P O S T A N O W I E N I E

Na podstawie art.14a par.1 i par.4 ustawy z 29 sierpnia 1997r. – Ordynacja podatkowa /t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz.60/, po rozpatrzeniu wniosku z 22 kwietnia 2005r., uzupełnionego pismem z 29 czerwca 2005r., Podatnika w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji w przedmiocie opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności wykonanych przez adwokata, zleconych przed sąd przed dniem 1 maja 2004r., w przypadku wydania prawomocnego orzeczenia po tym dniu - czy należy na wszystkie, otrzymane po dniu 30 kwietnia 2004r., wynagrodzenia za usługi udzielania pomocy prawnej zlecone przez sąd wystawić faktury...

stwierdzam, że

stanowisko przedstawione we wniosku nie jest prawidłowe w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego.

U Z A S A D N I E N I E

Wnioskodawca jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, prowadzi kancelarię adwokacką. Na polecenie sądu udziela także pomocy prawnej z urzędu. Z 1 maja 2004r. usługi świadczenia pomocy prawnej z urzędu przestały korzystać ze zwolnienia od opodatkowania VAT.

Podatnik przedstawił przykłady spraw, gdzie zlecenie sądu jest datowane na lata 1993-2003, zakończonych w okresie październik 2004-styczeń 2005r. W ocenie Podatnika obowiązek podatkowy w zakresie podatku od towarów i usług w zakresie tzw. „urzędówki” powstaje w stosunku do usług świadczonych od 1 maja 2004r., spraw prowadzonych od tej daty - stąd w zakresie usług, które są przedmiotem wniosku winien korzystać ze zwolnienia z opodatkowania VAT, a co się z tym wiąże wszystkie wynagrodzenia otrzymane z tego tytułu, po dniu 30 kwietnia 2004r., nie rodzą obowiązku dokumentowania ich fakturami.

W art. 5 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług /Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm./ ustawodawca zawarł zakres przedmiotowy opodatkowania, wskazując czynności podlegające opodatkowaniu tym podatkiem. W ust. 1 pkt1 ww. artykułu zawarto zapis, z którego wynika, iż podatkiem VAT objęte jest odpłatne świadczenie usług na terytorium RP.

Art. 8 ww. ustawy precyzuje pojęcie „świadczenie usług”, i tak za świadczenie usług należy rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 tejże ustawy, w tym również /pkt3 ust. 1/ świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Nie budzi obecnie wątpliwości fakt, że czynności wykonywane przez adwokata na zlecenie sądu w zakresie udzielania pomocy prawnej z urzędu nie podlegają wyłączeniu z opodatkowania na podstawie art. 15 ust. 3 pkt3 ustawy o podatku od towarów i usług, co potwierdził w swej interpretacji Minister Finansów, pismo z 20 kwietnia 2005r., nr PP3-812-130/2005/AK864.

Ogólne zasady opodatkowania podatkiem od towarów i usług określono w art. 19 ustawy. W ust.1 unormowano, że „obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi (...)”. W przedmiotowej sprawie najistotniejsze jest określenie momentu wykonania usługi, co przełoży się na powstanie lub brak obowiązku podatkowego w VAT. Stwierdzić należy, co również podniósł we wniosku Podatnik, że datą wykonania usługi adwokackiej, której koszty ponosi Skarb Państwa, jest data uprawomocnienia się orzeczenia sądowego określającego m. in. koszty procesu, w tym wynagrodzenie adwokata. Charakter usługi, o której mowa, jest specyficzny - od zlecenia przez sąd do jej zakończenia może upłynąć długi okres czasu, czego dowodem są przytoczone przez Wnioskodawcę przykłady. Specyfika usługi polega na tym, że jest świadczona nieprzerwanie od momentu jej zlecenia aż do uprawomocnienia się orzeczenia sądu lub w przypadku orzeczeń nieprawomocnych, do momentu wypłaty wynagrodzenia. W przedstawionym stanie faktycznym rodzi to skutek, że w stosunku do usług, będących przedmiotem zapytania, powstał obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług. Nie może być przy tym mowy o działaniu prawa wstecz, bo „historyczny” jest jedynie moment podjęcia usługi, co jest bez znaczenia dla opodatkowania VAT.

Powyższa konkluzja skutkuje obowiązkiem zastosowania się do art.106 ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym podatnicy o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Stosownie do § 12 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług /Dz. U. Nr 97, poz. 971/ faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży, powinna zawierać m.in. imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy, jak również wartość wykonywanych usług z wykazaniem sumy wartości sprzedaży netto towarów lub wykonanych usług z podziałem na poszczególne stawki podatku i zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu, kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto towarów /usług/, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku, wartość sprzedaży towarów lub wykonanych usług wraz z kwotą podatku /wartość sprzedaży brutto/, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku lub zwolnionych od podatku, lub niepodlegających opodatkowaniu oraz kwotę należności ogółem wraz z należnym podatkiem, wyrażoną cyframi i słownie.

W celu udokumentowania wykonania przedmiotowych usług, fakturę należy wystawić na zleceniodawcę, czyli sąd.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 cytowanej ustawy podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. W przypadku, gdy pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty, obrotem jest również kwota otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat, pomniejszona o przypadającą od nich kwotę podatku. Tym samym stwierdzić należy, że podstawę opodatkowania dla celów podatku od towarów i usług stanowi całość przyznanego przez sąd wynagrodzenia pomniejszona o kwotę podatku VAT.