W dniu 13.09.2005 r. wpłynął do tutejszego organu podatkowego pisemny wniosek Podatnika Pana X, Wspólnika Spółki Jawnej "Z" o interpretację zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, w której nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa, kontrola skarbowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym.

Wnioskodawca pyta : czy opłatę administracyjną od udzielonej pożyczki należy zaliczyć do przychodów w dacie udzielenia pożyczki czy w dacie spłaty raty pożyczki?

Z przedstawionego przez wnioskodawcę stanu faktycznego wynika, że spółka "Z" prowadzi działalność polegającą na udzielaniu pożyczek poza systemem bankowym na raty tygodniowe. Raty są równe i spłata każdej raty następuje proporcjonalnie do tytułów zadłużenia tj., kapitału, opłaty administracyjnej oraz odsetek. Opłata administracyjna to koszt manipulacyjny dla pożyczkobiorcy, rozłożony w czasie i ponoszony proporcjonalnie wraz z wymagalną cotygodniową ratą spłaty pożyczki.

Według wnioskodawcy opłatę administracyjną naliczoną z tytułu udzielonej pożyczki należy zaliczyć do przychodów w momencie, kiedy staje się ona wymagalna. Podatnik w złożonym zapytaniu stwierdza, iż w tym przypadku będą miały zastosowanie przepisy art. 14 ust. 1e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000r. nr 14 poz. 176 ze zmianami) tzn. za przychody z tytułu umów najmu, dzierżawy, leasingu lub innych umów o podobnym charakterze, których przedmiotem są składniki majątku związane z działalnością gospodarczą, uważa się przychody należne określone na dzień w którym należności wynikające z tych umów stają się wymagalne.

Podatnik uważa także, iż udzielenie przez spółkę, której jest wspólnikiem pożyczki jest dzierżawą pieniędzy.

Po analizie przedstawionego przez wnioskodawcę stanu faktycznego oraz własnego stanowiska w sprawie, Naczelnik Urzędu Skarbowego w Śremie postanawia jak w sentencji. Jedną z podstawowych kategorii niezbędnych do prawidłowego wyliczenia podatku jest przychód. Definicję przychodów dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych zawiera art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1993r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000r. nr 14 poz. 176 ze zmianami). Przepisy w/w ustawy nie zawierają jednakże definicji przychodu należnego. Według Słownika języka polskiego "należny" oznacza przysługujący, należący się komuś lub czemuś (Słownik języka polskiego pod redakcją Mieczysława Szymczaka, Warszawa 1996). Jako przychody należne można zatem przyjąć przychody, które należą, przysługują danemu podmiotowi.

Również Sąd Najwyższy, zajmując stanowisko w powyższej kwestii uznał, że "należne przychody" to te, które wynikają np. z działalności gospodarczej i stały się w jej następstwie należnością (wierzytelnością), tyle tylko, że jeszcze faktycznie nie uzyskaną (z uzasadnienia wyroku z 26 marca 1993r., sygn. Akt III ARN 6/93). Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych odnosi się do przychodów należnych z działalności gospodarczej. Stosownie bowiem do art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami z działalności gospodarczej są kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu bonifikat i skont. Przychody należne są zatem zawsze związane z działalnością gospodarczą.

Przepisy ustawy regulują również kwestie dotyczące momentu powstania przychodów należnych. Zgodnie z przepisem art. 14 ust. 1c, za datę powstania przychodu uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku), nie później jednak niż ostatni dzień miesiąca, w którym:wydano rzecz zbyto prawo majątkowe lubwykonano usługę, w tym częściowo wykonano usługę, jeżeli jej częściowe wykonanie stanowi wynikający z umowy lub odrębnych przepisów tytuł do zapłaty, lubotrzymano zapłatę za wykonanie świadczenia - w pozostałych przypadkach.

Z brzmienia powyższego przepisu wynika, iż momentem, w którym należy wykazać przychód należny, będzie data wystawienia faktury (rachunku). Jednakże w myśl art. 14 ust. 1c w/w ustawy przychód nie może powstać później niż ostatniego dnia miesiąca, w którym zaistniała jedna z następujących sytuacji: wydanie rzeczy (zbycie) i zbycie prawa majątkowego, wykonanie usługi (częściowe wykonanie usługi), otrzymanie zapłaty. W przedmiotowej sprawie rozpatrzenie złożonych wniosków i udzielenie zainteresowanym podmiotom pożyczki jest wykonaniem usługi mieszczącej się w zakresie działalności gospodarczej, za którą Spółka pobiera opłatę administracyjną. Zatem zgodnie z brzmieniem art. 14 ust. 1c przychód powstaje najpóźniej w ostatnim dniu miesiąca, w którym doszło do określonego zdarzenia tj. udzielenia pożyczki.

Ponadto zaznaczyć należy, iż w przypadku udzielania pożyczek nie można mówić o "dzierżawie pieniędzy", jak przedstawił to Podatnik. Celem zawieranych pomiędzy Spółką Jawną "Z" a jej klientami umów jest przeniesienie na własność drugiej strony określonej ilości pieniędzy i oddanie ich do swobodnego użytkowania z zastrzeżeniem ich zwrotu w określonym czasie. Przedmiotem takich umów nie są zindywidualizowane znaki pieniężne (konkretne banknoty o oznaczonych numerach) lecz suma pieniężna. Tak więc w myśl art. 720 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 1964r. Nr 16 poz. 93 ze zmianami) świadczonych przez Spółkę usług nie można nazwać "dzierżawą" lecz pożyczką, nie może mieć więc zastosowania przepis powołanego przez Podatnika w zapytaniu art. 14 ust. 1 e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacji udzielono w oparciu o stan faktyczny przedstawiony we wniosku oraz zgodnie ze stanem prawnym obowiązującym w dniu jej sporządzenia. Interpretacja ta jest wiążąca do czasu zmiany stanu prawnego lub stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę.