Decyzja

Na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), po rozpatrzeniu zażalenia Pana na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Pucku z dnia 31 sierpnia 2005r. Nr DW/415-19/05/MDK dotyczące udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego

• uznając, że zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie utrzymuje się w mocy postanowienie organu pierwszej instancji.

UZASADNIENIE

Pismem z dnia 28 czerwca 2005r. (uzupełnionym w dniu 8.07.2005r. oraz 25.07.2005r.) podatnik zwrócił się do Naczelnika Urzędu Skarbowego o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w sprawie opodatkowania przychodu uzyskanego w związku z cesją wierzytelności z tytułu niezwróconej w terminie pożyczki pieniężnej wraz z odsetkami umownymi.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że wnioskodawca nieprowadzący działalności gospodarczej udzielił w 2001r. osobie fizycznej pożyczki pieniężnej w kwocie 15.000 zł. Umowa pożyczki przewidywała naliczanie odsetek umownych w wysokości 1% kwoty pożyczki dziennie licząc od dnia, w którym upłynął termin jej zwrotu. Z uwagi na to, że pożyczkobiorca nie zwrócił pożyczki w określonym w umowie terminie – pożyczkodawca wniósł sprawę do sądu, w efekcie czego sąd zasądził na rzecz pożyczkodawcy zwrot całej kwoty pożyczki wraz z odsetkami umownymi. Z uwagi na przewlekłość egzekucji komorniczej pożyczkodawca zamierza dokonać cesji tej wierzytelności, która na dzień cesji wynosiła ok. 190.000 zł - za kwotę 60.000zł.

Zdaniem wnioskodawcy uzyskany z tytułu cesji tej wierzytelności przychód nie będzie opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych z uwagi na to, że przychód ten wynosi 30% nominalnej wartości nieściągniętego długu.

Postanowieniem z dnia z dnia 31 sierpnia 2005r. Nr DW/415-19/05/MDK Naczelnik Urzędu Skarbowego stwierdził, że stanowisko przedstawione w przedmiotowym wniosku jest nieprawidłowe w odniesieniu do opisanego w nim stanu faktycznego.

Podatnik, korzystając z przysługującego prawa złożył (pismem z dnia 7 września 2005r.) zażalenie na powyższe postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego, wnosząc o jego zmianę w części określającej wysokość wierzytelności podlegającej opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zdaniem podatnika kwota 60.000 zł uzyskana ze sprzedaży wierzytelności stanowiła „zwrot straty w wartości realnej kwoty głównej pożyczki od dnia 1 czerwca 2001r. do dnia 12 stycznia 2005r.” Stąd w ocenie podatnika opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlega wyłącznie ta część wartości scedowanej wierzytelności, która stanowi różnicę pomiędzy kwotą 60.000 zł uzyskaną w wyniku cesji, a kwotą odpowiadającą wartości inflacji we wskazanym okresie.

Pismem z dnia 9 września 2005r. podatnik wniósł o skorygowanie błędów w postanowieniu Naczelnika Urzędu Skarbowego stwierdzając, iż nieprawidłowo podano w nim, że pożyczkobiorcą była osoba nieprowadząca działalności gospodarczej.

Ponadto w dniu 19 września 2005r. podatnik rozszerzył złożone zażalenie wskazując, że w przedmiotowej sprawie będzie miał zastosowanie art. 21 ust. 1 pkt 3 b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. zasądzone wyrokiem sądu odsetki od umowy pożyczki stanowić będą „odszkodowanie za przekroczenie o ponad 43 miesiące terminu zwrotu przez pożyczkobiorcę pożyczonej kwoty”. Zdaniem podatnika umowne odsetki stanowią w kwocie 60.000 zł (kwota uzyskana z cesji wierzytelności) odszkodowanie za utracone korzyści.

Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku po rozpatrzeniu zarzutów tego zażalenia stwierdza, co następuje:

Instytucję przelewu wierzytelności regulują przepisy art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z tymi przepisami wierzyciel może przenieść wierzytelność na osobę trzecią. Przeniesienie to w prawie cywilnym określane jest jako przelew wierzytelności (cesja).

