterminowych oraz krótkoterminowych kaucji gwarancyjnych, zatrzymanych z należnego wykonawcy – Spółce X wynagrodzenia.

W dniu 26.01.2004r. Strony zawarły umowę o rozliczeniu wzajemnych zobowiązań związanych z ww. kaucjami, a w szczególności uzgodniły, iż w przypadku złożenia przez Spółkę X wniosku o upadłość, nastąpi przepadek kaucji na rzecz Wnioskującej i jednocześnie przejęcie przez Nią obowiązków wynikających z umów i kontraktów, w tym związanych z usuwaniem ewentualnych usterek i wad.

Spółka X, pismem z dnia 26.07.2004r. powiadomiła Wnioskującą o złożeniu w tym dniu wniosku o upadłość z możliwością zawarcia układu. Tym samym spełniony został warunek ww. umowy z dnia 26.01.2004., dotyczący przepadku kaucji, na zasadach i w terminach w niej określonych.

Kwoty kaucji, które przeszły na własność Wnioskującej, zostały ujęte jako Jej przychód operacyjny, uzyskany przy zerowym koszcie. Jednocześnie, w związku z powyższym, został zapłacony należny podatek dochodowy od osób prawnych, a cała operacja finansowa znalazła odzwierciedlenie w zeznaniu podatkowym za 2004r.

W dniu 31.01.2005r. został zawarty aneks do umowy z dnia 26.01.2004r., mocą którego Strony zdecydowały skreślić postanowienia dotyczące przepadku kaucji w sytuacji złożenia wniosku o upadłość Spółki X i uznać go w całości za niebyły. W związku z powyższym strony postanowiły dokonać stosownych zapisów i korekt księgowych za 2004r.

Wobec powyższego, Wnioskująca zwróciła się z zapytaniem, czy na podstawie aneksu z dnia 31.01.2005r. i anulowaniem przepadku kaucji, a tym samym anulowaniem wynikającego stąd przychodu, powinna dokonać odpowiedniej korekty zeznania podatkowego w zakresie rozliczenia podatku dochodowego od osób prawnych za 2005r....

Zdaniem Spółki, postanowienia aneksu z dnia 31.01.2005r. wywierają skutki prawne ex nunc, tj. od chwili zawarcia aneksu, czyli od dnia 31.01.2005r., z zatem powinny znaleźć odzwierciedlenie w zeznaniu podatkowym za 2005r. Bowiem, zdaniem Wnioskującej, strony przedmiotowego stosunku cywilnoprawnego, nie mogą z mocą wsteczną modyfikować wykreowanych przez siebie faktów prawnych, które wywarły już właściwe skutki prawne. Postanowienia umowy z dnia 31.01.2005r., dotyczące obowiązku dokonania odpowiednich zapisów i korekt za rok 2004r., uznać zatem należy za dotyczące wyłącznie ujęcia rachunkowego zaistniałego stanu faktycznego i prawnego, w żadnym razie ujęcia podatkowego.

Ustosunkowując się do przedstawionych powyżej kwestii, stwierdza się co następuje:

Pojęcie przychodu, z którego dochód podlega opodatkowaniu określają przepisy art. 12 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.). W przepisach tych określono, że za przychody uważa się między innymi przychody faktycznie otrzymane oraz przychody należne. Wymienione w art. 12 ustawy podatkowej rodzaje przychodów nie zawierają w swym katalogu kaucji, czyli sumy pieniężnej złożonej podmiotowi jako gwarancji dotrzymania zobowiązania. Kaucja gwarancyjna jest kwotą, którą podmiot ją przyjmujący po wystąpieniu pewnych okoliczności (np. dotrzymaniu zobowiązania, upływu terminu gwarancji), zwraca kontrahentowi. Wobec powyższego, zatrzymana przez Podatnika część wynagrodzenia należnego kontrahentowi nie zwiększa faktycznie otrzymanych przez Niego przychodów oraz przychodów należnych i nie stanowi ona przychodu podatkowego w myśl art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Jednak w pewnych sytuacjach - w przedmiotowej sprawie jest to przepadek kaucji gwarancyjnej na rzecz Wnioskującej z powodu wskazanego w aneksie do umowy (aneks z dnia 26.01.2004r.), czyli złożenia przez kontrahenta wniosku o upadłość - kaucja owa zmienia swoją kwalifikację podatkową. Staje się dla Wnioskującej, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychodem, który należy włączyć do podstawy opodatkowania. Bowiem stosowanie do przepisu art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 13 i 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Podatnik, jak wynika z opisanego stanu faktycznego, zastosował się do powyższej regulacji i z powodu złożenia przez kontrahenta w dniu 26.07.2004r. wniosku o upadłość, ujął w przychodach roku 2004 kwoty „złożonych” u Niego wcześniej kaucji.

Zdaniem organu podatkowego, fakt podpisania w dniu 31.01.2005r. aneksu do umowy, w którym strony postanowiły skreślić i uznać za niebyły zapis dotyczący przepadku kaucji na rzecz Wnioskującej w przypadku złożenia przez kontrahenta wniosku o upadłość, skutkuje podatkowo od podpisania aneksu tj. od dnia 31.01.2005r. Dokonanie więc tego skreślenia w dniu 31.01.2005r. nie może mieć wpływu na uznanie, iż w okresie od 26.01.2004r. do 30.01.2005r. nie był ważny zapis o przepadku kaucji oraz że nie wystąpił w tym okresie przychód podatkowy spowodowany właśnie tym przepadkiem.

Przedmiotowa interpretacja co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskującą i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.