W wyniku odpłatnego zbycia wierzytelności u dotychczasowego wierzyciela wygasa stosunek zobowiązaniowy z dłużnikiem, powstają natomiast nowe stosunki zobowiązaniowe w rozumieniu cywilnoprawnym pomiędzy nabywcą wierzytelności a dłużnikiem oraz pomiędzy zbywcą a nabywcą wierzytelności.

Na gruncie przepisów podatkowych transakcja odpłatnego zbycia wierzytelności jest zdarzeniem wywołującym określone skutki podatkowe.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Zawarte w art. 18 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. wyliczenie praw majątkowych ma charakter otwarty, o czym świadczy użyte przez ustawodawcę sformułowanie „w szczególności”. Jednocześnie treść tego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zarówno przychody z wykonania (wykorzystania) tych praw jak również z ich sprzedaży lub zamiany.

Zatem otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze w związku z dokonaną cesją wierzytelności stanowią przychód w rozumieniu art. 18 ustawy z dnia 26 lipca 1991r.

Ponieważ przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991r. nie przewidują szczególnych zasad określania dochodu z praw majątkowych, w tym zakresie mają zastosowanie ogólne reguły zawarte w art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. (tj. dochodem ze źródła przychodów jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym).

Kosztami uzyskania przychodów są natomiast – stosownie do treści art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. – wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

W konsekwencji Naczelnik Urzędu Skarbowego prawidłowo stwierdził w postanowieniu z dnia 31 sierpnia 2005r. Nr DW/415-19/05/MDK, że dochodem ze sprzedaży wierzytelności (w wyniku cesji) będzie różnica między otrzymaną przez podatnika kwotą a poniesionymi przez niego kosztami uzyskania przychodu. Należy przy tym podkreślić, iż koszty te obejmują również wydatki związane z udzieleniem pożyczki (w tym wartość pożyczki) w części, w której nie zostały podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie.

Odpowiadając na argumenty podatnika zawarte w zażaleniu Dyrektor tut. Izby Skarbowej stwierdza, że Naczelnik Urzędu Skarbowego prawidłowo zakwalifikował przychód z odpłatnego zbycia (cesji) wierzytelności jako przychód ze sprzedaży praw majątkowych podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych.

Bezzasadne jest w tym zakresie twierdzenie podatnika, że zasądzone wyrokiem sądu odsetki umowne od umowy pożyczki stanowią odszkodowanie za przekroczenie przez pożyczkobiorcę terminu zwrotu pożyczki objęte zwolnieniem na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy z dnia 26 lipca 1991r. Z literalnego brzmienia tego przepisu wynika bowiem, iż wolne od podatku dochodowego są odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Powyższa regulacja dotyczy odszkodowań, które ustawodawca wyraźnie odróżnia w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych od odsetek. Z przedłożonego przez podatnika wyroku jednoznacznie zaś wynika, że sąd zasądził na rzecz podatnika kwotę 15.000 zł będącą równowartością kwoty udzielonej pożyczki wraz z odsetkami (a nie jak twierdzi podatnik odszkodowanie). Jednocześnie należy podkreślić, iż podatnik dokonał (jak wynika z aktu notarialnego) sprzedaży za kwotę 60.000 zł przysługującej mu wierzytelności z tytułu udzielonej pożyczki. Przedmiotem transakcji była więc wierzytelność, a nie jak twierdzi podatnik zasądzone odszkodowanie.

Jednocześnie odnosząc się do zarzutu, iż postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego zawiera błąd w postaci nieprawidłowego określenia statusu prawnego pożyczkobiorcy Dyrektor tut. Izby Skarbowej stwierdza, że fakt prowadzenia lub nie działalności gospodarczej przez pożyczkobiorcę (mimo że fakt ten nie wynikał z treści wniosku) w przypadku sprzedaży (cesji) wierzytelności nie ma żadnego wpływu na rozstrzygnięcie i uzasadnienie interpretacji wydanej w drodze postanowienia przez Naczelnika Urzędu Skarbowego.

Końcowo w związku ze wskazaniem w zażaleniu art. 141 Kpa – Dyrektor tut. Izby Skarbowej wyjaśnia, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 3 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się do spraw uregulowanych Ordynacją podatkową.

W tym stanie faktycznym i prawnym postanawia się jak w sentencji.